Người dân mong chờ được khám sức khỏe miễn phí 1 lần/năm

2 giờ trướcBài gốc

Cần chính sách thu hút nhân lực đặc thù

Ngày 2/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc - đoàn Phú Thọ

Đề cập đến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, đại biểu Đặng Bích Ngọc - đoàn Phú Thọ cho rằng, về mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân (Điều 1), bắt đầu từ năm 2026 người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Trước mắt, tập trung khám sức khỏe định kỳ theo nhóm đối tượng và có lộ trình ưu tiên theo thứ tự.

“Dự thảo cần có quy định thật rõ ràng, cụ thể. Vì thực tế người dân đang rất mong chờ tất cả sẽ được thực hiện khám sức khỏe 1 lần/năm. Điều này đặt ra yêu cầu chúng ta phải có lộ trình chuẩn bị" - đại biểu nói.

Theo đại biểu, hiện nay, mạng lưới y tế cơ sở tại các địa phương còn rất khó khăn, chưa đồng đều giữa các nơi, vùng miền trong cả nước, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi kinh tế - xã hội còn khó khăn; các điều kiện về cơ sở vật chất chưa đáp ứng, máy móc, thiết bị, hệ thống mạng, công nghệ thông tin để thực hiện hồ sơ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân là vô cùng khó khăn.

Cùng với đó là sự thiếu hụt đội ngũ bác sỹ, nguồn nhân lực, những người có thể thực hiện được nhiệm vụ trong môi trường điện tử.

Bà Ngọc cũng thông tin trước Quốc hội, qua thực tế thời gian qua khi Đoàn đại biểu Quốc hội đi khảo sát việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cho thấy các trạm y tế xã, phường còn khó khăn về đội ngũ y bác sỹ, cơ sở vật chất, trang thiết bị không đáp ứng yêu cầu khám bệnh.

Có những máy móc, thiết bị đã quá cũ, chỉ có mang tính chất hình thức để đảm bảo các tiêu chí theo quy định mà không dùng được, không có bác sỹ sử dụng. Do đó rất lãng phí, khó có thể đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh ban đầu cho người dân.

Từ đó, nữ đại biểu đoàn Phú Thọ đề nghị giao Chính phủ tiếp tục ban hành định mức chi, cơ chế phù hợp và có lộ trình thực hiện ưu tiên đầu tư về con người, cơ sở vật chất ở những nơi điều kiện khó khăn. Phải có được cơ chế phù hợp để thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực là y bác sỹ người địa phương, nhất là những người đã gắn bó làm việc lâu năm. Đây là những người đã bám bản, bám làng, xác định sẽ gắn bó lâu dài với nhân dân.

Như vậy, mới có thể giữ chân được đội ngũ y bác sỹ ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu công tác khám, chữa bệnh ở xã, phường nơi gần dân nhất, tạo điều kiện thuận lợi, sự yên tâm của người dân.

Bà Ngọc cũng đề nghị, dự thảo Nghị quyết nên quy định theo hướng phấn đấu từ năm 2026 thực hiện và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân. Bởi vì, thực tế hệ thống công nghệ thông tin ở cơ sở khó có thể đáp ứng được ngay yêu cầu thực hiện tạo lập sổ sức khỏe điện tử.

Đồng thời, ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đa phần những người cao tuổi không có máy điện thoại smart phone, không dùng điện thoại, không biết kết nối mạng, không sử dụng được công nghệ thông tin thì việc sử dụng sổ sức khỏe điện tử là rất khó thực thi trên thực tế.

Do đó, cần quy định có lộ trình dài hơn, trước mắt tập trung thực hiện ở những địa bàn đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. "Nếu dự thảo Nghị quyết quy định cứng trong năm 2026 phải hoàn thành việc tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử là không khả thi và tạo áp lực, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình triển khai thực hiện" - bà Ngọc nêu.

Liên quan đến chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế (Điều 3), bà Ngọc kiến nghị, dự thảo Nghị quyết cần nghiên cứu có chính sách đột phá, đặc thù để thực hiện đào tạo, bồi dưỡng, thu hút bác sỹ về công tác tại vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều trạm y tế xã ở các vùng đặc biệt khó khăn không có bác sỹ cơ hữu hoặc chỉ có một bác sỹ phải kiêm nhiệm nhiều công việc do cơ chế, chính sách hiện nay chưa đủ mạnh để thu hút, giữ chân bác sỹ có trình độ chuyên môn về làm việc và gắn bó lâu dài tại tuyến y tế cơ sở, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Để thực hiện đột phá trong thời gian tới, bà Ngọc đề xuất, cần có các chính sách thu hút nhân lực đặc thù theo vùng miền; có cơ chế đào tạo, bồi dưỡng. Trong đó, chú trọng phát triển đội ngũ nhân lực tại chỗ, hoặc triển khai các chương trình đào tạo đặc thù theo hình thức “cầm tay chỉ việc” cho cán bộ y tế vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn.

Ngoài ra, thực hiện luân phiên cán bộ tuyến trên hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến xã; đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số để tư vấn, khám chữa bệnh từ xa. Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ, toàn diện, liên thông và phù hợp với điều kiện thực tiễn thì mới có thể thực hiện tốt mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo đảm quyền tiếp cận chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực tư nhân

Đại biểu Trần Thị Hiền - đoàn Ninh Bình cho rằng, chúng ta xem xét 2 dự thảo Nghị quyết về chính sách đặc thù và chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, dân số và phát triển trong bối cảnh từ năm 2011, dân số Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa, dự báo đến 2036 trở thành dân số già và đến 2049 là “siêu già”.

Đại biểu Trần Thị Hiền - đoàn Ninh Bình

Đặt bên cạnh mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao thì có thể thấy thách thức “già trước khi giàu” rất thực tế và sẽ tạo áp lực lớn đối với cả ngân sách nhà nước và nguồn lực xã hội cho các vấn đề về chăm sóc y tế, bảo đảm an sinh, chuẩn bị hạ tầng xã hội phù hợp với người cao tuổi, đặc biệt là với việc phát triển các cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi chuyên nghiệp.

Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư công có hạn thì đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực tư nhân phát triển dịch vụ chăm sóc người cao tuổi là yêu cầu khách quan, cấp thiết và mang tính chiến lược.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu hồ sơ và 2 dự thảo nghị quyết, bà Hiền thấy rằng, dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân gần như chưa có chính sách đột phá nào quan tâm đến việc xử lý “điểm nghẽn” để thực hiện có hiệu quả các chủ trương của Nghị quyết 72 về “khuyến khích phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi”, “kết hợp hiệu quả giữa các cơ sở y tế và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi”; “thúc đẩy mạnh mẽ sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân, huy động các nguồn lực xã hội trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân”.

Đồng thời, trong chương trình mục tiêu quốc gia về y tế tuy có dự án 4 về phát triển cơ sở trợ giúp xã hội nhưng cũng còn những điểm chưa thực sự tương thích với quy hoạch có liên quan và chủ trương xã hội hóa.

Đưa ra phân tích, bà Hiền nêu rằng, theo phụ lục 4 trong hồ sơ chương trình mục tiêu quốc gia thì hiện nay các cơ sở bảo trợ xã hội mới chỉ đáp ứng 30% nhu cầu; hệ thống công lập hiện nay mới chỉ có 46 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trên tổng số 425 cơ sở bảo trợ xã hội (chiếm khoảng 11%); nhiều địa phương chưa có cơ sở chuyên biệt cho người cao tuổi.

Do đó, tại tiểu dự án 1 trong dự án 4 của chương trình mục tiêu quốc gia, đề ra mục tiêu “giai đoạn 2026 - 2030 đầu tư xây mới cho tối thiểu 15 cơ sở dưỡng lão, cơ sở bảo trợ xã hội; giai đoạn 2031-2035 tối thiểu 10 cơ sở”.

“Như vậy, đến 2030 chúng ta có khoảng 60 cơ sở và đến 2035 là khoảng 70 cơ sở. Trong khi đó, theo quy hoạch mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội thời kỳ 2026 - 2030 thì đến 2030 phải đạt “tối thiểu 90 cơ sở chăm sóc người cao tuổi”, gồm cả công lập và ngoài công lập” - bà Hiền nói và cho rằng, cần có cơ chế, chính sách thực sự đột phá để thu hút nguồn lực xã hội hóa phát triển khoảng 30 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trong 5 năm tới.

Một vấn đề khác, nhìn từ khía cạnh huy động vốn đầu tư, theo Tờ trình của Chính phủ, trong tổng vốn đầu tư giai đoạn 2026 - 2030, dự kiến vốn huy động hợp pháp khác chỉ 594 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 0,67%) là quá thấp. Nếu có phương án tính toán về khả năng phát triển các cơ sở dưỡng lão ngoài công lập thì chắc chắn tỷ trọng vốn xã hội hóa không thể ở mức khiêm tốn như vậy.

Tuy nhiên, để có thể khơi thông nguồn lực xã hội phát triển cơ sở dưỡng lão ngoài công lập thì cần xem xét, xử lý thấu đáo những “điểm nghẽn”. Đó là, cơ sở dưỡng lão thực hiện các dịch vụ chăm sóc dài hạn và phục hồi chức năng cho người cao tuổi chưa được xem là cơ sở y tế để được hưởng chính sách ưu đãi về đất đai, mặt bằng. Nếu trong quy hoạch của các địa phương không có quỹ đất sạch, thuận tiện trong cộng đồng dân cư dành cho phát triển cơ sở dưỡng lão thì sẽ rất khó thu hút đầu tư.

Bên cạnh đó, các cơ sở dưỡng lão chuyên nghiệp vốn đầu tư lớn và dài hạn, thu hồi vốn chậm; đồng thời cần đầu tư trang thiết bị chuyên dụng như xe cấp cứu, vận chuyển bệnh nhân; thiết bị phục hồi chức năng, giường y tế chuyên dụng. Do đó, cũng cần có các cơ chế, chính sách đột phá về ưu đãi tín dụng, hỗ trợ lãi suất, thuế thu nhập doanh nghiệp.

Từ đó, bà Hiền kiến nghị trong điều kiện sau sắp xếp tổ chức bộ máy, ngành y tế đã được giao quản lý thống nhất hệ thống trợ giúp xã hội trước đây thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thì cần xem xét, có chính sách ứng xử với cơ sở dưỡng lão thực hiện chức năng khám chữa bệnh, chăm sóc dài hạn, phục hồi chức năng cho người cao tuổi như là cơ sở y tế và được hưởng các chính sách đặc thù về đất đai, thuế, tài chính quy định tại Điều 5 dự thảo Nghị quyết về chính sách đột phá.

Vì vậy, đề nghị bổ sung vào Điều 5 một khoản mới như sau: “Cơ sở dưỡng lão thực hiện dịch vụ khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, chăm sóc dài hạn đối với người cao tuổi được huởng các chính sách về đất đai, thuế, tài chính như đối với cơ sở y tế theo quy định tại Điều này”.

“Đây sẽ là giải pháp đột phá để cụ thể hóa chủ trương “kết hợp hiệu quả giữa các cơ sở y tế và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi” mà Nghị quyết 72 đã đề ra” - bà Hiền nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Thị Hiền - đoàn Ninh Bình đề nghị nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách đẩy mạnh thu hút nguồn lực xã hội phát triển mạnh cơ sở dưỡng lão, chăm sóc nguời cao tuổi; hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật đối với cơ sở dưỡng lão; thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với nguời cao tuổi.

Quỳnh Nga

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/nguoi-dan-mong-cho-duoc-kham-suc-khoe-mien-phi-1-lan-nam-432935.html