TS Lê Xuân Rao và các thành viên hội đồng giám khảo khảo sát công trình tham gia Hội thi Sáng tạo kỹ thuật Hà Nội lần thứ 2 tại Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông
Nhân dịp này, phóng viên Báo Hànôịmới có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Lê Xuân Rao, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội, Phó Trưởng ban Thường trực Hội thi về kết quả và định hướng của sự kiện ý nghĩa này.
- Thưa Tiến sĩ, xin ông cho biết mục đích và quá trình tổ chức Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật Thành phố Hà Nội lần thứ hai (2024-2025)?
Tiến sĩ Lê Xuân Rao: Hội thi được tổ chức với mục tiêu đẩy mạnh phong trào lao động sáng tạo trong các lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, thúc đẩy việc áp dụng hiệu quả các giải pháp vào sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô.
Ngay từ tháng 2-2024, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội - đơn vị thường trực của Hội thi - đã chủ động triển khai kế hoạch, gửi công văn mời tham dự đến toàn bộ sở, ngành, hội thành viên, viện, trường, doanh nghiệp trên địa bàn. Chúng tôi cũng trực tiếp vận động các đơn vị có thế mạnh nghiên cứu như: Hội Nông dân Hà Nội, Hội Hóa học Hà Nội, Hội Tâm lý - Giáo dục Hà Nội, Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đại học Bách khoa Hà Nội, trường Đại học Thủ đô Hà Nội, Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội… tham gia tích cực.
Nhờ cách làm chủ động và phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, đoàn thể, đến ngày 30-6-2025, Ban Tổ chức đã nhận được 980 đề tài, giải pháp thuộc 6 lĩnh vực dự thi là: Công nghệ thông tin; điện tử, viễn thông; Cơ khí, tự động hóa; Vật liệu, hóa chất, năng lượng; giao thông vận tải, xây dựng; Nông, lâm, ngư nghiệp; tài nguyên và môi trường; Y, dược; Giáo dục và đào tạo; giải pháp sáng tạo trong quản lý, điều hành tổ chức. Sau sơ loại, 503 đề tài đủ tiêu chuẩn được chọn vào vòng sơ khảo. Quá trình chấm chọn được tổ chức công khai, minh bạch, với sự tham gia của các nhà khoa học có uy tín, trong đó có nhiều thành viên Hội đồng giám khảo cấp trung ương.
TS Lê Xuân Rao phát biểu tại buổi khảo sát công trình tham gia Hội thi tại Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông
- Kết quả của Hội thi năm nay có điều gì đáng chú ý, thưa Tiến sĩ?
Tiến sĩ Lê Xuân Rao: Có thể nói, kết quả của Hội thi lần này vượt xa mong đợi. Sau các vòng xét chọn, 127 đề tài, giải pháp tiêu biểu được vào vòng chung khảo (chiếm khoảng 25% tổng số hồ sơ hợp lệ). Ban Tổ chức đã trao 52 giải thưởng, gồm 6 giải Nhất, 12 giải Nhì, 17 giải Ba và 17 giải Khuyến khích.
Các công trình đoạt giải đều đáp ứng ba tiêu chí: Tính mới, tính sáng tạo và hiệu quả kinh tế - xã hội, trong đó nhiều giải pháp đã được áp dụng thực tiễn, mang lại lợi ích thiết thực cho cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng. Có thể kể đến các đơn vị tiêu biểu như: Liên đoàn Lao động Thành phố, Hội Nông dân, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Bệnh viện Xanh Pôn, Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội, Khu công nghệ cao Hòa Lạc…
Đặc biệt, chúng tôi nhận thấy sự hưởng ứng rất tích cực của các nhà khoa học không chuyên, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ… điều đó thể hiện phong trào sáng tạo thực sự đã lan tỏa sâu rộng trong nhân dân. Các lĩnh vực Giáo dục và đào tạo; giải pháp sáng tạo trong quản lý, điều hành cơ quan, đơn vị chiếm tỷ lệ lớn nhất với 208 đề tài; tiếp theo là Cơ khí, tự động hóa (108 đề tài) và Y, dược (65 đề tài)...
Từ kết quả này, Liên hiệp Hội đã đề cử 20 đề tài, giải pháp tiêu biểu (gồm 6 giải Nhất, 12 giải Nhì và 2 giải Ba) tham dự Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc lần thứ 18 (2024-2025). Nhiều giải pháp trong số đó đã làm lợi cho đơn vị hàng tỷ đồng mỗi năm, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Thủ đô.
Hội đồng giám khảo Hội thi khảo sát máy xử lý nước ứng dụng công nghệ pin điện hóa DIVION (đề tài dự thi của Trường Đại học Xây dựng Hà Nội) tại nhà một hộ dân ở phường Tây Hồ, Hà Nội.
- Qua Hội thi lần này, ông đánh giá thế nào về phong trào lao động sáng tạo trong các cơ quan, tổ chức và nhân dân Thủ đô?
Tiến sĩ Lê Xuân Rao: Có thể nói, Hội thi đã trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào lao động sáng tạo khoa học - kỹ thuật trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học và các tổ chức xã hội trên địa bàn Thành phố. Các giải pháp dự thi thể hiện tinh thần trách nhiệm, niềm đam mê và tâm huyết của người lao động, góp phần vào công cuộc đổi mới và phát triển Thủ đô.
Qua hàng trăm hồ sơ gửi về, chúng tôi nhận thấy phong trào sáng tạo trong nhân dân rất phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng giữa các lĩnh vực vẫn chưa đồng đều: một số lĩnh vực như giáo dục, y tế, quản lý hành chính có nhiều hồ sơ; trong khi các lĩnh vực nông nghiệp, năng lượng, môi trường cần được khuyến khích mạnh mẽ hơn.
Điều đáng mừng là Hội thi đã thực sự trở thành phong trào quần chúng rộng rãi, góp phần hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là nền tảng để Hà Nội tiếp tục nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất và đời sống.
- Để phát huy hơn nữa phong trào sáng tạo kỹ thuật, Hà Nội sẽ có những giải pháp gì trong thời gian tới, thưa Tiến sĩ?
Tiến sĩ Lê Xuân Rao: Chúng tôi xác định, để phong trào sáng tạo khoa học - kỹ thuật tiếp tục phát triển mạnh mẽ và bền vững, cần triển khai đồng bộ một số giải pháp sau:
Trước hết, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến ý nghĩa của Hội thi lần thứ ba đến các cơ quan báo chí, các hội thành viên, viện, trường và doanh nghiệp. Việc đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, qua báo, đài, mạng xã hội, hội nghị, tọa đàm… sẽ giúp lan tỏa tinh thần sáng tạo đến mọi tầng lớp nhân dân.
Thứ hai, nâng cao vai trò của Liên hiệp Hội Hà Nội trong tổ chức và điều phối, đồng thời tăng cường phối hợp với các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp để huy động nhiều hơn các đề tài, giải pháp từ cơ sở.
Thứ ba, các cơ quan, doanh nghiệp cần quan tâm, tạo điều kiện cho người lao động có ý tưởng sáng tạo, hỗ trợ về thời gian, kinh phí, cơ sở vật chất để nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa sản phẩm. Khi sáng tạo được khích lệ và ghi nhận, phong trào sẽ phát triển bền vững hơn.
Cuối cùng, cần mở rộng mạng lưới cung cấp thông tin về hoạt động sáng tạo kỹ thuật của các địa phương, đơn vị, giúp Ban Tổ chức chủ động hơn trong việc chuẩn bị và tổ chức những mùa thi tiếp theo đạt kết quả cao.
Tôi tin rằng, với sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo thành phố và sự đồng hành của cộng đồng khoa học, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật thành phố Hà Nội sẽ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Bài và ảnh Thu Hằng