Những điều cần biết liên quan việc cưỡng chế thu hồi đất

3 giờ trướcBài gốc

Thời gian gần đây, khi các dự án ở Khánh Hòa được triển khai, một số trường hợp cơ quan thẩm quyền đã ban hành quyết định cưỡng chế, thông báo cưỡng chế và thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất đối với một số hộ dân. Trong khi đó, nhiều hộ dân đã có đơn khiếu nại, khiếu kiện.

Đơn cử, bà Huỳnh Thị Ngọc Bi (phường Tây Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) có đơn khiếu nại Quyết định 706 ngày 7-6-2025 của UBND TP Nha Trang vì không đồng ý với chính sách bồi thường hỗ trợ. Bà cũng khiếu nại hành vi thực hiện việc thu hồi đất khi chưa ban hành quyết định thu hồi đất. Vụ việc đã được UBND phường Tây Nha Trang xử lý, có văn bản trả lời là làm đúng theo quy định pháp luật.

Một số hộ dân ở phường Nam Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa cũng có đơn khởi kiện vì bị thu hồi mặt bằng để triển khai các dự án nhà ở xã hội, hoàn thiện kết nối hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị An Bình Tân.

Trong đơn kiện, các hộ cho rằng gia đình chưa được nhận bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư theo quy định; phương án bồi thường được phê duyệt chưa đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người bị thu hồi đất. Vụ việc đang được cơ quan chức năng thực thi và lãnh đạo UBND phường Nam Nha Trang cho rằng thực hiện đúng trình tự, quy định pháp luật.

Khu vực thi hành quyết định cưỡng chế để thực hiện dự án nhà ở xã hội tại Khu đô thị An Bình Tân

Để có cái nhìn khách quan, phóng viên đã liên hệ luật sư Nguyễn Hồng Hà (Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa) nhằm giải đáp các thắc mắc liên quan việc cưỡng chế thu hồi đất.

Luật sư Nguyễn Hồng Hà (Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa)

+ Phóng viên: Theo quy định pháp luật, việc ban hành quyết định thu hồi đất tiến hành như thế nào?

- Luật sư Nguyễn Hồng Hà: Điều 87 Luật Đất đai 2024 đã quy định: Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được thẩm định trước khi trình UBND cấp có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ khi quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có hiệu lực thi hành thì cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản.

Về quyết định thu hồi đất, khoản 5 Điều 87 Luật Đất đai năm 2024 quy định: UBND cấp xã có thẩm quyền thu hồi đất, ban hành quyết định thu hồi đất trong thời hạn 10 ngày, a) Kể từ ngày phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với trường hợp không phải bố trí tái định cư; b) Người có đất thu hồi được bố trí tái định cư tại chỗ và đồng ý nhận tiền bồi thường chi phí tạm cư; c) Người có đất thu hồi đã được cơ quan có thẩm quyền giao đất, bàn giao đất trên thực địa để tự xây dựng nhà ở tái định cư; d) Người có đất thu hồi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao nhà ở tái định cư; đ) Người có đất thu hồi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao đất ở gắn liền với nhà ở tái định cư; e) Người có đất thu hồi đồng ý và đã nhận tiền bồi thường để tự lo chỗ ở; g) Người có đất thu hồi tự nguyện bàn giao đất cho Nhà nước và đã được bố trí tạm cư hoặc được chi trả kinh phí tạm cư.

+ Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan chức năng phê duyệt mà người có đất thu hồi không đồng ý hoặc không phối hợp thì xử lý thế nào?

Khi đó, UBND cấp xã chủ trì, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vận động, thuyết phục để tạo sự đồng thuận trong thực hiện.

Việc tổ chức vận động, thuyết phục được tiến hành trong thời gian 10 ngày và phải được thể hiện bằng văn bản. Quá thời hạn 10 ngày kể từ khi kết thúc vận động, thuyết phục mà người có đất thu hồi vẫn không đồng ý hoặc không phối hợp thực hiện thì UBND cấp có thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi đất.

Sau khi đã vận động, thuyết phục nhưng người có đất thu hồi không đồng ý, không phối hợp thì theo điểm b khoản 1 Điều 15 Luật Đất đai 2024, chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo điểm b khoản 7 Điều 87 và khoản 3 Điều 89 Luật Đất đai.

Một trường hợp UBND phường Nam Nha Trang ra thông báo thực hiện quyết định cưỡng chế

+ Điều kiện để thực hiện việc cưỡng chế?

Theo khoản 2 Điều 89 Luật Đất đai, việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau:

- Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành mà người có đất thu hồi không chấp hành sau khi cơ quan chức năng địa phương đã vận động, thuyết phục

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành

- Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì UBND cấp xã lập biên bản.

+ Cưỡng chế thu hồi đất khi chưa có quyết định thu hồi đất, không căn cứ quyết định thu hồi đất thì có vi phạm quy định pháp luật?

Căn cứ các quy định pháp luật nêu trên, trường hợp thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất nhưng không có quyết định thu hồi đất đối với người bị thu hồi là vi phạm trình tự thủ tục điều kiện đã được Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể ở Điều 87 và Điều 89.

Theo quy định pháp luật, người sử dụng đất, người bị thu hồi đất có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai.

Người sử dụng đất, người bị thu hồi đất có quyền khiếu nại theo quy định của Luật Khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Thực hiện: Kỳ Nam

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/nhung-dieu-can-biet-lien-quan-viec-cuong-che-thu-hoi-dat-196251114152558889.htm