Máy bay chiến đấu J-15 từ tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong bức ảnh chụp ngày 2/1/2017. Ảnh: Reuters.
Nhật Bản hôm 7/12 cho biết các máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã chiếu radar vào máy bay quân sự Nhật trong hai sự cố "nguy hiểm" gần quần đảo Okinawa, một diễn biến mà phía Bắc Kinh bác bỏ.
“Những lần chiếu radar này là hành động nguy hiểm, vượt quá những gì cần thiết cho hoạt động bay an toàn”, Thủ tướng Sanae Takaichi nói với báo chí, đồng thời cho biết Nhật Bản đã gửi kháng nghị tới Trung Quốc về sự cố “cực kỳ đáng tiếc” xảy ra hôm 6/12.
Bộ trưởng Quốc phòng Shinjiro Koizumi, trong cuộc gặp người đồng cấp Australia Richard Marles tại Tokyo, nói rằng Nhật Bản sẽ phản ứng “kiên quyết và bình tĩnh” trước hành động của Trung Quốc để duy trì hòa bình và ổn định khu vực.
Tuy nhiên, một phát ngôn viên hải quân Trung Quốc, Đại tá Wang Xuemeng, nói rằng máy bay Nhật Bản đã nhiều lần tiếp cận và gây rối khi hải quân Trung Quốc thực hiện hoạt động huấn luyện cất – hạ cánh từ tàu sân bay đã được thông báo trước, ở phía đông eo biển Miyako.
Căng thẳng Trung-Nhật leo thang
Những vụ chạm trán gần các đảo đang có tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc là những sự cố nghiêm trọng nhất trong nhiều năm và có khả năng khiến căng thẳng giữa hai cường quốc Đông Á leo thang mạnh mẽ.
Quan hệ hai nước trở nên xấu đi trong tháng qua, sau khi bà Takaichi cảnh báo rằng Nhật Bản có thể đáp trả bất kỳ hành động quân sự nào của Trung Quốc nhằm vào đảo Đài Loan nếu điều đó đe dọa an ninh Nhật Bản.
Chiếu radar vào máy bay khác là bước đi mang tính đe dọa vì điều đó báo hiệu khả năng tấn công và có thể buộc máy bay bị nhắm mục tiêu phải cơ động tránh né. Nhật Bản không cho biết liệu phía Trung Quốc có khóa mục tiêu máy bay Nhật hay không, hoặc Nhật Bản đã phản ứng thế nào.
Ông Wang, trong một tuyên bố trên các kênh mạng xã hội chính thức, phản bác rằng tuyên bố của Nhật là sai sự thật và hành động của Tokyo đã “nghiêm trọng đe dọa an toàn bay”.
“Chúng tôi yêu cầu phía Nhật ngay lập tức dừng việc vu khống và bôi nhọ, đồng thời kiềm chế nghiêm ngặt các hành động tuyến đầu”, ông Wang nói. “Hải quân Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết theo luật pháp để kiên quyết bảo vệ an ninh và quyền lợi hợp pháp của mình”.
Ông Marles, trong cuộc họp báo chung với ông Koizumi sau cuộc thảo luận về tăng cường hợp tác quốc phòng, tuyên bố: “Chúng tôi quan ngại sâu sắc về hành động của Trung Quốc trong 24 giờ qua. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp và sát cánh cùng Nhật Bản trong việc duy trì trật tự dựa trên luật lệ”.
Khi căng thẳng Trung-Nhật liên quan đến vấn đề Đài Loan leo thang, Bắc Kinh đã khuyến cáo công dân không đến Nhật và tạm dừng kế hoạch nối lại nhập khẩu hải sản, vốn bị đình chỉ sau khi Nhật xả nước xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima.
Nhật Bản là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài, bao gồm tàu chiến, máy bay và hàng nghìn lính thủy đánh bộ Mỹ tại Okinawa.
Bộ Ngoại giao Mỹ và Đại sứ quán Mỹ tại Tokyo chưa phản hồi ngay yêu cầu bình luận về cáo buộc Nhật đưa ra liên quan đến việc Trung Quốc sử dụng radar.
Tổng thống Trump giữ im lặng
Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản George Glass đã công khai bày tỏ ủng hộ Nhật trong nhiều bài đăng mạng xã hội kể từ khi tranh chấp ngoại giao bùng phát, nhưng Tổng thống Donald Trump và các quan chức cấp cao Mỹ vẫn giữ im lặng.
Chính quyền Trump tuyên bố trong một tài liệu chiến lược hôm thứ Sáu rằng Washington đặt mục tiêu ngăn chặn xung đột với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Đài Loan và Biển Đông bằng cách tăng cường sức mạnh quân sự của Mỹ và các đồng minh.
Ông Trump, người dự kiến thăm Bắc Kinh vào năm tới để đàm phán thương mại, đã điện đàm với bà Takaichi tháng trước và hối thúc bà không làm leo thang tranh chấp, theo nguồn tin của Reuters.
Cuộc gọi này diễn ra sau cuộc trò chuyện giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong đó ông Tập nói với ông Trump rằng việc “thống nhất Đài Loan” là trung tâm trong tầm nhìn của Bắc Kinh về trật tự thế giới, theo hãng Tân Hoa Xã.
Nhật Bản cho biết các tiêm kích J-15 của Trung Quốc có mặt tại hai sự cố được triển khai từ tàu sân bay Liêu Ninh, đang cơ động ở phía nam Okinawa cùng 3 tàu khu trục mang tên lửa. Nhật Bản cho biết họ đã điều động chiến đấu cơ F-15 ứng phó với hoạt động bay từ tàu sân bay Trung Quốc.
Năm 2013, Nhật Bản cáo buộc một tàu chiến Trung Quốc khóa radar vào tàu khu trục của mình trên biển Hoa Đông. Ba năm sau, Bắc Kinh cáo buộc máy bay Nhật chiếu radar vào tiêm kích Trung Quốc. Tháng 6 vừa qua, Nhật Bản cho biết máy bay Trung Quốc bay quá nguy hiểm gần một máy bay tuần thám Nhật gần Okinawa.
Theo Reuters
Huyền Chi