Khắc ghi lời Bác dạy
Cả cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành hết tình thương yêu và sự quan tâm đặc biệt đến với Nhân dân. Người căn dặn: “Chính sách của Đảng và Chính phủ phải hết sức chăm nom đến đời sống của Nhân dân. Nếu dân đói là Đảng và Chính phủ có lỗi, nếu dân rét là Đảng và Chính phủ có lỗi, nếu dân ốm là Đảng và Chính phủ có lỗi”. Đối với công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, Người đặt hàng đầu phương châm “phòng bệnh là chính”, Bác Hồ căn dặn: “... Phải dạy đồng bào vệ sinh thường thức”. Người nói: “Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần, mỗi một người dân mạnh khỏe tức là góp phần làm cho cả nước mạnh khỏe”, “...Việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công”. Bác Hồ luôn đánh giá cao vai trò, nhiệm vụ của ngành Y tế trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe Nhân dân và trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng.
Cách đây 70 năm, vào ngày 27/2/1955, nhân dịp Hội nghị Cán bộ y tế được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho Hội nghị, bức thư với những nội dung sâu sắc, khoa học, mang tính định hướng chiến lược, đã trở thành tài sản vô giá của ngành Y tế nước ta. Với chủ trương này, ngày 6/2/1985, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định 39/HĐBT lấy ngày 27/2 hàng năm làm “Ngày Thầy thuốc Việt Nam”, và cũng kể từ đó, ngày 27/2 đã trở thành Ngày truyền thống của ngành Y tế.
Trong thư, Người nêu rõ: “Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang”. Bác cho rằng: “Chủ nghĩa xã hội là làm sao cho dân đủ ăn, đủ mặc, ngày càng sung sướng, ai nấy được học hành, ốm đau có thuốc, già không lao động thì được nghỉ, những phong tục, tập quán không tốt thì dần dần xóa bỏ”. Ngành Y tế cần xác định được vị trí, tầm quan trọng đặc biệt của mình trong tiến trình phát triển bền vững của đất nước, để có những bước đi, những đóng góp phù hợp, thỏa đáng. Sinh thời, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác Hồ đã nhiều lần làm việc với cán bộ lãnh đạo ngành Y tế, quan tâm, động viên, thăm hỏi đội ngũ thầy thuốc, khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân.
Bên cạnh đó, Người còn quan tâm đến việc nâng cao trình độ y học của đất nước, phục vụ ngày càng tốt hơn sức khỏe Nhân dân, Bác Hồ đòi hỏi sự nỗ lực và đóng góp chung của toàn ngành Y tế. Người nhấn mạnh vấn đề đoàn kết: “Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới, đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành Y tế, từ các bộ trưởng, thứ trưởng, bác sĩ, dược sĩ cho đến các anh chị em giúp việc. Bởi vì công việc và địa vị tuy có khác nhau, nhưng người nào cũng là một bộ phận cần thiết trong ngành Y tế, trong việc phục vụ Nhân dân”.
Điểm cốt lõi trong tư tưởng y đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh là người thầy thuốc phải như người mẹ hiền. Trong lời căn dặn “Lương y phải như từ mẫu”, Bác dùng chữ “phải” với mong muốn nhấn mạnh, người thầy thuốc đồng thời phải là người mẹ hiền, phải hội tụ đầy đủ các đức tính tốt đẹp như thương yêu, dịu dàng, tận tình, chu đáo, chịu khó, chịu khổ, sẵn sàng hy sinh để làm tròn phận sự cứu người. Điều này chính là cơ sở để hình thành những đức tính cần thiết của người thầy thuốc, giúp tránh được những hiện tượng vụ lợi, tiêu cực, hách dịch, lạnh lùng khi tiếp xúc với người bệnh, tắc trách trong công việc…
Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, y đức được nâng lên ở tầm cao mới, thể hiện triết lý nhân văn sâu sắc. Người thầy thuốc ngoài trách nhiệm, bổn phận, còn mang trên người tình cảm cao cả, thiêng liêng. Bác đã đặt nền móng cho nền y đức mới, y đức cách mạng. Tư tưởng của Người mãi mãi là nền tảng tư tưởng và là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của ngành Y tế nước nhà.
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang chúc mừng ngày Thầy thuốc Việt Nam
Hành trình 70 năm vẻ vang và tự hào
Thấm nhuần lời dạy của Bác, các thế hệ đội ngũ cán bộ y tế nước ta nói chung, cán bộ ngành Y tế tỉnh An Giang nói riêng luôn giữ vững y đức, nâng cao y thuật, không quản ngày đêm, hy sinh thầm lặng, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn gian khổ để phục vụ Tổ quốc và Nhân dân. Lớp lớp thế hệ cán bộ sẵn sàng đến bất cứ nơi đâu mà Tổ quốc và Nhân dân mong đợi; những hy sinh thầm lặng không thể đong đếm được, rất nhiều thầy thuốc đã nêu gương sáng cả về chuyên môn lẫn đạo đức, hết lòng phụng sự cách mạng, phục vụ Nhân dân.
Sau Ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước 30/4/1975, ngành Y tế An Giang tiếp quản cơ sở y tế của chính quyền cũ chỉ có 500 giường bệnh tuyến tỉnh và 120 giường bệnh tuyến huyện, hầu hết cơ sở y tế đều xuống cấp, tình trạng thiếu thầy, thiếu thuốc, trang thiết bị y tế, mạng lưới y tế cơ sở chưa có, việc chăm sóc sức khỏe ban đầu hoàn toàn bỏ ngỏ. Trong khi đó, tình hình sức khỏe Nhân dân hạn chế, nhiều dịch bệnh, như: Dịch hạch, tả, sốt rét, thương hàn, sốt xuất huyết, bại liệt, bạch hầu... diễn biến phức tạp.
Trước tình hình trên, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, ngành Y tế An Giang bắt tay ngay vào giải quyết các vấn đề y tế cơ bản, chăm sóc khỏe Nhân dân, củng cố và hoàn thiện tổ chức mạng lưới y tế từ tỉnh đến tận tuyến xã. Qua đó, các chỉ tiêu sức khỏe Nhân dân ngày càng được cải thiện, tuổi thọ trung bình gần 74 tuổi năm 2024. Năm 2024, số bác sĩ/10.000 dân đạt 10,68 bác sĩ (năm 1976: 0,27), số giường bệnh/10.000 dân đạt 28 giường (năm 2006: 12,17). Tỷ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi giảm từ 42/1.000 (năm 1990) còn 3,2/1.000 trẻ sinh sống (năm 2024); tỷ suất tử vong trẻ dưới 5 tuổi giảm từ 78,2/1.000 (năm 1990) còn 4,4/1.000 trẻ sinh sống (năm 2024); tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ dưới 5 tuổi thể nhẹ cân giảm bình quân hàng năm 2% (năm 1994: 49,4%, năm 2024: 9,4%); tỷ số tử vong mẹ giảm đáng kể từ 129/100.000 (năm 1996) đến nay dưới 30/100.000 trẻ sinh sống.
Ngành Y tế An Giang còn chủ động thực hiện tốt công tác y tế dự phòng, kiểm soát tốt dịch bệnh diễn biến tại địa phương, dự báo sớm, ngăn chặn các dịch bệnh mới phát sinh. Thanh toán dịch hạch năm 1979, đẩy lùi bệnh sốt rét trên 25 năm nay, khống chế tốt bệnh tả, thương hàn, giảm đáng kể số mắc và tử vong do sốt xuất huyết, các bệnh tiêu chảy, lỵ... nhờ thực hiện tốt chương trình tiêm chủng mở rộng nên đã thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh từ năm 2000, khống chế các bệnh bạch hầu, ho gà, giảm đáng kể số mắc bệnh sởi, bệnh lao... Ngành cũng đã triển khai thực hiện tốt chương trình mục tiêu Y tế - Dân số, quản lý điều trị tốt các bệnh xã hội: Đến năm 2019 đã đạt tiêu chuẩn loại trừ bệnh phong cấp tỉnh và huyện, thực hiện tốt các chương trình can thiệp giảm tác hại của HIV/AIDS.
Mạng lưới khám, chữa bệnh ngày càng phát triển về mọi mặt. Từ 2 bệnh viện tỉnh và 2 bệnh viện huyện (năm 1976), đến nay có 6 bệnh viện tuyến tỉnh, 1 bệnh viện tuyến huyện, 11 trung tâm y tế tuyến huyện đa chức năng, 4 phòng khám đa khoa khu vực và 155 trạm y tế xã, phường, thị trấn. Nâng cao chất lượng chuyên môn kỹ thuật, như: Can thiệp mạch não, can thiệp tim mạch, phẫu thuật tim hở, phẫu thuật đặt mảnh ghép sa tạng chậu trong sản phụ khoa, hồi sức sơ sinh. Phát triển mạng lưới cấp cứu và điều trị đột quỵ, trong đó có 4 Bệnh viện đạt chứng nhận của Hội Đột quỵ Thế giới (gồm 1 Kim Cương, 1 Vàng, 2 Bạch Kim). Toàn tỉnh có 56 bác sĩ, 373 y sĩ y học cổ truyền; 165 phòng khám chuyên khoa và phòng chẩn trị y học cổ truyền; 153 khoa, tổ y học cổ truyền. An Giang là tỉnh đầu tiên, duy nhất đưa vào hoạt động Bệnh viện Đa khoa Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh.
Đặc biệt, trong cuộc chiến phòng, chống đại dịch COVID-19 vừa qua, những đóng góp của cán bộ y tế không thể đong đếm được. Trong cuộc chiến không tiếng súng nhưng vô cùng nguy hiểm này, những chiến sĩ áo trắng ngày đêm quả cảm nơi tuyến đầu chống dịch, đối diện hiểm nguy tính mạng, sức khỏe, âm thầm lặng lẽ dấn thân, cống hiến, hy sinh tình cảm và lợi ích cá nhân để mang lại cuộc sống bình yên và hạnh phúc cho Nhân dân. Đó là minh chứng tiêu biểu, hùng hồn nhất về y đức của đội ngũ cán bộ y tế tỉnh nhà, góp phần thực hiện tốt phương châm “Lương y phải như từ mẫu” như Chủ tịch Hồ Chí Minh huấn thị.
Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang thăm hỏi người bệnh
Tiếp nối bản hùng ca Người chiến sĩ áo trắng
Tự hào và phát huy truyền thống 70 năm xây dựng và phát triển, thời gian tới, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, ngành Y tế tăng cường triển khai, quán triệt thực hiện tốt Kế hoạch 48-KH/TU, ngày 27/4/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) “Về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong tình hình mới”; Kế hoạch 49-KH/TU, ngày 27/4/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) “Về công tác dân số trong tình hình mới”.
Tăng cường giáo dục y đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó tập trung tuyên truyền, giáo dục, xây dựng đội ngũ thầy thuốc An Giang trung thành với Tổ quốc, với Đảng và Nhân dân; chủ động khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Sẵn sàng đem hết năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm để khám, điều trị, chăm sóc bệnh nhân; hết lòng vì sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân; ứng xử có văn hóa với bệnh nhân và đồng nghiệp.
Tiếp tục xây dựng đội ngũ thầy thuốc “vừa hồng, vừa chuyên”, giỏi về y thuật, y lý, trong sáng về y đức. Theo đó, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ y tế, bác sĩ, y tá có năng lực chuyên môn tốt, tiếp cận những thành tựu y học hiện đại; đồng thời là những người có tình thương yêu, chăm sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình; tận tâm, tận lực phục vụ Nhân dân, coi đây sức mạnh nội sinh của y tế cách mạng, của người thầy thuốc cách mạng.
Mỗi thầy thuốc cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, giá trị to lớn của ngành Y tế đối với bản thân và xã hội; tiếp tục ra sức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực của Chủ tịch Tôn Đức Thắng; nêu cao lòng nhân ái, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, tinh thần trách nhiệm đối với bệnh nhân; xây dựng môi trường y đức thật sự nhân văn, trong sạch, lành mạnh, đi đôi với đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực về y đức, vi phạm nguyên tắc, đạo lý trong ngành Y.
Ngày Thầy thuốc Việt Nam không chỉ là ngày tôn vinh nghề thầy thuốc, mà còn là dịp để chúng ta bày tỏ sự trân trọng, tôn vinh và cảm ơn những người thầy thuốc Việt Nam, những thầy thuốc đã và đang ra sức phục vụ tại An Giang, quê hương của chúng ta. Đây cũng là ngày để các y, bác sĩ cùng những người làm trong ngành Y tế nhắc nhở bản thân phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy phục vụ, hết lòng thương yêu chăm sóc người bệnh, xem nỗi đau của bệnh nhân như nỗi đau của chính mình như lời Bác Hồ dạy “Lương y phải như từ mẫu”; đồng thời khắc ghi 10 lời thề của Hy-pô-crát và 12 điều quy định về y đức trong ngành Y tế nước ta. Nỗ lực phấn đấu nhiều hơn nữa, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, tiếp tục xây dựng ngành Y tế An Giang ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của Nhân dân, xứng đáng với truyền thống vẻ vang, trong sáng, nhân văn của những chiến sĩ khoác áo blouse trắng trên mặt trận chữa bệnh, cứu người.
Xin gửi tứ thơ tri ân đến các “Y mẫu” thời nay, giai đoạn vươn mình của đất nước:
“Vinh danh Y Đức xứ An Giang,
Sắc trắng, từ tâm, xứng chữ vàng,
Minh sáng, lòng trong, tình biển cả,
Mực thước, gương vàng ánh trí nhân”.
TS LÊ HỒNG QUANG
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang