Ngành y tế 70 năm thực hiện lời dạy của Bác

5 giờ trướcBài gốc

Ngay từ khi nước nhà giành độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ngày 27/2/1955, trong thư gửi Hội nghị Cán bộ y tế tổ chức tại Thủ đô Hà Nội, Người căn dặn cán bộ y tế: Phải thương yêu người bệnh "Lương y phải như từ mẫu"; phải "Xây dựng nền y tế thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta. Y học càng phải dựa trên nguyên tắc: khoa học, dân tộc và đại chúng". Những lời chỉ huấn của Bác đã trở thành kim chỉ nam hành động cho các thế hệ lãnh đạo và cán bộ ngành y tế trong suốt những năm qua.

Bộ trưởng Y tế Ðào Hồng Lan thăm, trao quà tặng người bệnh tại Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương.

Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường phát triển và những đóng góp to lớn của ngành y tế trong sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trên hành trình đó, qua mỗi giai đoạn phát triển khác nhau của đất nước, ngành y tế luôn khắc ghi và thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Toàn ngành đã không ngừng nỗ lực, khắc phục mọi khó khăn, phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, ngày càng xứng đáng với niềm tin mà Ðảng và nhân dân giao phó, thu được những thành tựu to lớn rất đáng tự hào.

Mạng lưới cơ sở y tế được phát triển rộng khắp từ trung ương xuống đến địa bàn cơ sở. Hệ thống các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được tổ chức theo ba cấp chuyên môn, phân bố theo các vùng miền trong cả nước nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân mọi vùng miền từ ban đầu, cơ bản đến chuyên sâu. Năm 2024 đạt tỷ lệ 34 giường bệnh/10.000 dân, cao hơn mức trung bình thế giới (33) và cao hơn tất cả các nước trong ASEAN. Mạng lưới cơ sở khám, chữa bệnh phát triển nhanh với nhiều mô hình công, tư, kết hợp công - tư phong phú, đa dạng; mô hình kết hợp quân dân y, y tế công an nhân dân, y tế biển đảo được đẩy mạnh, phát huy hiệu quả, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Ðội ngũ nhân lực y tế ngày càng được tăng cường về số lượng và chất lượng. Nếu như năm 1955 cả nước chỉ có khoảng 300 y, bác sĩ, thì đến nay đội ngũ cán bộ y tế đã lên tới gần 500 nghìn người. Chất lượng nguồn nhân lực y tế ngày càng nâng cao. Việt Nam có một đội ngũ bác sĩ, chuyên gia y tế có trình độ chuyên môn ngang tầm thế giới, có thể thực hiện các kỹ thuật y học tiên tiến không thua kém các nước phát triển. Năng lực cung ứng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không ngừng được nâng cao về cả số lượng, chất lượng, phạm vi và mức độ chuyên sâu của dịch vụ. Số lượng dịch vụ khám, chữa bệnh tăng qua các năm; tổng số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế gia tăng bình quân hằng năm là 5% (giai đoạn 2015-2024), đạt tổng cộng 186,2 triệu lượt vào năm 2024. Chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh ở tất cả các tuyến chuyên môn kỹ thuật được chú trọng nâng cao. Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực y khoa (như ghép tạng, ghép đa tạng trên một người bệnh, can thiệp tim bào thai…). Các kỹ thuật tiên tiến được chuyển giao từ bệnh viện trung ương cho các bệnh viện vệ tinh, bệnh viện các địa phương trong cả nước.

Năng lực phòng chống dịch, bệnh không ngừng được nâng cao. Ðến nay, đã thanh toán, loại trừ và khống chế nhiều bệnh nguy hiểm lưu hành cũng như ứng phó hiệu quả với dịch nguy hiểm mới nổi, nhất là thành công của Việt Nam trong kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 được các tổ chức quốc tế và thế giới đánh giá cao. Triển khai tiêm chủng 12 loại vắc-xin cho trẻ em, phụ nữ có thai và luôn đạt tỷ lệ tiêm chủng ở mức cao (hơn 90%); công tác phòng chống HIV/AIDS, quản lý bệnh không lây nhiễm, bảo đảm an toàn thực phẩm, quản lý môi trường y tế, kiểm soát các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe đạt nhiều kết quả tích cực… Ðến hết năm 2024, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 94,2%, tương ứng với hơn 95,5 triệu người. Không chỉ tăng bao phủ về dân số, mức độ bao phủ về phạm vi dịch vụ và mức chi trả cũng không ngừng được mở rộng. Bệnh nhân bảo hiểm y tế tiếp cận dịch vụ y tế, kể cả dịch vụ y tế chuyên sâu ngày càng thuận lợi.

Với nỗ lực của cả hệ thống y tế, các chỉ số đầu ra sức khỏe của Việt Nam đã đạt được những thành tựu nổi bật, các chỉ số được cải thiện rõ rệt qua các năm. Tuổi thọ trung bình của người dân năm 2024 là 74,7 tuổi, đạt và vượt mức 74,5 tuổi vào năm 2025, cao hơn trung bình thế giới (73,3). Các chỉ số về tử vong mẹ và trẻ em đều giảm mạnh so với 30 năm trước. Việt Nam được quốc tế đánh giá là điểm sáng trong thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ lĩnh vực y tế. Kết quả đánh giá về thực hiện bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân của Việt Nam năm 2023 đạt 68/100 điểm, cao hơn so với mức trung bình của khu vực Ðông Nam Á (62 điểm); tỷ lệ người dân hài lòng với dịch vụ y tế được cải thiện qua các năm, đạt mức hơn 90% (năm 2024). Theo báo cáo năm 2024 của UNDP, Chỉ số phát triển con người của Việt Nam đạt 0,726 xếp 107/193 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong ba chỉ số thành phần, thành tựu về sức khỏe đạt mức cao nhất với số năm sống trung bình 73,7 năm (số liệu năm 2022).

Bên cạnh những thành tựu, kết quả đạt được, ngành y tế Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức: Sự chênh lệch lớn giữa các vùng miền về chỉ số sức khỏe, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế và chất lượng dịch vụ y tế; hệ thống cung ứng dịch vụ y tế chưa đáp ứng phù hợp với sự thay đổi của mô hình bệnh tật và nhu cầu của người dân; nhân lực y tế chưa bảo đảm đáp ứng đủ cả về số lượng, chất lượng và phân bố; cơ chế tài chính - bảo hiểm y tế vẫn còn bất cập; nguồn lực đầu tư cho y tế chưa tương xứng với nhu cầu và yêu cầu của công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; công tác dân số còn nhiều tồn tại, thách thức…

Những thách thức liên quan đến các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường cũng đang đặt ra cho ngành y tế phải giải quyết, bao gồm: Nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân thay đổi nhanh chóng và đa dạng. Mô hình bệnh tật đã thay đổi theo xu hướng tỷ lệ các bệnh không lây nhiễm gia tăng liên tục ở mức cao, sự xuất hiện của các bệnh mới, các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe trong môi trường ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu, thiên tai, phát triển công nghiệp, chuyển dịch chuỗi cung ứng, đô thị hóa, sự thay đổi về nhân khẩu học với tỷ lệ người cao tuổi tăng cao. Sự phát triển như vũ bão của khoa học-công nghệ trong thời đại 4.0 vừa là cơ hội đồng thời cũng đặt ra thách thức mới cho ngành y tế. Trước những yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới, ngành y tế thấm nhuần tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh qua những lời căn dặn từ 70 năm trước, đã xác định các nhiệm vụ trọng tâm công tác y tế trong thời gian tới, đó là: Tiếp tục kiện toàn tổ chức và năng lực quản lý nhà nước về y tế theo định hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu suất. Xây dựng thể chế, chú trọng năng lực xây dựng thể chế. Nâng cao năng lực phòng chống dịch, bệnh, tăng cường năng lực ứng phó với các sự kiện khẩn cấp về y tế công cộng, bảo đảm an ninh y tế. Thực hiện mục tiêu nâng cao sức khỏe, chăm sóc sức khỏe thường xuyên ngay tại cộng đồng, chú trọng phòng bệnh từ sớm, từ xa thông qua quản lý sức khỏe dựa vào hồ sơ sức khỏe điện tử, khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh có tỷ lệ mắc cao, gánh nặng bệnh tật lớn.

Toàn ngành tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh, phát triển y tế chuyên sâu; nâng cao hiệu quả công tác quản trị bệnh viện và quản lý chất lượng bệnh viện; phát triển các kỹ thuật y khoa chuyên sâu; mở rộng các hoạt động khám, chữa bệnh từ xa, y học gia đình; tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, chuyển giao kỹ thuật, kịp thời hỗ trợ cho tuyến dưới. Phát huy lợi thế y học cổ truyền, kết hợp chặt chẽ y học cổ truyền với y học hiện đại. Sớm hoàn thiện dự án xây dựng các bệnh viện còn vướng mắc để sớm đi vào hoạt động.

Triển khai đồng bộ, hiệu quả chủ trương, chính sách, pháp luật về công tác dân số, nhất là các giải pháp duy trì mức sinh thay thế bền vững, phát huy lợi thế thời kỳ dân số vàng, chăm sóc người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số. Bảo đảm cung ứng đủ thuốc, vắc-xin, trang thiết bị y tế đáp ứng yêu cầu công tác chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân, phòng chống thiên tai, thảm họa và các tình huống khẩn cấp.

Ðẩy mạnh đổi mới tài chính y tế theo hướng mở rộng không gian huy động nguồn lực tài chính, phân bổ nguồn lực tài chính hợp lý và sử dụng nguồn lực tài chính hiệu quả nhằm bảo đảm nền tảng tài chính bền vững cho hệ thống y tế, bảo đảm người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, đồng thời giảm tỷ lệ chi trực tiếp của hộ gia đình cho y tế. Phát triển nhân lực và khoa học, công nghệ y tế; đẩy mạnh đổi mới đào tạo nhân lực; nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo ngành y tế. Ðẩy mạnh chuyển đổi số, trong đó bảo đảm tiến độ triển khai các nhiệm vụ của Ðề án 06 của Chính phủ; đẩy nhanh tiến độ triển khai Sổ sức khỏe điện tử trên VneID, liên thông kết quả xét nghiệm; hoàn thiện xây dựng, kết nối và chia sẻ đồng bộ cơ sở dữ liệu quốc gia y tế, cơ sở dữ liệu y tế chuyên ngành, khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên số, dữ liệu số y tế...

Trong suốt chặng đường 70 năm qua, ngành y tế luôn nỗ lực thực hiện sứ mệnh cao cả được Ðảng, Nhà nước và nhân dân giao phó là chăm lo sức khỏe, nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam, bảo đảm nguồn nhân lực có chất lượng tốt nhất cho công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Những nội dung chỉ huấn của Bác đối với ngành y tế 70 năm trước giữ nguyên giá trị cốt lõi qua mọi thời đại, soi rọi cho ngành y tế định hướng phát triển trong giai đoạn mới.

Vào dịp kỷ niệm 70 năm thực hiện di huấn của Bác, cán bộ ngành y tế như được tiếp thêm sức mạnh và động lực khi ôn lại chặng đường vẻ vang đã qua, những thành tựu đạt được và hơn hết là nhận được những tình cảm trân trọng, tin tưởng và sự ghi nhận của Ðảng, Nhà nước và nhân dân. Với tinh thần phấn khởi đó, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành y tế quyết tâm tiếp tục phấn đấu thực hiện tốt lời dạy của Bác để hoàn thành trọng trách được giao như lời của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm khi đến thăm và làm việc Bộ Y tế ngày 24/2: "Ðất nước ta có trường tồn phát triển, nhân dân ta có được khỏe mạnh, hạnh phúc, kéo dài tuổi thọ, sống khỏe là nhờ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, sự sâu sát của ngành y tế".

Toàn ngành y tế sẽ cụ thể hóa những nội dung đã được đồng chí Tổng Bí thư nhấn mạnh bằng những chương trình, giải pháp cụ thể để triển khai trong thời gian tới, xứng đáng với niềm tin của Ðảng, Nhà nước và nhân dân.

Theo Báo Nhân dân

Nguồn Hòa Bình : http://www.baohoabinh.com.vn/219/198763/nganh-y-te-70-nam-thuc-hien-loi-day-cua-bac.htm