[Loạt Megastory] 'Tam nông' Đồng Nai trong hành trình xanh, bền vững (Kỳ cuối)

3 giờ trướcBài gốc

Tại Lễ Kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường vào giữa tháng 11-2025, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu: Ngành Nông nghiệp và Môi trường phải triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia; đưa khoa học - công nghệ vào sản xuất nông nghiệp.

Các gian trưng bày của những địa phương trong tỉnh tại Triển lãm Thành tựu nông nghiệp Đồng Nai năm 2025. Ảnh: B.Nguyên

Những thập kỷ qua, tỉnh Đồng Nai đã ban hành và triển khai thực hiện nhiều chính sách mang tính đột phá về phát triển “tam nông”, xây dựng nông thôn mới. Trong đó, Nghị quyết số 57 được tỉnh xác định là động lực then chốt, tạo nên bước đột phá trong phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững và hội nhập quốc tế.

Trước khi triển khai Nghị quyết 57, tỉnh Đồng Nai đã có nền tảng nông nghiệp vững mạnh với đội ngũ doanh nghiệp (DN), nông dân (ND) năng động, sớm tiếp cận công nghệ mới. Tỉnh còn được Trung ương quan tâm chỉ đạo, có chính sách hỗ trợ kịp thời về chương trình liên kết sản xuất, phát triển nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao gắn với chế biến và phân phối.

Nông dân trồng lúa tại xã Sông Ray ứng dụng cơ giới hóa vào thu hoạch. Ảnh: B.Nguyên

Trên địa bàn tỉnh ngày càng xuất hiện nhiều sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, có chất lượng và giá trị cao, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản Đồng Nai. Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, bền vững với các chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến, phân phối không ngừng được nhân rộng, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế - xã hội của tỉnh. Các địa phương hỗ trợ các hợp tác xã, ND ứng dụng CĐS để truy xuất nguồn gốc nông sản, xây dựng mã số vùng trồng xuất khẩu, quảng bá, bán nông sản, sản phẩm OCOP trên các kênh thương mại điện tử.

Nông dân xã Gia Kiệm sử dụng thiết bị bay không người lái tại vùng chuyên canh chuối xuất khẩu. Ảnh: B.Nguyên

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết 57, tỉnh đã tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp có trọng tâm, trọng điểm, mang tính chiến lược như: Xây dựng và số hóa cơ sở dữ liệu lĩnh vực nông nghiệp, môi trường lên nền tảng số của tỉnh, nhất là dữ liệu về đất đai, cấp phép môi trường và quản lý vùng trồng, vùng nuôi. Xây dựng và triển khai các chương trình đẩy mạnh sản xuất thông minh - ứng dụng công nghệ IoT trong các ngành, lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, logistics có liên quan đến nông nghiệp.

Tỉnh cũng tập trung thúc đẩy CĐS toàn diện trong lĩnh vực nông nghiệp, xây dựng cơ sở dữ liệu ngành, bản đồ số nông nghiệp, hệ thống truy xuất nguồn gốc và giám sát môi trường số hóa, gắn với hỗ trợ DN, ND tiếp cận công nghệ mới; chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; thu hút đầu tư vào nghiên cứu, chế biến, ứng dụng khoa học và công nghệ trong chăn nuôi, trồng trọt và thủy sản, nhất là tăng cường hợp tác quốc tế, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp nông nghiệp số.

Doanh nghiệp Trung Quốc quét mã tìm hiểu thông tin về vùng trồng xuất khẩu khi về tham quan vùng chuyên canh trồng sầu riêng tại phường Xuân Lập. Ảnh: B.Nguyên

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: “CĐS không chỉ là xu thế tất yếu mà là động lực then chốt để ngành Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai bứt phá, phát triển hiện đại, hội nhập theo hướng bền vững. Với tinh thần đổi mới tư duy, quyết liệt hành động, lấy hiệu quả phục vụ người dân và DN làm thước đo, ngành Nông nghiệp tỉnh quyết tâm xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, ứng dụng công nghệ cao và CĐS toàn diện, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản”. Cũng theo ông Thắng, đến nay, công tác CĐS toàn ngành đã đạt được những kết quả cao, tư duy và nhận thức về CĐS trong toàn ngành được nâng lên rõ rệt.

Nhờ triển khai đồng bộ chính sách phát triển nông thôn hiện đại, các xã thuần nông vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh cũng thực hiện hiệu quả phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS. Việc thực hiện CĐS ở các xã vùng sâu, vùng xa có ý nghĩa rất lớn trong thay đổi chất lượng đời sống của người dân vùng nông thôn.

Ông Đặng Tường Khanh, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức, xã Phú Hòa (bìa phải) giới thiệu với đối tác nước ngoài sản phẩm chế biến từ hạt ca cao đạt OCOP 5 sao của doanh nghiệp. Ảnh: B.Nguyên

CĐS của các địa phương tập trung vào các nội dung: Phát triển chính quyền số, kinh tế số. Cụ thể, thủ tục hành chính cấp xã được tiếp nhận và giải quyết trên hệ thống một cửa điện tử, kết quả xử lý hồ sơ đúng hạn. Trên địa bàn các xã đều triển khai hệ thống camera giám sát an ninh trật tự kết hợp giám sát giao thông tại các điểm trọng yếu, “điểm đen” giao thông. Có hệ thống hội nghị truyền hình được kết nối xuyên suốt từ xã đến tỉnh, Chính phủ. Các địa phương cũng tập trung công tác tuyên truyền, triển khai các ứng dụng, dịch vụ thanh toán không tiền mặt... đến người dân nông thôn.

Nông dân xã Sông Ray, tỉnh Đồng Nai đầu tư thiết bị bay không người lái phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ảnh: B.Nguyên

Đẩy mạnh CĐS càng mang tính cấp thiết sau khi tỉnh Đồng Nai thực hiện vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đây không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là chìa khóa để tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu suất làm việc và mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân, DN. Các địa phương trên địa bàn tỉnh triển khai cơ chế “một đầu mối - một quy trình - một kết quả” trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ hành chính, giúp người dân, DN chỉ cần đến đúng nơi, đúng người, và nhận được kết quả đúng hẹn, không phải qua nhiều cấp, nhiều khâu trung gian.

Tỉnh đang tiếp tục tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, CĐS, đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu; bố trí đầu tư sửa chữa nâng cấp cơ sở vật chất và tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cán bộ, công chức cấp xã trước mắt và có kế hoạch đào tạo bài bản đạt tiêu chuẩn biên chế công chức đáp ứng vị trí việc làm theo quy định.

Chế biến sầu riêng đông lạnh xuất khẩu tại một cơ sở thuộc xã Xuân Lộc. Ảnh: B.Nguyên

Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thanh Phong cho biết: “Đồng Nai là tỉnh có tiềm năng lớn trong nông nghiệp, xuất khẩu nông sản đạt vài tỷ USD/năm. Tuy nhiên, hiện trạng nông nghiệp địa phương vẫn đối mặt với thách thức như biến đổi khí hậu, thiếu lao động, hiệu quả sản xuất thấp và lãng phí tài nguyên. Trong bối cảnh CĐS quốc gia, việc gắn kết khoa học, công nghệ với CĐS trở thành động lực then chốt, giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và tạo giá trị gia tăng cho nông sản”.

Đến nay, tỉnh đã đạt tiến bộ ban đầu như: Dữ liệu ngành nông nghiệp đã làm sạch trên 80% và kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính đã số hóa 100% quy trình liên quan đến đất đai, nông nghiệp, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Trong năm 2025, tỉnh đã triển khai đồng bộ các hoạt động CĐS gắn với khoa học và công nghệ trong nông nghiệp.

Quá trình phát triển tam nông, nông thôn mới của tỉnh cũng là quá trình hình thành đội ngũ ND chuyên nghiệp, dần khẳng định vị thế của họ trong hội nhập. Với sự bùng nổ của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS mạnh mẽ là động lực lớn thúc đẩy sự tăng trưởng trong bối cảnh đất nước tiếp tục đẩy mạnh cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị hướng tới hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả cao.

Đây là cơ hội cho phép Đồng Nai nói riêng và đất nước nói chung bứt phá và bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng. Trong đó, đội ngũ ND phải thay đổi, chuyên nghiệp, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, khẳng định vị thế của mình trong hội nhập.

Phiên livestream bán đặc sản bưởi đường lá cam giúp nông dân phường Tân Triều do Hội Nông dân tỉnh phối hợp với Trường cao đẳng FPT Polytechnic Đồng Nai (đóng tại phường Tam Hiệp) tổ chức. Ảnh: B.Nguyên

Ông Ngô Thanh Phong (xã Hàng Gòn, tỉnh Đồng Nai) là ND sản xuất giỏi cấp tỉnh cho hay: Tôi là người đi tiên phong trồng sầu riêng mini - giải pháp cắt ngọn để cây sầu riêng chỉ cao khoảng 3,5m, đường kính tán cây cũng chỉ khoảng 3,5m. Với sáng kiến này, 1 ha đất có thể trồng được gần 300 gốc sầu riêng, số lượng cây nhiều gần gấp đôi so với vườn trồng theo cách truyền thống. Cây thấp nên người trồng dễ chăm sóc, quản lý sâu bệnh, giảm được công lao động cũng như chi phí đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời, năng suất sầu riêng là hơn 40 tấn trái/ha/năm, tăng gần gấp đôi so với vườn sầu riêng truyền thống.

Điều đáng quý là ông Phong không giữ riêng sáng kiến này mà lập tổ lao động chuyên cung cấp dịch vụ nông nghiệp từ trồng, chăm sóc, phòng trừ, xử lí sâu bệnh, thu hoạch...Tổ dịch vụ làm nông nghiệp công nghệ cao này đã hỗ trợ ND tại địa phương và nhiều vùng lân cận nhân rộng cả trăm ha trồng sầu riêng mini trên địa bàn tỉnh.

Chế biến trái cây sấy tại một doanh nghiệp thuộc xã Định Quán. Ảnh: B.Nguyên

ND không chỉ ứng dụng mà còn trở thành chủ thể sáng tạo, mạnh dạn nghiên cứu, chế tạo thành công các loại máy móc, nông cụ phục vụ sản xuất. Từ việc tự mày mò chế tạo vài dụng cụ ứng dụng trong sản xuất tại mảnh vườn của mình, anh Nguyễn Văn Lĩnh, nông dân (phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai) bắt tay nghiên cứu, chế tạo nhiều loại máy nông nghiệp. Năm 2023, anh thành lập Công ty TNHH Chế tạo máy Lĩnh.

Từ một nông dân, anh Lĩnh trở thành chủ DN chế tạo nhiều loại máy nông nghiệp như: Máy bơm mủ cao su, máy thổi lá, máy đào rãnh thoát nước, máy phát cỏ trục băm và máy phun thuốc cải tiến... Các sản phẩm của anh đã góp phần quan trọng trong quá trình cơ giới hóa nông nghiệp, giúp giảm chi phí, tăng năng suất và giải phóng sức lao động cho ND. Nhờ thành quả nổi bật trong sáng chế, ngay năm đầu thành lập, Công ty TNHH Chế tạo máy Lĩnh đã được vinh danh Top 3 Vietnam Innovation Hub Award 2023 - Giải thưởng đổi mới sáng tạo năm 2023. Cá nhân anh Nguyễn Văn Lĩnh được công nhận là “Nhà khoa học của nhà nông” năm 2024 và “Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025”. Hiện sản phẩm của anh đã có mặt tại hơn 20 tỉnh, thành trong cả nước và xuất khẩu sang một số nước trong khu vực như: Lào, Campuchia.

Nông dân Việt Nam suất sắc năm 2025 Nguyễn Văn Lĩnh tại phường Bình Phước giới thiệu chiếc máy băm cỏ do mình chế tạo. Ảnh: B.Nguyên

Đặt nền nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ từ phương thức nhỏ lẻ, truyền thống sang mô hình hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, TS. Nguyễn Trung Đông, Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn nhấn mạnh: Người ND chính là trung tâm của sự chuyển đổi và cần được trao cơ hổi để phát huy trí tuệ, sáng kiến, đóng góp thiết thực cho quá trình phát triển nông nghiệp bền vững. ND không chỉ là lực lượng trực tiếp làm ra nông sản, mà còn là chủ thể tham gia vào toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp, từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Khi được trang bị kiến thức, kỹ năng quản trị và khả năng ứng dụng khoa học công nghệ, người ND sẽ trở thành nhân tố then chốt trong tiến trình hiện đại hóa nông nghiệp.

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/media/megastory/202511/loat-megastory-tam-nong-dong-nai-trong-hanh-trinh-xanh-ben-vung-ky-cuoi-d6b0aeb/