Những điều hộ kinh doanh băn khoăn khi chuyển đổi thuế khoán

3 giờ trướcBài gốc

Giải pháp trên điện thoại giúp hộ kinh doanh phát hành hóa đơn và kê khai thuế. Ảnh: Mỹ Hạnh/Bnews/vnanet.vn

Từ năm 2026, hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc sẽ chính thức chuyển từ hình thức nộp thuế khoán sang kê khai thuế. Đây là bước ngoặt lớn trong cải cách quản lý thuế, hướng tới môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng giữa hộ và doanh nghiệp, song cũng đặt ra không ít thách thức trong giai đoạn chuyển đổi.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam nhận định, nhiều hộ kinh doanh sẵn sàng chuyển đổi nhưng còn lo ngại việc truy thu thuế, xử lý hàng tồn kho, hóa đơn điện tử... Đây là những vấn đề cần được hướng dẫn và tháo gỡ cụ thể hơn.

Chia sẻ từ thực tế, bà Trần Thị Thủy, chủ hộ kinh doanh cửa hàng tạp hóa tại Hà Nội cho biết: “Trước đây chúng tôi chỉ nộp thuế khoán cố định hàng năm, nên cũng chưa quen việc kê khai, ghi sổ. Tuy nhiên, khi được cán bộ thuế hướng dẫn sử dụng phần mềm thử nghiệm, tôi thấy thao tác khá đơn giản. Nếu có thêm các buổi tập huấn, hỗ trợ trực tiếp thì việc chuyển đổi sẽ dễ dàng hơn”.

Ông Nguyễn Văn Nam, hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống tại Thanh Hóa bày tỏ: “Tôi ủng hộ chủ trương kê khai thuế, vì như vậy mới công bằng với doanh nghiệp. Nhưng điều tôi lo là khi chuyển sang kê khai, doanh thu ghi nhận có thể cao hơn so với mức khoán cũ, dẫn tới nộp thuế nhiều hơn. Tôi mong cơ quan thuế xem xét kỹ để đảm bảo công bằng, nhất là với những hộ mới chuyển đổi, còn chưa quen với chế độ kế toán”.

Trước những băn khoăn lo lắng này, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế khẳng định, mục tiêu của Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" không phải là tăng gánh nặng thuế, mà là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời giúp hộ kinh doanh từng bước tiếp cận phương thức quản trị hiện đại.

Theo ông Mai Sơn, trong số hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, có hơn 2 triệu hộ sẽ được hưởng chính sách hỗ trợ đặc thù trong quá trình chuyển đổi. Mục tiêu của đề án không chỉ là triển khai kỹ thuật mà còn bảo đảm mọi đối tượng, đặc biệt là hộ nhỏ, hộ ở vùng khó khăn, đều có điều kiện tiếp cận hệ thống và nguồn lực hỗ trợ cần thiết.

Ngành thuế đang xây dựng hệ thống tài liệu hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu cùng các kênh hỗ trợ trực tiếp đến từng nhóm đối tượng. “Nhằm giúp người nộp thuế làm quen với phần mềm, chúng tôi đã triển khai cổng khai thí nghiệm (sandbox) để hộ kinh doanh thao tác và trải nghiệm. Dự kiến từ 1/1/2026, hệ thống sẽ chính thức vận hành, nhưng ngay trong tháng 11 này, hộ kinh doanh đã có thể thực hành và phản hồi trên môi trường thử nghiệm”, ông Mai Sơn thông tin.

Cục Thuế chia hộ kinh doanh thành ba nhóm để áp dụng quản lý phù hợp theo quy mô doanh thu. Nhóm có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm sẽ được miễn thuế và không sử dụng hóa đơn điện tử. Nhóm có doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm sẽ kê khai thuế theo quý, áp dụng chế độ kế toán đơn giản; hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc khởi tạo từ máy tính tiền. Nhóm có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm sẽ áp dụng chế độ kế toán đầy đủ, kê khai thuế tương tự doanh nghiệp nhỏ.

“So với cơ chế thuế khoán, đây là bước thay đổi căn bản trong cách xác định nghĩa vụ thuế và quản lý. Bộ Tài chính sẽ ban hành chế độ kế toán hộ kinh doanh theo từng ngưỡng, giúp hộ nhỏ chỉ cần ghi chép doanh thu, chi phí cơ bản, hộ lớn áp dụng sổ sách tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ, qua đó nâng cao năng lực quản trị và tính chuyên nghiệp”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Theo thống kê, đến tháng 10/2025, cả nước khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh; trong đó 1,7 triệu hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng được miễn thuế; 883.000 hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng là nhóm chịu tác động chính của chính sách mới; và 39.000 hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng đã kê khai thuế nên ít bị ảnh hưởng khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh; trong đó 1,7 triệu hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng được miễn thuế; 883.000 hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng là nhóm chịu tác động chính của chính sách mới; và 39.000 hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng đã kê khai thuế nên ít bị ảnh hưởng.

Theo ông Mai Sơn, hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm sẽ được quản lý tương tự doanh nghiệp nhỏ, bao gồm cả chế độ kế toán, hóa đơn điện tử và nghĩa vụ kê khai. Đây là bước chuẩn bị cho lộ trình phát triển tự nhiên của hộ kinh doanh lên doanh nghiệp. Tuy nhiên, với những hộ quy mô nhỏ, hoạt động gia đình, doanh thu thấp, giao dịch đơn giản, ông cho rằng nên duy trì mô hình hiện tại để tránh phát sinh chi phí không cần thiết.

Từ năm 2026, việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai thuế được xem là bước ngoặt lớn trong quản lý hộ kinh doanh không chỉ là thay đổi kỹ thuật, mà còn là chuyển biến về tư duy và phương thức quản trị, hướng tới một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại hơn.

Thùy Dương/Bnews/vnanet.Vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/nhung-dieu-ho-kinh-doanh-ban-khoan-khi-chuyen-doi-thue-khoan/396093.html