Đề cập đến bài toán phát triển đội ngũ nhân lực an toàn, an ninh mạng, nhiều chuyên gia đều thống nhất rằng, mặc dù công tác đào tạo đã được các trường và doanh nghiệp quan tâm, song trong xu hướng công nghệ và đặc biệt là an ninh, bảo mật diễn ra rất nhanh và nóng, thì Việt Nam vẫn còn thiếu hụt đội ngũ chuyên gia có kỹ năng cao để sẵn sàng ứng phó với những mối đe dọa mới không ngừng gia tăng về số lượng và mức độ tinh vi.
Chia sẻ tại sự kiện khai mạc vòng Sơ khảo cuộc thi “Sinh viên An ninh mạng 2025”, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - A05 (Bộ Công an) cho biết, Việt Nam hiện đang rất thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao về an ninh mạng để đảm bảo an ninh, an toàn cho các hệ thống thông tin quan trọng quốc gia cũng như các hệ thống thông tin quan trọng của doanh nghiệp, tổ chức.
Khảo sát của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia - NCA hồi cuối năm 2024 đã chỉ ra rằng, có tới gần 21% đơn vị cho biết chưa có nhân sự chuyên trách về an ninh mạng và trên 35,5% cơ quan, doanh nghiệp chỉ bố trí được không quá 5 người phụ trách. Hiệp hội này cũng đưa ra dự báo con số thiếu hụt nhân lực an ninh mạng là khoảng 700.000.
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, các kỹ sư an ninh mạng cần hơn bao giờ hết để bảo vệ bình yên trên không gian mạng, giúp doanh nghiệp và người dân yên tâm giao dịch trực tuyến.
Trao đổi với phóng viên VietNamNet, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế của NCA cho hay, nhân lực an ninh mạng lúc nào cũng cần thiết. Bởi lẽ, nhân lực an ninh mạng sẽ là lớp phòng thủ cuối cùng, giúp cho các hệ thống hoạt động, vận hành trơn tru, an toàn.
Với tất cả các hệ thống, bao giờ cũng tồn tại 3 yếu tố: Công nghệ, quy trình và con người. Nếu chỉ đầu tư vào công nghệ là không đủ, chỉ đầu tư vào quy trình cũng không đủ, bắt buộc vẫn phải có con người. Trong bối cảnh công cuộc chuyển đổi số quốc gia đang được triển khai quyết liệt và toàn diện, các kỹ sư an ninh mạng cần hơn bao giờ hết để bảo vệ bình yên trên không gian mạng, giúp doanh nghiệp và người dân yên tâm giao dịch trực tuyến.
Đặc biệt, theo ông Sơn phân tích, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, dù không liên quan đến nghiệp vụ cụ thể, một hacker có thể lấy dữ liệu từ hệ thống ra và sử dụng AI để đọc các dữ liệu, hiểu được hoạt động của đơn vị và từ đó đưa ra các kịch bản tấn công, khai thác.
“Rõ ràng là, các tổ chức rất cần những người thực sự hiểu biết để vận hành và đảm bảo an ninh, an toàn cho hệ thống, từ việc dữ liệu được lưu trữ ở đâu cho an toàn, cho đến việc các hệ thống đã được thiết kế đảm bảo an toàn hay chưa, và cuối cùng là vẫn phải giám sát hệ thống 24/7”, ông Vũ Ngọc Sơn nhấn mạnh.
Chia sẻ rõ hơn về con số 700.000 nhân sự an ninh mạng thiếu hụt, chuyên gia NCA cho biết: Thực tế, mỗi doanh nghiệp, tổ chức muốn giám sát an ninh mạng 24/7 thì bắt buộc phải chia 3 ca 4 kíp và số lượng người cần có là từ 8 – 10 người. Tuy nhiên, việc mỗi doanh nghiệp, tổ chức đều tự đầu tư một lượng nhân sự như vậy sẽ trở thành lãng phí, bởi vì tùy quy mô to, quy mô nhỏ.
Như vậy, thiếu ở đây là thiếu về mặt quy mô, quy mô là 700.000 nhân sự nhưng không cần đến 700.000 người thật. Bởi vì, các đơn vị có thể triển khai các công nghệ như AI, hoặc chọn sử dụng chung nhân sự, chẳng hạn như 2 – 3 doanh nghiệp có thể thuê chung 1 công ty cung cấp dịch vụ.
Về giải pháp, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (gọi tắt là Ban chỉ đạo Trung ương), Bộ GD&ĐT đã và đang triển khai nhiều nội dung công việc nhằm thúc đẩy mô hình hợp tác 3 nhà “Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp” trong đào tạo nguồn nhân lực cho các lĩnh vực công nghệ chiến lược, trong đó có công nghệ an ninh mạng.
Các chuyên gia bảo mật cho rằng, sự bắt tay, chia sẻ vai trò giữa cơ quan quản lý, nhà trường và doanh nghiệp trong việc đào tạo nhân lực an ninh mạng là một giải pháp quan trọng để giải bài toán phát triển đội ngũ bảo vệ an toàn không gian mạng Việt Nam.
Ở góc độ Hiệp hội, bên cạnh khuyến khích các tổ chức thuê ngoài dịch vụ chuyên nghiệp giám sát, vận hành an ninh mạng để dùng chung nguồn lực nhân sự, NCA cũng đề xuất Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng các bộ tiêu chuẩn, chứng nhận và hệ thống đánh giá chính quy về nhân lực an ninh mạng để chuẩn hóa, thúc đẩy sự chuyên nghiệp trong ngành công nghiệp an ninh mạng, tạo động lực để đội ngũ nhân sự không ngừng nâng cao năng lực.