Trong bối cảnh hợp tác năng lượng quốc tế ngày càng sâu rộng, Nga đang khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ hạt nhân dân sự thông qua dự án nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Ai Cập.
Với các thỏa thuận cung cấp nhiên liệu và lắp đặt bình áp lực lò phản ứng vừa được hoàn tất vào cuối tháng trước, dự án nhà máy điện hạt nhân El-Dabaa không chỉ khẳng định vai trò của Tập đoàn năng lượng nguyên tử nhà nước Nga (Rosatom) mà còn góp phần đa dạng hóa nguồn năng lượng cho Ai Cập, giảm phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên và nâng cao an ninh năng lượng khu vực Bắc Phi.
Vào ngày 19/11, nhân dịp Ngày Năng lượng Hạt nhân thường niên của Ai Cập, Rosatom đã ký kết hợp đồng quan trọng về cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho lò phản ứng số 1 (Unit 1) của nhà máy El-Dabaa.
Thỏa thuận này nằm trong gói hợp tác rộng lớn hơn, bao gồm ứng dụng năng lượng hạt nhân trong y tế (sản xuất đồng vị cho điều trị ung thư), công nghệ truyền thông và các sáng tạo như kỹ thuật in 3D.
Bình phản ứng đang được đưa vào vị trí. Ảnh: ESI Africa
Lễ ký kết diễn ra trùng với thời điểm lắp đặt bình chịu áp suất lò phản ứng cho Unit 1. Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chứng kiến buổi lễ qua liên kết video.
Đây là giai đoạn then chốt, chuyển từ xây dựng cơ bản sang lắp đặt thiết bị cốt lõi, đưa dự án vào "giai đoạn trang bị kỹ thuật" chính.
Tổng thống Putin cho biết việc lắp đặt bình chịu áp suất lò phản ứng ở vị trí thiết kế tại tổ máy đầu tiên của El Dabaa "chứng minh rõ ràng rằng việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Ai Cập, với sự tham gia của Nga, đang tiến triển tốt".
"Chúng ta đang bước vào một giai đoạn quan trọng trong việc trang bị công nghệ của nhà máy, và trong tương lai gần, nhà máy sẽ có thể bắt đầu sản xuất điện năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế Ai Cập đang phát triển", nhà lãnh đạo Nga nói.
Về phần mình, Tổng thống El-Sisi gọi việc xây dựng nhà máy là "một giấc mơ cuối cùng đã trở thành hiện thực" và là "một bước chuyển đổi trong tương lai năng lượng của Ai Cập".
Ông nhấn mạnh rằng dự án sẽ tạo ra ngành công nghiệp hạt nhân hiện đại, với khoảng 55% các hợp đồng và đơn hàng phụ được nội địa hóa tại Ai Cập, mang lại việc làm và chuyển giao công nghệ.
Nga cũng cam kết đào tạo kỹ sư hạt nhân Ai Cập, cung cấp nhiên liệu, bảo trì trong 10 năm và hỗ trợ quản lý nhiên liệu đã qua sử dụng. Hơn nữa, Rosatom sẵn sàng chia sẻ công nghệ lò phản ứng module nhỏ (SMR) cũng như ứng dụng hạt nhân trong y tế và nông nghiệp.
Dự án El-Dabaa, được khởi động theo thỏa thuận liên chính phủ năm 2015 giữa hai nước, sẽ bao gồm 4 lò phản ứng VVER-1200 thế hệ thứ 3+ với tổng công suất 4.800 MW.
Dự án El-Dabaa được khởi xướng theo thỏa thuận liên chính phủ năm 2015 giữa Ai Cập và Nga, trong đó Rosatom chịu trách nhiệm xây dựng, cung cấp nhiên liệu, hỗ trợ vận hành và quản lý chất thải hạt nhân.
Nhà máy sẽ gồm 4 lò phản ứng VVER-1200 thế hệ thứ 3+, tổng công suất 4.800 MW, và nằm dưới sự giám sát của Cơ quan Quản lý Hạt nhân và Bức xạ Ai Cập (ENRRA).
Về tài chính, Nga tài trợ 85% qua khoản vay nhà nước, Ai Cập chi trả 15% còn lại. Công trình chính thức khởi động từ tháng 7/2022 với việc đổ mẻ bê tông đầu tiên cho Unit 1.
Với 2 lò phản ứng đầu tiên dự kiến hoạt động vào năm 2030, nhà máy điện hạt nhân El-Dabaa sẽ trở thành biểu tượng của năng lượng sạch tại châu Phi, bên cạnh Koeberg của Nam Phi.
Hợp tác Nga-Ai Cập qua dự án này hứa hẹn mở rộng, góp phần vào mục tiêu phát triển xanh và an ninh năng lượng toàn cầu.
Minh Đức (Theo WNN, bne IntelliNews)