Với đặc điểm là một hộ kinh doanh chuyên bán hàng ăn sáng, gia đình chị Hoàng Thị Nga ở đường Hùng Vương, phường Lương Văn Tri, tỉnh Lạng Sơn cho biết, trung bình mỗi tháng, gia đình sử dụng khoảng 5kg túi nilon và gần 300 hộp xốp để đựng đồ ăn mang về.
Tuy nhiên, chi phí cho túi thân thiện với môi trường hay hộp nhựa đắt hơn nhiều so với loại thường nên nhiều hộ gia đình kinh doanh vẫn phải dùng loại thông thường cho tiết kiệm.
Qua khảo sát tại các chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh và các tuyến phố ẩm thực, tình trạng sử dụng túi nilon, đồ nhựa một lần vẫn diễn ra phổ biến.
Phòng trào đổi rác lấy quà trở nên rộng khắp, sôi nổi ở Lạng Sơn.
Theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, mỗi năm toàn tỉnh phát sinh khoảng 200.000 tấn rác sinh hoạt, trong đó rác thải nhựa chiếm tới 2/3 tổng lượng rác sinh hoạt.
Tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải đạt khoảng 80% nhưng chỉ 12 – 15% lượng rác nhựa được tái chế. Gần 75% lượng rác thải còn lại xử lý bằng chôn lấp, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm đất, nước, ảnh hưởng lâu dài tới môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Lực lượng đoàn viên, thanh niên xung kích phát tờ rơi tuyên truyền bảo vệ môi trường.
Trước thực trạng đó, tỉnh Lạng Sơn đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.
Hàng năm, địa phương tổ chức lễ phát động phong trào “Chống rác thải nhựa”, xây dựng các mô hình điểm như khu dân cư hạn chế sử dụng đồ nhựa, chợ không rác thải nhựa... Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phát tờ rơi, pano, tặng miễn phí túi thân thiện với môi trường cho người dân và tiểu thương.
Cụ thể, từ năm 2023 đến nay, tỉnh đã phối hợp với các huyện, thành phố tổ chức 3 đợt hưởng ứng phong trào "Chống rác thải nhựa", mỗi đợt thu hút hơn 1.000 người tham gia; cấp phát trên 1.000 tờ rơi và khoảng 500kg túi nilon thân thiện.
Trong Tháng hành động vì môi trường 2025, Lạng Sơn tổ chức hoạt động “Đổi rác lấy quà” ở các trường học, chợ, tuyến phố — người dân đem vỏ chai nhựa, túi nilon,… để đổi lấy cây xanh, túi vải, bình inox.
Đồng thời triển khai “Ngày không nhựa sử dụng một lần”, kêu gọi các siêu thị, chợ, nhà hàng, trường học thay đổi thói quen dùng nilon/hộp xốp.
Bà Đinh Thị Thu - Phó Giám đốc Sở Nông Nghiệp và Môi trường cho hay: Tại các phường, xã trên địa bàn cũng có những hoạt động thiết thực, hiệu quả như nội dung chống rác thải nhựa cũng được lồng ghép trong các buổi tập huấn, hội nghị về môi trường, nhất là tại các xã điểm xây dựng nông thôn mới. Qua đó, cán bộ xã, hộ kinh doanh và đoàn thể được trang bị thêm kiến thức về tác hại của rác thải nhựa, góp phần lan tỏa hành động “sống xanh” trong cộng đồng.
“Những hoạt động thiết thực từ các cấp, ngành và địa phương đã từng bước tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cộng đồng. Hiện nay, một số siêu thị lớn, cửa hàng kinh doanh nhỏ, quán nước, nhiều hộ dân cũng đang chuyển đổi dần sang sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như cốc giấy, túi nilon sinh học, ống hút bằng giấy,...”, bà Đinh Thị Thu chia sẻ.
Thu gom, phân loại rác thải ở các phường, xã Lạng Sơn được tiến hành thường xuyên.
Để cuộc sống xanh, sạch bền vững thì cũng cần sự vào cuộc đồng bộ hơn nữa của chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Trong đó, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tiểu thương, hộ kinh doanh chuyển đổi sang sản phẩm thân thiện môi trường; đồng thời đầu tư hạ tầng thu gom, phân loại, tái chế rác thải và đẩy mạnh tuyên truyền để thay đổi hành vi tiêu dùng.
Nguyễn Duy Chiến