Luật Đường bộ 2024: Bước ngoặt cho mạng lưới trạm sạc xe điện

3 giờ trướcBài gốc

Giải quyết "nút thắt" hạ tầng sạc

Thực tế, trong vài năm qua, tốc độ phát triển xe điện tại Việt Nam tăng nhanh nhưng hạ tầng trạm sạc vẫn chưa theo kịp. Phần lớn trạm sạc hiện nay được đầu tư riêng lẻ bởi các doanh nghiệp sản xuất xe, phân bổ không đồng đều giữa các khu vực đô thị và vùng xa.

Trạm sạc nhanh của VinFast trong khuôn viên một trạm dừng nghỉ đường bộ trên cao tốc.

Việc bổ sung quy định "phải có điểm sạc" tại bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, khu công nghiệp và trung tâm dịch vụ giao thông sẽ giúp mở rộng mạng lưới sạc ra phạm vi toàn quốc, thay vì chỉ tập trung ở các thành phố lớn.

Chính vì vậy, việc Luật Đường bộ năm 2024 lần đầu tiên quy định bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ trên các tuyến quốc lộ, cao tốc phải bố trí nơi sạc pin cho xe điện, được xem là bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý thúc đẩy hạ tầng giao thông xanh tại Việt Nam.

Cụ thể tại điểm đ, khoản 1, Điều 39 Luật Đường bộ 2024 quy định: "Trạm dừng nghỉ, bến xe phải có hệ thống sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Ưu tiên bố trí hệ thống sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện tại bãi đỗ xe".

Để cụ thể hóa quy định trên, ngày 15/11/2024 Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đã ban hành Thông tư 56/2024/TT-BGTVT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về bến xe khách, bến xe hàng, trạm dừng nghỉ đường bộ và công trình kiểm soát tải trọng xe trên đường bộ.

Tại phần quy định các hạng mục công trình tối thiểu, Thông tư 56 quy định, trạm dừng nghỉ đường bộ phải có số vị trí đỗ xe tối thiểu cho xe sạc điện chiếm 10% tổng số vị trí đỗ xe.

Cũng tại Thông tư này, trong phần quy định các hạng mục công trình tối thiểu của bến xe khách, Thông tư quy định, tất cả các bến xe khách từ loại 1 đến loại 6 phải có hệ thống sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện.

Trao đổi với PV Báo Xây dựng, ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, Việt Nam đã cùng gần 150 quốc gia cam kết đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050. Ngày 22/7/2022 Thủ tướng chính phủ có Quyết định số 876 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải. Trong thực tế một số hãng xe buýt, taxi,... đã bắt đầu sử dụng xe điện trong vận tải hành khách. Vì vậy, việc bổ sung quy định về trạm sạc điện trong phạm vi bến xe khách hay trạm dừng nghỉ đường bộ là cần thiết để thúc đẩy phát triển hạ tầng trạm sạc xe điện.

"Trong thời gian qua, Bộ Xây dựng cũng tiếp tục rà soát, ban hành các quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về quy hoạch đô thị theo hướng phải tích hợp hạ tầng cho giao thông xanh, bao gồm cả hệ thống trạm sạc xe điện, hạ tầng cần thiết cho các trạm sạc pin thay thế và dự kiến sẽ hoàn thành trong quý 4/2025", ông Tiến cho biết.

Được biết, hiện Bộ Xây dựng cũng đang tổ chức xây dựng dự thảo sửa đổi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng trong đó có nội dung tích hợp hạ tầng cho giao thông xanh, bao gồm cả hệ thống trạm sạc điện, hạ tầng cần thiết cho các trạm sạc pin thay thế.

Nhiều trạm dừng nghỉ đường bộ sẽ được bổ sung trạm sạc xe điện.

Tiền đề thúc đẩy hạ tầng giao thông điện

Theo lộ trình của Chính phủ, Việt Nam hướng đến trung hòa carbon vào năm 2050, trong đó giao thông là một trong những lĩnh vực then chốt. Quy định về bố trí trạm sạc xe điện trong Luật Đường bộ 2024 được đánh giá là mắt xích chiến lược, thúc đẩychuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện chạy điện hoặc năng lượng tái tạo.

Theo một số chuyên gia năng lượng, bên cạnh lợi ích môi trường, sự phát triển của hệ thống sạc cònthúc đẩy chuỗi ngành công nghiệp phụ trợ, từ sản xuất thiết bị sạc, pin, phần mềm quản lý năng lượng, cho đến lĩnh vực xây dựng, điện lực và dịch vụ thương mại. Đây là thị trường hàng tỷ USD nếu được khai thác đúng hướng.

Tuy nhiên, để quy định thực sự đi vào cuộc sống, nhiều chuyên gia cho rằng cần sớm ban hành cơ chế ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp tham gia phát triển trạm sạc. Các chính sách hỗ trợ có thể bao gồm: miễn, giảm thuế đất; hỗ trợ chi phí đầu tư ban đầu; cho phép kết hợp kinh doanh dịch vụ thương mại tại khu vực trạm sạc; và kết nối với quy hoạch điện lực quốc gia.

Là một đơn vị đầu tư hạ tầng trạm sạc xe điện, ông Nguyễn Mạnh Cường, Chủ tịch HĐQT Công ty Phân phối, vận hành và bảo trì sạc ô tô điện (EverEV) cho rằng, dù thị trường xe điện Việt Nam có nhiều tiềm năng, phần lớn đơn vị cung cấp giải pháp sạc bên thứ ba vẫn đang thận trọng và ở mức thăm dò thị trường. Để hạ tầng trạm sạc thực sự phát triển tại Việt Nam, cần có thêm những chính sách, tiêu chuẩn và quy chuẩn cụ thể, rõ ràng như về phòng cháy chữa cháy hay các tiêu chuẩn đầu sạc…

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc (Đại học Bách khoa Hà Nội) cũng cho rằng, để thúc đẩy hạ tầng trạm sạc, cần có quy hoạch tổng thể và hệ thống quy chuẩn pháp luật, kỹ thuật cụ thể, đảm bảo an toàn, công bằng, minh bạch, đồng thời tạo môi trường đầu tư hấp dẫn cho lĩnh vực còn non trẻ này.

Để phát huy ý nghĩa của khung pháp lý đã ban hành, cần có thêm các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, như ưu đãi thuế, đất, hoặc tín dụng xanh, đây là yếu tố cần thiết để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư.

"Đầu tư trạm sạc là lĩnh vực tiềm năng nhưng rủi ro cao do thị trường xe điện trong nước còn nhỏ. Việc thu hồi vốn sẽ chậm, do đó doanh nghiệp rất cần chính sách hỗ trợ và cơ chế khuyến khích rõ ràng từ Nhà nước. Khi có chính sách ổn định, bảo vệ nhà đầu tư, họ sẽ yên tâm rót vốn", PGS.TS Phúc đề xuất.

"Việt Nam cần ưu tiên phát triển hạ tầng sạc và tăng hợp tác công - tư. Các nước đã phát triển xe điện sớm như Trung Quốc, EU hay Mỹ đều coi chuẩn hóa cổng sạc là bước đi quan trọng. Việt Nam nên sớm chuẩn hóa cổng sạc hoặc quy chuẩn bộ chuyển đổi chung giữa các hãng để đáp ứng nhu cầu tài xế", bà Trịnh Thị Bích Thủy, chuyên gia chương trình giao thông điện - Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP Việt Nam).

Tiến Mạnh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/luat-duong-bo-2024-buoc-ngoat-cho-mang-luoi-tram-sac-xe-dien-192251113171316769.htm