Ở tuổi 40, anh đã sở hữu một “gia tài” đáng nể: Hơn 20 năm kinh nghiệm trồng sầu riêng, một vườn sầu riêng “cố cựu” và danh xưng “thầy giáo kỹ thuật” được bà con tin cậy.
CƠ DUYÊN ĐẾN VỚI SẦU RIÊNG
Chúng tôi tìm đến vườn sầu riêng của anh Lộc theo lời giới thiệu của ông Lê Thanh Điền, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sầu riêng Phú Hựu.
Anh Trương Lộc (bìa trái) trao đổi kinh nghiệm canh tác sầu riêng với ông Lê Thanh Điền, Giám đốc Hợp tác xã Sầu riêng Phú Hựu.
Tiếp chúng tôi bằng nụ cười cởi mở, anh chia sẻ câu chuyện về cơ duyên với cây sầu riêng. Lúc anh học lớp 1, mẹ anh đã có mua vài cây sầu riêng giống về trồng. Vốn mê sầu riêng nên anh cứ lẽo đẽo theo mẹ “học nghề” chăm sóc sầu riêng.
Tuy nhiên, bước ngoặt là năm 12 tuổi, khi anh cùng gia đình đi tham quan tại Đà Lạt, tận mắt chứng kiến những vườn sầu riêng bạt ngàn, say trái, từ đó anh ước mơ sở hữu một vườn sầu riêng trù phú.
“Sau chuyến đi Đà Lạt về, tôi nhờ người cậu chở đi Chợ Lách (Bến Tre cũ), tìm mua những giống sầu riêng mới về trồng. Tôi chọn những cây sầu riêng lá lớn vì nghĩ rằng lá lớn thì trái sẽ to và năng suất hơn những cây lá nhỏ. Mãi sau này, tôi mới nhận ra những cây lá lớn ấy là giống sầu riêng Monthong nổi tiếng hiện nay”, anh Lộc kể.
Sau 6 năm trồng, vườn sầu riêng của anh cho trái với sản lượng lớn, giá bán cũng rất cao. “Năm 2003, giá bán sầu riêng từ 9.000 - 10.000/kg, trong khi đó, giá nhãn long, nhãn da bò ở địa phương chỉ ở mức 2.000 - 3.000 đồng/kg. Chính sự chênh lệch về giá này, tôi có một quyết định táo bạo là chặt bỏ hoàn toàn 10 công nhãn để chuyển sang chuyên canh sầu riêng”.
Quyết định lịch sử này không chỉ là bước ngoặt cá nhân của anh Lộc mà còn là tiền đề cho sự phát triển của cây sầu riêng tại Phú Hựu và vùng đất Châu Thành cũ.
KHƠI NGUỒN CẢM HỨNG CHO NHIỀU NÔNG DÂN
Với vai trò là người tiên phong chuyển đổi sang trồng sầu riêng và thành công, anh Lộc đã khơi nguồn cảm hứng, dẫn dắt hàng loạt hộ dân trong xóm cùng chuyển dịch cơ cấu cây trồng.
Vườn sầu riêng của anh Trương Lộc tại Phú Hựu được áp dụng cơ giới hóa trong khâu chăm sóc.
Quá trình này nhanh chóng lan tỏa, tạo nên một phong trào rộng khắp, từ đó góp phần phát triển kinh tế của nhiều người dân nhờ vào giá trị cao của cây sầu riêng.
Để minh chứng cho thành quả đó, anh Lộc dẫn chúng tôi tham quan khu vườn sầu riêng Monthong 2 ha, trong đó có những cây đã 28 năm tuổi.
Anh tự hào chia sẻ: “Hiện cây lớn nhất của tôi đã được 28 năm. Sản lượng tùy theo vụ, nhưng tôi nhớ nhất là vào năm 2023, cây to nhất phải dùng tới 30 cây sắt để chống đỡ trái. Cây đó thu hoạch được hơn 1 tấn trái, bán cho vựa ở Cần Thơ với giá 218.000 đồng/kg. Tính ra, chỉ riêng một cây đã có thể mang về hơn 200 triệu đồng”.
Anh Lộc nhấn mạnh rằng, để đạt được năng suất “khủng” như vậy, không chỉ là đam mê mà còn là quá trình học hỏi không ngừng và tích lũy kinh nghiệm hơn 20 năm.
Những năm đầu, anh gặp nhiều khó khăn, khi cây trồng không phát triển. Để tìm lời giải, anh phải sang các vùng trồng sầu riêng lâu năm như Bến Tre, Tiền Giang (cũ) để gặp gỡ, học hỏi những người đi trước về cách rải phân và chăm sóc, nhờ đó nâng dần kỹ thuật chăm sóc, đảm bảo cho sự phát triển ổn định của cây sầu riêng.
Không dừng lại ở kinh nghiệm dân gian, anh Lộc còn đi học và lấy thêm chứng chỉ bảo vệ thực vật. Anh cho rằng, người nông dân hiện đại cần phải có hiểu biết sâu sắc về đặc tính của các loại thuốc và phân bón. Việc học giúp anh biết cách phối trộn và bón phân hợp lý, mang lại năng suất cao nhất, đồng thời giảm chi phí sản xuất.
Với kinh nghiệm dày dặn trong suốt gần ba thập kỷ trồng sầu riêng, anh Lộc chia sẻ, thay vì đào rãnh truyền thống, nên lên liếp thật cao để tạo điều kiện cho bộ rễ cây phát triển tối ưu và giúp hạ phèn hiệu quả; việc đào mương thoát nước trong vườn là bắt buộc để thải độc trong đất; việc quản lý nước, phân thuốc và đặc biệt là canh thời tiết để có cách chăm sóc phù hợp là những yếu tố then chốt giúp cây sầu riêng phát triển bền vững và hiệu quả.
NHIỆT TÌNH HỖ TRỢ NÔNG DÂN
Với kiến thức và kinh nghiệm quý báu, anh Lộc không giữ cho riêng mình mà chia sẻ rộng rãi đến bà con trong xóm, ấp, đồng thời cùng các hộ trồng sầu riêng trong xã hợp tác thành lập HTX Sầu riêng Phú Hựu. HTX trở thành nơi để bà con cùng nhau hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm canh tác, hỗ trợ nhau cùng phát triển.
Sầu riêng của anh Trương Lộc và Hợp tác xã Sầu riêng Phú Hựu được cấp mã số vùng trồng (đảm bảo chất lượng và tiêu chuẩn xuất khẩu).
Quan điểm cốt lõi của anh Lộc và HTX là phải áp dụng kỹ thuật để giảm tối đa lượng phân thuốc, nhằm cắt giảm chi phí mà vẫn đảm bảo năng suất. Hiện nay, không chỉ thành viên HTX mà nông dân từ các xã lân cận như: Láng Biển, Mỹ Thọ, tỉnh Vĩnh Long… tìm đến nhờ anh hỗ trợ.
Ông Lê Thanh Điền, Giám đốc HTX Sầu riêng Phú Hựu đánh giá: “Anh Trương Lộc là một nhân tố quan trọng trong HTX. Anh ấy hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp cho bà con, không tính chi phí nhưng vẫn rất nhiệt tình. Nhờ anh Trương Lộc, vườn sầu riêng của các thành viên HTX luôn giữ được mức chi phí thấp, đảm bảo có lời dù giá bán có biến động”.
Không chỉ được ghi nhận từ HTX, anh Lộc còn được địa phương biểu dương là Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi nhiều năm liền. Có thể nói, hành trình trồng sầu riêng của anh Trương Lộc là một câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều nông dân.
Anh đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển bền vững của cây sầu riêng trên mảnh đất Phú Hựu, xứng đáng là người “giữ lửa” và là “cẩm nang sống” về kỹ thuật trồng sầu riêng cho bà con nông dân…
MỸ NHÂN