Mở hướng đi mới cho doanh nghiệp địa phương

9 giờ trướcBài gốc

Giới thiệu đồ chơi sưu tầm hộp mù (blindbox arttoy) được lấy cảm hứng từ bộ tứ bảo vật của Cố đô Huế

Kể chuyện di sản bằng sản phẩm Huế

Giữa diễn đàn về kinh tế sáng tạo, anh Nguyễn Đức Máy, Giám đốc vận hành Công ty CP Đặc sản Kinh Đô chia sẻ hành trình khởi nghiệp mang đậm dấu ấn quê hương. Sau 15 năm làm việc trong lĩnh vực công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh, anh quyết định quay về Huế với mong muốn “kế thừa, phát triển và lan tỏa tinh hoa đặc sản Huế” theo cách mới.

Theo anh Máy, di sản chỉ thật sự “sống” khi được chuyển hóa thành sản phẩm gần gũi, có giá trị kinh tế. Đó là lý do Đặc sản Kinh Đô ra đời - một DN trẻ kết hợp ẩm thực, văn hóa và công nghệ để kể câu chuyện về Huế bằng trải nghiệm.

Từ đây, DN bắt tay cùng chính quyền và nông dân địa phương nâng tầm sản phẩm chè Truồi - một loại thổ sản quý của Huế. Từ nguyên liệu bó lá chè tươi chỉ vài nghìn đồng, anh và các cộng sự phát triển sản phẩm chè túi lọc và tinh chất chè tươi có giá trị cao, vừa tiện dụng, vừa mang bản sắc địa phương. “Từ nguyên liệu bản địa, chúng tôi muốn tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng gấp nhiều lần, đồng thời góp phần phát triển kinh tế nông thôn Huế”, anh Máy chia sẻ.

Trải nghiệm công nghệ thực tế ảo tại diễn đàn

Sau một năm rưỡi hoạt động, Đặc sản Kinh Đô đã góp mặt trên chuyến tàu di sản Huế - Đà Nẵng, phục vụ hơn 200.000 lượt khách chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025. Trên chuyến tàu ấy, du khách vừa ngắm đèo Hải Vân, vừa thưởng thức đặc sản Huế và nghe nhạc Huế do các nghệ sĩ biểu diễn. Anh Máy tiết lộ, năm 2026, Công ty sẽ phát triển thêm các dịch vụ tương tự “tàu 5 cửa ô” của Hà Nội, kết nối chuỗi điểm đến - quà tặng - sự kiện văn hóa.

Đặc biệt, Đặc sản Kinh đô phối hợp cùng Hue One Food vừa xuất khẩu 18 tấn bánh Huế đầu tiên sang thị trường Mỹ, mở ra cơ hội mới cho sản phẩm bản địa. Tuy còn nhiều thách thức về tiêu chuẩn quốc tế, anh Máy cho rằng đây là bước khởi đầu để “xuất khẩu văn hóa Huế thông qua từng sản phẩm”. “Muốn tham gia nền kinh tế toàn cầu, Huế phải xây dựng hệ thống sản xuất và nuôi trồng bền vững. Kinh tế tuần hoàn - kinh tế xanh chính là tương lai của di sản Huế”, anh Máy nói.

Di sản - tài nguyên cho phát triển bền vững

Ở góc độ cơ quan quản lý, ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho rằng, đã đến lúc Huế cần chuyển hóa toàn bộ tiềm năng và giá trị di sản thành nguồn lực phát triển. “Chúng ta nói nhiều về giá trị văn hóa, nhưng giờ là thời điểm phải hành động. Di sản không chỉ là ký ức quá khứ, mà là tài nguyên cho tương lai”, ông Trung nhấn mạnh.

Theo ông Trung, Huế hiện sở hữu hơn 24 loại hình di sản, từ vật thể đến phi vật thể, bao gồm kiến trúc cung đình, mỹ thuật, âm nhạc, ẩm thực, phong cách sống, cảnh quan… Mỗi di sản đều là chất liệu quý để DN chuyển hóa thành sản phẩm sáng tạo mang giá trị kinh tế.

Dưới góc nhìn quy hoạch, thành phố cũng đang định hướng mô hình đô thị di sản gắn với công nghiệp văn hóa và kinh tế thương hiệu, kỳ vọng đến năm 2030, nguồn thu từ lĩnh vực này có thể tăng gấp 5 lần hiện nay. Xa hơn, đến 2045, nếu tận dụng tốt lợi thế di sản, Huế hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sáng tạo văn hóa hàng đầu khu vực.

Hiện Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý và quảng bá di sản: Số hóa dữ liệu, thuyết minh tự động đa ngôn ngữ, triển lãm ảo, định danh cổ vật bằng AI, trưng bày trực tuyến trên nền tảng metaverse...

“Công nghệ giúp di sản đến gần công chúng hơn và mở ra cơ hội hợp tác mới giữa các cơ quan văn hóa và DN sáng tạo. Di sản là nền tảng, kinh tế tư nhân là động lực, công nghệ là công cụ, hợp tác công - tư là phương thức, sáng tạo là chìa khóa và liên kết là yếu tố sống còn. Khi 6 yếu tố này kết hợp, Huế sẽ hình thành một hệ sinh thái kinh tế di sản bền vững”, ông Trung nói.

Hướng đến “hệ sinh thái di sản sáng tạo”

Từ góc nhìn quốc tế, ông Kiều Việt Cường, Quyền Giám đốc quốc gia UN-Habitat cho rằng, Huế đang có “thiên thời - địa lợi - nhân hòa” để hình thành hệ sinh thái di sản sáng tạo do khu vực tư nhân dẫn dắt. Di sản chính là “hạ tầng của đổi mới”. “Huế có tài sản văn hóa phong phú, cộng đồng doanh nghiệp nhỏ năng động, nhưng vẫn thiếu chuỗi giá trị và nguồn vốn. Giải pháp là tái tạo đô thị dựa vào di sản, mở cơ hội tiếp cận cho mọi thành phần”, ông Cường đề xuất.

UN-Habitat giới thiệu mô hình 5 trụ cột phát triển: Tài sản di sản và không gian sáng tạo; Chuỗi giá trị sáng tạo gồm thủ công - thiết kế - ẩm thực - trình diễn - du lịch - nội dung số; Tài chính và thị trường; Năng lực và liên kết; Thể chế và dữ liệu mở. Mô hình này vận hành theo 3 vòng lặp: Bảo tồn - sáng tạo - phát triển, giúp di sản vừa được bảo vệ vừa tham gia vào đời sống kinh tế đương đại.

Huế đã bước đầu cụ thể hóa tầm nhìn này bằng Kế hoạch phát triển kinh tế tuần hoàn (Kế hoạch số 284/KH-UBND, ngày 4/7/2025), tạo nền tảng thể chế cho công nghiệp văn hóa và kinh tế sáng tạo. Theo các chuyên gia, mô hình “di sản sáng tạo” không thay thế bảo tồn, mà làm giàu thêm giá trị bảo tồn, gắn kết mục tiêu di sản với việc làm, tăng trưởng và tiêu dùng bền vững.

“Chúng ta không quảng bá di sản như một sản phẩm chết, mà phải tạo ra những sản phẩm sống, liên tục đổi mới, nâng cao giá trị và chất lượng đô thị Huế”, ông Cường nói.

Từ câu chuyện của những người trẻ như Nguyễn Đức Máy cho đến tầm nhìn của các chuyên gia, Huế đang định hình con đường phát triển riêng - một mô hình kinh tế di sản đặc sắc, nơi quá khứ và hiện đại hòa quyện. Khi DN, chính quyền và cộng đồng cùng chung tay, mỗi sản phẩm, mỗi trải nghiệm sẽ vừa mang giá trị thương mại, vừa chứa đựng tinh thần Huế.

Liên Minh

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/kinh-te/mo-huong-di-moi-cho-doanh-nghiep-dia-phuong-159378.html