Na Uy đã làm gì để xe điện hiện diện khắp mọi nơi?

5 giờ trướcBài gốc

Quốc gia tiên phong

Mẫu xe Tesla Model Y (trái) của Oslo Taxi và xe điện NIO ET5 của Nio Inc, một nhà sản xuất xe điện đa quốc gia của Trung Quốc, di chuyển qua thủ đô Oslo của Na Uy năm 2024.

Hàng loạt biện pháp hỗ trợ việc sử dụng xe điện, từ miễn thuế đến giảm phí, hiện đã đưa Na Uy đến việc xóa sổ hoàn toàn xe chạy bằng xăng và dầu diesel khỏi thị trường ô tô mới của mình.

Theo Hiệp hội Xe điện Na Uy (NEVA), tổ chức đại diện cho chủ sở hữu xe điện trong nước, tại một số thành phố lớn của đất nước, khoảng 30% tổng số xe ô tô chở khách trên đường hiện nay là xe điện hoàn toàn. Trong khi đó, tỷ lệ này tại thủ đô Oslo lên tới 40%.

Có lẽ không có gì ngạc nhiên khi việc đứng ở vạch kẻ đường dành cho người đi bộ tại trung tâm thành phố Oslo đồng nghĩa với việc phải chờ đợi một dòng xe điện hoàn toàn gần như liên tục dừng lại.

“Điều này rất dễ nhận thấy. Và tôi nghĩ một số người thậm chí còn không thực sự nhận ra điều này tốt như thế nào vì nó diễn ra khá nhanh”, Christina Bu, tổng thư ký của NEVA, chia sẻ.

“Không khí trong lành hơn, yên tĩnh hơn và đây là một thay đổi mà người tiêu dùng không phải trả quá nhiều chi phí. Họ thực sự thích lái xe điện và nó hoạt động khá tốt”, bà Christina Bu nói.

Doanh số bán xe điện (EV) của Na Uy đã tăng từ mức dưới 1% tổng doanh số ô tô năm 2010 lên 88,9% vào năm ngoái, và xu hướng này không có dấu hiệu chậm lại.

Dữ liệu do Cục Quản lý Đường bộ Công cộng Na Uy, cơ quan chịu trách nhiệm quản lý mạng lưới đường bộ quốc gia, công bố cho thấy xe điện chiếm hơn 93% số xe mới được bán ra trong năm 2025 cho đến nay.

Để so sánh, doanh số bán xe điện chiếm 15,4% tổng thị phần của Liên minh Châu Âu trong vài tháng đầu năm 2025. Na Uy không phải là thành viên của EU.

Tại Mỹ, thị phần xe điện chở khách mới đạt 10% vào năm 2023, theo Viện Rocky Mountain, tăng từ mức 1% vào năm 2017.

Na Uy từ lâu đã tiên phong trong quá trình chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong. Theo Hiệp hội xe điện Na Uy, tại một số thành phố lớn giàu có ở Bắc Âu, khoảng 30% tổng số xe du lịch hiện nay đều chạy hoàn toàn bằng điện.

Ưu đãi thuế và cơ sở hạ tầng công cộng

Xe điện NIO ET5 của Oslo Taxi từ Nio Inc.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Na Uy, Cecilie Knibe Kroglund, cho biết thành công của đất nước trong việc chuyển đổi từ xe đốt trong sang xe điện là nhờ vào việc hoạch định chính sách lâu dài và nhất quán.

“Chúng tôi có rất nhiều ưu đãi về thuế và ưu đãi người dùng, đó là những yếu tố quan trọng nhất, và tất nhiên là cả cơ sở hạ tầng nữa”, Kroglund phát biểu trong một cuộc phỏng vấn tại Oslo.

Một số ưu đãi dành cho xe điện của Na Uy bao gồm miễn thuế VAT, giảm thuế đường bộ và thuế đỗ xe, và được tiếp cận làn đường dành cho xe buýt. Chính phủ cũng đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng sạc công cộng, nhiều hộ gia đình Na Uy có thể sạc xe ngay tại nhà.

Việc không có hoạt động vận động hành lang của các nhà sản xuất ô tô ở Na Uy cũng được cho là đã góp phần vào tỷ lệ sử dụng xe điện của quốc gia này trong những năm qua.

Tuần trước, bà Christina Bu của NEVA nói quốc gia với khoảng 5,5 triệu dân này đã đạt được cột mốc mới về điện với 10.000 trạm sạc nhanh trên toàn quốc. Tuy nhiên, việc triển khai các trạm sạc này không đồng đều trên khắp cả nước, với số lượng được lắp đặt ở phía Nam nhiều hơn nhiều so với vùng cực Bắc.

Tuy nhiên, số lượng trạm sạc nhanh ngày càng tăng đã bất chấp những lo ngại từ các nhà phê bình, những người trước đây đã từng phản đối về việc lưới điện có thể không đáp ứng được.

Các trạm Supercharge của Tesla ở trung tâm làng Eidfjord, Na Uy. Những trạm này có thể sản xuất tới 150KW trong quá trình sạc xe.

“Na Uy đã có những chính sách mạnh mẽ trong nhiều năm. Không chỉ miễn thuế cho xe điện mà còn tăng thuế ngày càng cao đối với xe động cơ đốt trong. Vì vậy, trong khoảng ba năm trở lại đây, thuế mua xe nói chung đã tăng gấp đôi và vốn đã rất cao rồi”, bà Bu của NEVA nói. “Những chiếc xe gây ô nhiễm sẽ bị đánh thuế ngừng kinh doanh tại Na Uy”, bà nói thêm.

Tuy nhiên, hành trình trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về việc sử dụng xe điện của Na Uy không phải không gặp phải những chỉ trích.

Một số nhà lập pháp đã bày tỏ lo ngại về tính công bằng của các ưu đãi xe điện, cho rằng chúng có thể mang lại lợi ích không cân xứng cho những người có thu nhập cao và có khả năng gây bất lợi cho các phương tiện giao thông khác bền vững hơn, chẳng hạn như đi bộ và đạp xe.

Na Uy, quốc gia đang đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2030, cũng đang phải đối mặt với những câu hỏi về vai trò của mình trong việc giải quyết khủng hoảng khí hậu. Nền kinh tế của đất nước này phụ thuộc rất nhiều vào nguồn thu từ nhiên liệu hóa thạch, tạo ra một sự mâu thuẫn với tham vọng xanh mà nước này đã tuyên bố. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ và khí đốt là động lực chính của cuộc khủng hoảng khí hậu.

Nhìn về tương lai, Kroglund cho biết đất nước có kế hoạch chuyển đổi hoàn toàn sang xe buýt điện trong thành phố vào năm 2025, đồng thời đạt mục tiêu 75% xe tải hạng nặng sử dụng năng lượng tái tạo vào cuối thập kỷ này.

Nam Nguyễn

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/automotive/na-uy-da-lam-gi-de-xe-dien-hien-dien-khap-moi-noi.htm