Lo ngại bất bình đẳng cơ hội giáo dục ngay trong lòng đô thị

2 giờ trướcBài gốc

Chiều 2/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Tăng đầu tư cơ sở giáo dục gần khu công nghiệp

Tham gia góp ý, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Tp.HCM) nêu vấn đề về bất bình đẳng cơ hội giáo dục không chỉ ở miền núi mà ngay trong lòng đô thị.

Bà cho rằng, nhiều năm qua, khi nói đến khó khăn giáo dục, chúng ta thường nhắc đến vùng sâu, vùng xa, hải đảo nhưng cũng có một nhóm đối tượng khác ít được nhắc đến nhưng thực tế khó khăn không kém, đó là con em công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.

"Nhìn bề ngoài, các cháu sống ở đô thị, gần trung tâm, tưởng như có điều kiện thuận lợi hơn. Nhưng thực tế, đời sống công nhân còn khó khăn: nhà trọ chật hẹp, môi trường sống không đảm bảo, cha mẹ làm việc tăng ca liên tục, mức thu nhập bấp bênh, không đủ thời gian chăm sóc, hỗ trợ con học hành", bà Trân nói.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo bà Trân, đa phần gia đình các cháu chỉ ở trong phòng trọ 10 - 12 m², các cháu không có không gian học tập, thiếu kết nối xã hội, không có điều kiện tiếp cận hoạt động ngoại khóa.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chương trình mục tiêu quốc gia phải xác định rõ con em công nhân lao động là nhóm đối tượng cần ưu tiên hỗ trợ chứ không nằm trong nhóm đối tượng chung chung.

Ngoài ra, bà Trân đề nghị không chỉ ưu tiên trong chính sách học bổng, mà còn hỗ trợ xây dựng trường công lập gần khu công nghiệp bởi nhiều khu công nghiệp tập trung hàng chục nghìn lao động nhưng trường học lại thiếu trầm trọng trẻ phải đi học xa, sĩ số lớp quá tải.

Đồng thời có mô hình trường bán trú - bán trú linh hoạt cho con em công nhân; có "phòng sinh hoạt học tập" đặt ngay trong khu nhà trọ giúp trẻ có nơi học ổn định, tránh ảnh hưởng từ môi trường thiếu an toàn.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Ảnh: Media Quốc hội).

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn Tp.HCM) đề nghị tăng kinh phí với dự án bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông (hiện dự kiến có kinh phí 80.000 tỷ đồng).

Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, khi biến đổi thời tiết, biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, lũ chồng lũ, bão chồng bão, việc đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục, trường học an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu là hết sức quan trọng.

"Việc xây mới trường học tại những địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt cần được thiết kế theo hướng vừa là cơ sở giảng dạy, vừa có thể sử dụng làm nơi trú ẩn an toàn khi lũ lên nhanh, nhằm bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân", ông Ngân nói.

Bên cạnh đó, việc xây dựng trường học hiện nay cần bổ sung phòng học và trang thiết bị phục vụ dạy học tiếng Anh, STEM, tạo điều kiện để thế hệ trẻ quan tâm hơn đến khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đề nghị tăng phân bổ vốn sớm, tránh áp lực tiến độ và gánh nặng xã hội hóa

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) cho rằng, cần tăng phân bổ nguồn vốn cho giai đoạn 2026-2030 (vốn chỉ được phân bổ 174.000 tỷ đồng khoảng 30% tổng nguồn lực) để hoàn thành các mục tiêu mang tính nền tảng như kiên cố hóa 100% phòng học, bảo đảm nhà công vụ cho giáo viên ở địa bàn khó khăn, đầu tư trọng điểm cho 18 trường cao đẳng, phấn đấu 50% cơ sở giáo dục đại học đạt chuẩn, ít nhất 30% cơ sở giáo dục được đầu tư hiện đại.

Theo bà Thái, nếu dồn phần lớn nguồn vốn sang giai đoạn sau sẽ làm tăng nguy cơ dồn việc, dồn chỉ tiêu, khiến tiến độ có thể không bám sát yêu cầu của Quốc hội, đặc biệt trong bối cảnh khả năng cân đối ngân sách sau năm 2030 còn nhiều yếu tố khó dự đoán.

Trong trường hợp giai đoạn 1, ngân sách chưa thể bố trí đủ do phải thực hiện nhiều chương trình mục tiêu quốc gia khác thì chỉ tiêu giai đoạn 2026 - 2030 chỉ tập trung vào các nhiệm vụ thật sự cấp bách và thiết yếu.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Ảnh: Media Quốc hội).

Về nguồn vốn xã hội hóa, đại biểu Thái chỉ ra, dự thảo và báo cáo giải trình xác định tỉ lệ xã hội hóa khoảng 10% tổng mức đầu tư đối với các dự án về giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục nghề nghiệp, chủ yếu dành cho thiết bị, không gian học tập, sân chơi, hoạt động trải nghiệm.

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều xã miền núi, vùng sâu, vùng xa gần như không có doanh nghiệp đủ năng lực tài chính; người dân thu nhập thấp nên khả năng huy động xã hội hóa rất hạn chế.

"Nếu ấn định cứng tỉ lệ 10% mà không huy động được từ doanh nghiệp, nguy cơ hiện hữu là các cơ sở giáo dục và chính quyền cơ sở phải vận động đóng góp từ phụ huynh, học sinh để hoàn thành chỉ tiêu về cơ sở vật chất", đại biểu nói.

Đại biểu Hồng Thái lo ngại, khi đó, chủ trương miễn học phí, không tăng học phí sẽ không đạt hiệu quả thực tế, vì tổng chi phí giáo dục của hộ gia đình lại tăng lên qua các khoản thu ngoài học phí như tiền tài trợ, xã hội hóa, trang thiết bị, trải nghiệm.

Do đó, đề nghị không áp dụng cứng tỉ lệ 10% và hạn chế tối đa việc huy động từ phụ huynh; chỉ xã hội hóa đối với các hạng mục bổ trợ. "Các hạng mục thiết yếu phải được ngân sách bảo đảm để không làm tăng chi phí giáo dục cho người dân, nhất là khi chúng ta đang triển khai chủ trương miễn học phí cho học sinh phổ thông", bà Thái nói.

Nguyễn Thu Huyền

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/lo-ngai-bat-binh-dang-co-hoi-giao-duc-ngay-trong-long-do-thi-204251202153420144.htm