Lan tỏa các trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông

4 giờ trướcBài gốc

Trò diễn Pồn Pôông ở xã Minh Sơn.

Trong tiếng Mường, “Pồn” có nghĩa là chơi, nhảy múa; “Pôông” có nghĩa là bông hoa. Pồn Pôông có nghĩa là nhảy múa bên hoa. Lễ hội Pồn Pôông do các bà Ậu Máy (bà Máy), người có uy tín trong làng, biết cúng bái, bốc thuốc chữa bệnh và múa đẹp, hát hay, chủ trì. Lễ hội Pồn Pôông gồm hai phần, phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, Ậu Máy báo cáo với thần linh năm nay được mùa, mọi nhà được no ấm, dân làng mở hội tạ ơn trời và mời thần tổ, vua cha về vui chơi cùng con cháu. Ở phần hội, các trò diễn đều xoay quanh cây bông - vật trung tâm trong lễ hội là biểu tượng của vũ trụ bao la. Trên cây bông bằng tre cao 3m treo 5 hoặc 7 tầng với những chùm hoa nhuộm xanh, đỏ, tím, vàng và các mô hình muông thú, nông cụ sản xuất, những thành quả sáng tạo của con người. Loại hình nghệ thuật Pồn Pôông có 48 trò diễn đặc sắc, trong đó bà Máy là nhân vật chính, cùng các vai diễn khác như ông Pố, nàng Quắc, nàng Choóng Loong, vua Út, vua Ả, vua Cả, vua Hai... Các trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông đã tái hiện đời sống sinh hoạt văn hóa của đồng bào Mường kể từ lúc sơ khai dựng nhà, phát nương làm rẫy, trồng lúa, dệt thổ cẩm, săn đuổi thú dữ, chọi gà, chọi trâu, đánh cá, múa bông, uống rượu cần...

Năm 2016, lễ hội Pồn Pôông được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Để gìn giữ và phát huy giá trị của trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông, hàng năm xã Minh Sơn đã xây dựng và triển khai kế hoạch bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc nói chung và lễ hội Pồn Pôông nói riêng. Đồng thời chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, phối hợp với các thôn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục những giá trị tốt đẹp của lễ hội này. Khuyến khích các thôn tổ chức các cuộc thi văn hóa giao lưu, đưa các trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông vào các cuộc thi để góp phần gìn giữ, quảng bá, phát huy giá trị của di sản.

Tại thôn Lỏ, mặc dù đời sống của Nhân dân còn nhiều khó khăn nhưng người dân luôn có ý thức gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống. Để đạt được kết quả này, thôn Lỏ đã chỉ đạo các chi hội nông dân, phụ nữ, chi đoàn thanh niên... tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên tham gia tập luyện các trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông. Vào các dịp lễ, tết, ngày hội, thôn Lỏ lại tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trong đó có trò diễn của lễ hội này. Nhờ đó, các trò diễn có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong đời sống của người dân.

Bà Phạm Thị Tắng, xã Minh Sơn - Nghệ nhân Ưu tú có nhiều đóng góp trong việc khôi phục, gìn giữ lễ hội Pồn Pôông, cho biết: "Mặc dù tuổi đã cao, sức đã yếu, nhưng tôi nhận thấy trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Mường, nên tôi tích cực truyền dạy cho thế hệ trẻ những trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông. Qua các buổi tập luyện mọi người hiểu được ý nghĩa của những trò diễn và tích cực tham gia tập luyện. Đây chính là lớp kế cận thay chúng tôi gìn giữ và phát huy các trò chơi, trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông".

Hiện nay, xã Minh Sơn có 40 đội văn nghệ hoạt động sôi nổi. Ngoài việc sinh hoạt, luyện tập các bài hát để phục vụ các hoạt động văn hóa, văn nghệ của xã, của thôn, các đội văn nghệ còn mời những nghệ nhân truyền dạy các trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông cho các thành viên trong đội. Vì vậy, số lượng người biết thực hành các trò diễn của lễ hội này trên địa bàn xã Minh Sơn ngày càng tăng. Hiện nay, mỗi khi xã có các hội thi văn nghệ quần chúng, các đội văn nghệ của các thôn luôn chú trọng đến việc tập luyện một số trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông để tham gia.

Bà Lê Thị Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Minh Sơn, cho biết: Lễ hội Pồn Pôông là lễ hội quan trọng của đồng bào dân tộc Mường, xã Minh Sơn. Để gìn giữ và phát huy các giá trị của lễ hội này, xã tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến người dân về ý nghĩa lễ hội đối với đời sống tinh thần của người dân. Thường xuyên tổ chức các cuộc giao lưu, hội thi, tạo sân chơi để các đội văn nghệ của các thôn có cơ hội thể hiện các trò chơi, trò diễn trong lễ hội Pồn Pôông nhằm tôn vinh bản sắc của đồng bào dân tộc Mường.

Bài và ảnh: Mạnh Hải

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/lan-toa-cac-tro-dien-trong-le-hoi-pon-poong-270968.htm