Lấp 'khoảng trống thuế VAT', tháo gỡ khó khăn thị trường điện cạnh tranh

3 giờ trướcBài gốc

Minh bạch hóa tiêu chí “sơ chế thông thường”

Góp ý vào dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), đại biểu Thạch Phước Bình – đoàn Vĩnh Long quan tâm đến chính sách thuế đối với hàng chế biến nông sản. Theo đó, các sản phẩm nông sản chưa qua chế biến sâu nhưng được doanh nghiệp hoặc hợp tác xã thu mua là một mắt xích quan trọng, phản ánh đúng đặc thù của chuỗi cung ứng nông sản. Tuy nhiên, thực tiễn thi hành luật thời gian qua đã bộc lộ nhiều vướng mắc do thiếu định nghĩa và thiếu tiêu chí cụ thể về “sơ chế thông thường”. Các hoạt động như phân loại, bảo quản lạnh, bóc vỏ, sấy khô, hút chân không… hiện đang bị hiểu và áp dụng khác nhau giữa các địa phương, dẫn tới không ít tranh chấp về thuế, kéo theo rủi ro cho doanh nghiệp và cho cả cơ quan quản lý.

Đại biểu Thạch Phước Bình - đoàn Vĩnh Long. Ảnh: QH

Vì vậy, đại biểu kiến nghị Bộ Tài chính ban hành danh mục và tiêu chí định lượng rõ ràng đối với các hoạt động được coi là sơ chế thông thường, dựa trên thông lệ quốc tế và đặc thù của nông sản Việt Nam; cần làm rõ tiêu chí phân biệt giữa sơ chế và chế biến, trên cơ sở giá trị gia tăng, mức độ biến đổi tính chất sản phẩm hoặc mức độ ứng dụng công nghệ.

“Việc xác định ranh giới này không chỉ giúp minh bạch chính sách thuế mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp đầu tư nâng cấp chuỗi giá trị”- đại biểu Thạch Phước Bình nêu.

Đồng thời, đại biểu đề nghị hoàn thiện các quy định về chứng từ, hồ sơ chứng minh nguồn gốc và quy trình thu mua. Quy định phải bảo đảm hai mục tiêu: tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp và đồng thời ngăn ngừa hành vi gian lận thuế.

Thực hiện đồng bộ các nội dung trên sẽ giúp hệ thống pháp lý minh bạch, thống nhất trên phạm vi toàn quốc; hạn chế nguy cơ lợi dụng chính sách; và quan trọng hơn, tạo dựng một môi trường kinh doanh ổn định, lành mạnh, thúc đẩy phát triển bền vững ngành nông sản.

Đặc biệt liên quan đến khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa dịch vụ dùng cho sản phẩm không phải tính thuế (khoản 3a, Điều 14), theo đại biểu, quy định cho phép khấu trừ toàn bộ thuế đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất sản phẩm không chịu thuế sẽ giúp giảm mạnh chi phí sản xuất, tạo động lực để doanh nghiệp đầu tư sâu vào nông nghiệp, thủy sản, lâm nghiệp. Đồng thời, chính sách này góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên cả thị trường trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, cơ chế này cũng tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng để kê khai khấu trừ thuế đầu vào không thực tế, hoặc không phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm không chịu thuế. Vì vậy, đại biểu đề nghị quy định rõ điều kiện khấu trừ, bao gồm: chứng từ, hợp đồng, định mức sử dụng, và sự phù hợp giữa đầu vào và đầu ra; xác lập cơ chế phân bổ thuế đầu vào đối với doanh nghiệp sản xuất hàng hóa hỗn hợp vừa chịu thuế, vừa không chịu thuế để bảo đảm tính công bằng và minh bạch. Đồng thời, ứng dụng công nghệ và cơ sở dữ liệu lớn trong giám sát, nhằm giảm tình trạng thanh tra, kiểm tra tràn lan, đồng thời ngăn ngừa hiệu quả hành vi gian lận.

Đại biểu Tô Ái Vang - đoàn TP. Cần Thơ

Góp ý vào dự thảo luật sửa đổi, đại biểu Tô Ái Vang - đoàn TP. Cần Thơ cho rằng, việc sửa đổi lần này có ý nghĩa quan trọng, trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc kéo dài liên quan đến điều kiện khấu trừ và hoàn thuế, qua đó bảo đảm quyền lợi chính đáng của người nộp thuế và góp phần cải thiện môi trường kinh doanh.

Liên quan đến việc Chính phủ quy định điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt đối với các hóa đơn có giá trị lớn là phù hợp, giúp tăng cường kiểm soát hoạt động khấu trừ, ngăn ngừa gian lận và thất thu thuế. Tuy nhiên, đại biểu nhấn mạnh, các quy trình thủ tục hoàn thuế hiện hành còn phức tạp, tạo áp lực lên doanh nghiệp. Vì vậy, việc sửa đổi luật cần hướng đến sự minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện, rút ngắn thời gian hoàn thuế, qua đó cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh.

Về sửa đổi khoản 1, Điều 5, đại biểu Tô Ái Vang đề nghị Chính phủ cần quy định rõ phạm vi và hướng dẫn cụ thể mức độ “sơ chế thông thường” và “chưa chế biến thành sản phẩm khác”. Luật hiện hành chưa xác định ranh giới rõ ràng, dẫn tới việc áp dụng thiếu thống nhất giữa các địa phương.

Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu chuyển một số sản phẩm nông sản, thủy sản sang đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng với mức thuế suất thấp (0% hoặc 5%) để doanh nghiệp được khấu trừ thuế đầu vào, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành nông nghiệp.

Cần hành lang pháp lý trong giao dịch điện cạnh tranh

Liên quan đến thuế giá trị gia tăng trong lĩnh vực điện lực, đại biểu Trần Khánh Thu - đoàn Hưng Yên lo ngại khoảng trống pháp lý. Cụ thể, khoản 4, Điều 45 Luật Điện lực quy định cơ chế thuế giá trị gia tăng đối với các giao dịch trên thị trường điện cạnh tranh như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn mua hoặc bán điện, hợp đồng tương lai.

Đại biểu Trần Khánh Thu - đoàn Hưng Yên. Ảnh: QH

Tuy nhiên, theo đại biểu Trần Khánh Thu, Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành vẫn chưa xác định rõ các giao dịch này thuộc đối tượng không chịu thuế, dẫn tới nguy cơ xung đột pháp lý và khó khăn trong tổ chức triển khai thị trường điện theo đúng lộ trình.

Đại biểu nhấn mạnh: Nếu không được xử lý kịp thời, khoảng trống này sẽ gây trở ngại cho việc triển khai các cấp độ của thị trường điện cạnh tranh theo chủ trương của Đảng, Nhà nước và Chính phủ; cản trở thực hiện các mục tiêu lớn đã được xác định trong Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045, cũng như Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng giai đoạn 2026–2030 dự kiến thông qua tại kỳ họp này. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) và giao dịch điện qua lưới điện quốc gia.

Chính vì vậy, để tháo gỡ kịp thời vướng mắc và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét bổ sung ngay quy định liên quan vào khoản 1 Điều 1 của dự thảo luật sửa đổi lần này. Việc bổ sung này sẽ giúp tránh tạo ra khoảng trống pháp lý trong giai đoạn Luật Điện lực và Luật Thương mại chưa thể sửa đổi đồng bộ.

Thu Hường

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/lap-khoang-trong-thue-vat-thao-go-kho-khan-thi-truong-dien-canh-tranh-434041.html