Bác sĩ Bệnh viện Nhân dân Gia Định thăm khám tình hình sức khỏe cho ca nghi ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì. Ảnh: BVCC
Vụ việc nghiêm trọng nhất xảy ra tại cơ sở bánh mì Cóc Cô Bích (Gò Vấp, TPHCM), nơi hơn 300 người bị ngộ độc thực phẩm, nhiều bệnh nhân phải điều trị nội trú dài ngày, trong đó có trường hợp nhiễm trùng huyết nặng do vi khuẩn Salmonella. Cùng thời điểm, khoảng 50 công nhân làm việc tại một công ty trên địa bàn phường Đông Hưng Thuận (TPHCM) phải nhập viện chiều 10/11, sau khi dùng bữa trưa tại nơi làm việc. Tại Thừa Thiên – Huế, 14 công nhân của một công ty sản xuất linh kiện điện tử cũng phải nhập viện cấp cứu với triệu chứng tương tự. Những vụ việc nối tiếp nhau cho thấy ngộ độc thực phẩm đang trở lại thành nỗi lo thường trực của cộng đồng trong thời điểm cuối năm
Kết quả điều tra ban đầu của Sở Y tế TPHCM cho thấy cơ sở bánh mì nêu trên sử dụng nguyên liệu không hóa đơn chứng từ, không đăng ký chi nhánh kinh doanh, bảo quản thực phẩm trong điều kiện không đạt chuẩn vệ sinh. Mẫu thực phẩm lấy tại hiện trường – gồm pate, thịt gà, bơ, dưa chua – đều cho kết quả nhiễm Salmonella, loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến nhưng đặc biệt nguy hiểm vì khả năng sống dai và lan nhanh trong môi trường chế biến. Theo các chuyên gia, Salmonella có thể tồn tại đến 3 tháng trong nước đá, 10 ngày trong rau củ, và phát triển mạnh ở nhiệt độ từ 10–45°C – mức nhiệt phổ biến trong tủ mát gia đình hoặc quầy hàng thực phẩm đường phố.
Không chỉ ở những cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, tình trạng ngộ độc thực phẩm còn xảy ra ngay tại bếp ăn tập thể, nhà máy, căng-tin trường học – nơi hàng nghìn suất ăn được chuẩn bị mỗi ngày. Cuối năm là giai đoạn các đơn vị sản xuất, nhà hàng, cơ sở dịch vụ phải hoạt động công suất cao để phục vụ nhu cầu tăng vọt của người dân. Khi nhịp làm việc gấp gáp, khâu bảo quản, sơ chế, nấu nướng và kiểm tra chất lượng dễ bị rút ngắn hoặc bỏ qua, chỉ một sai sót nhỏ cũng đủ dẫn đến thảm họa hàng loạt.
Theo Bộ Y tế, trong 8 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã xảy ra 48 vụ ngộ độc thực phẩm, làm 585 người mắc bệnh và 14 người tử vong. Những con số này cho thấy công tác quản lý an toàn thực phẩm cần được siết chặt hơn nữa để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Trong khi đó, thực tế nhiều năm qua cũng chỉ ra rằng, số ca nhập viện do nhiễm khuẩn đường ruột và ngộ độc thực phẩm thường tăng mạnh vào giai đoạn tháng 11 đến Tết Nguyên đán, thời điểm thời tiết ẩm, nhiệt độ dao động và thực phẩm chế biến sẵn được tiêu thụ nhiều nhất trong năm.
Trong bối cảnh này, các chuyên gia khuyến cáo, người tiêu dùng nên quan tâm nhiều hơn đến chất lượng thực phẩm, cần thận trọng trong lựa chọn thực phẩm, chỉ mua sản phẩm rõ nguồn gốc, bảo đảm an toàn thực phẩm.
BS Trần Ngọc Tùng, Bệnh viện Bạch Mai hướng dẫn, để phòng tránh nguy cơ, người dân cần rửa tay bằng xà phòng và nước sạch tốt nhất là dưới vòi nước chảy ít nhất 20 giây, trước và sau khi: chế biến thực phẩm, đặc biệt là khi chế biến các thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín. Rửa sạch bằng nước nóng/ xà phòng/ nước rửa bát tất cả các dụng cụ chứa đựng, chế biến, dao thớt, bát, đĩa, nồi… sử dụng trong quá trình chế biến các thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín. Vệ sinh sạch sẽ bề mặt bếp, các nơi chế biến thực phẩm bằng các dung dịch vệ sinh, sát khuẩn có chứa chlorine.
Tách riêng, bảo quản riêng biệt các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng với các thực phẩm khác. Không bao giờ đựng các thực phẩm đã nấu chín trong các đĩa, bát… dùng để đựng các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng hoặc các sản phẩm từ các thực phẩm này. Quan trọng nhất là cần nấu chín thức ăn.
Trong khi đó, BS Võ Đăng Toàn, khoa Nội tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM nhấn mạnh, ngộ độc thực phẩm ở mức độ nhẹ thường có thể tự khỏi sau vài ngày, tuy nhiên với những trường hợp bệnh diễn biến nặng cần được cấp cứu ngay lập tức hoặc nhập viện để tránh các biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
BS Toàn khuyến nghị, khi có các dấu hiệu như sốt cao liên tục (>38,5 độ), đau bụng quặn cơn dữ dội, nôn ói hay tiêu chảy nhiều lần, hoặc bất kỳ dấu hiệu nào bất thường đường tiêu hóa nên đi khám để được bác sĩ điều trị kịp thời.
Cần đến bệnh viện ngay khi thấy mắt trũng sâu, khô miệng, da khô, khát nước dữ dội, tiểu ít hoặc không đi tiểu, nước tiểu sẫm màu, mệt lả, mạch nhanh, thở nhanh, khó thở, tụt huyết áp, tay hoặc chân lạnh, những đối tượng có hệ miễn dịch yếu như trẻ em dưới 5 tuổi, người già, người có bệnh lý nền như đái tháo đường, béo phì…
Người bệnh cần lưu ý không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy, thuốc chống nôn, hoặc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Trong khi chờ đợi hoặc trên đường đến bệnh viện, người bệnh cố gắng bù nước và điện giải cho người bệnh bằng dung dịch Oresol.
Đức Trân