Niềm tin số - nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số quốc gia

15 giờ trướcBài gốc

Phụ nữ dân tộc thiểu số livestream quảng bá nông sản địa phương trên mạng xã hội

Xây dựng niềm tin số vững chắc

CĐS thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích trong việc gia tăng sự kết nối, tìm kiếm thông tin, mở ra nhiều cơ hội học hỏi... CĐS cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, trong đó phụ nữ và trẻ em gái là những đối tượng chịu nhiều tác động nhất.

Nguyên nhân được chỉ ra là bởi phụ nữ thuộc nhóm đối tượng yếu thế, chịu nhiều bất lợi, thiệt thòi bởi những đặc điểm giới tính vốn có, nhất là các chị em ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo. Khi tiếp cận với công nghệ số, nhiều phụ nữ không thông thạo, ít trang bị các kiến thức, kỹ năng về bảo vệ thông tin, dữ liệu cá nhân trên nền tảng số, cộng thêm tâm lý lơ là, chủ quan nên dễ rơi vào bẫy của những đối tượng lừa đảo…

Trong dự án Luật đã trình Quốc hội mới đây có đề cập đến việc đảm bảo an toàn môi trường số. Theo đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động CĐS phải tuân thủ quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân và pháp luật khác có liên quan.

Doanh nghiệp sở hữu các nền tảng số có trách nhiệm xây dựng các công cụ để chủ động sàng lọc, phát hiện, xử lý nhằm bảo vệ người sử dụng khỏi các nội dung xấu, độc hại, thông tin vi phạm pháp luật, tin giả, nội dung lừa đảo.

Chuyển đổi số mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế - xã hội cho người dân. Ảnh: Nguyễn Chương

Thực tế cho thấy, thời gian qua, tình trạng sử dụng mạng xã hội để đưa thông tin sai sự thật, lôi kéo những người dân nhẹ dạ cả tin, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng xấu đến ổn định xã hội… xuất hiện ngày càng nhiều gây suy giảm niềm tin số của người dân.

Theo PGS.TS Bùi Thị An, đại biểu Quốc hội khóa XIII, niềm tin số có thể được hiểu là sự tin tưởng toàn diện của người dân và doanh nghiệp vào tính an toàn, minh bạch và công bằng của môi trường số. Trong thời buổi quá trình CĐS diễn ra mạnh mẽ như hiện nay, việc tạo dựng được niềm tin số sẽ đảm bảo sự thúc đẩy hành vi số hóa tự nguyện của người dân.

Bên cạnh đó, chuyển đổi số cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, trong đó phụ nữ và trẻ em gái là những đối tượng chịu nhiều tác động nhất

"Nếu người dân lo sợ bị lừa đảo, bị lộ thông tin cá nhân hay bị bạo lực mạng, họ sẽ rút lui khỏi các dịch vụ số. Ngược lại, niềm tin vững chắc là động lực để người dân và doanh nghiệp chủ động áp dụng công nghệ vào mọi mặt của đời sống", bà An chia sẻ.

Bên cạnh đó, bà An cũng cho rằng, niềm tin số cũng sẽ giúp giải quyết vấn đề cốt lõi là sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin. CĐS có khả năng mở rộng cơ hội tiếp cận công nghệ và tài nguyên số cho mọi đối tượng từ đó giúp giảm thiểu khoảng cách kỹ thuật số giữa nam và nữ trong các lĩnh vực trọng yếu.

Để niềm tin số được củng cố, theo bà An, các chính sách CĐS cần phải tạo ra một môi trường không chỉ thuận lợi mà còn an toàn cho phụ nữ. Trong đó, điểm quan trọng nhất là việc bảo vệ quyền riêng tư và an toàn thông tin trong môi trường số.

PGS.TS Bùi Thị An, đại biểu Quốc hội khóa XIII

"Cùng với sự phát triển của AI, các hình thức lừa đảo, lạm dụng công nghệ cao nhắm vào phụ nữ đang gia tăng. Luật Chuyển đổi số cần tạo ra các quy định bảo vệ người dân đặc biệt là đối tượng yếu thế như phụ nữ, trẻ em khỏi bạo lực mạng, quấy rối qua mạng và các hành vi lạm dụng trong môi trường số.

Các nền tảng số phải có trách nhiệm tăng cường cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân và có quy trình giải quyết nhanh chóng, hiệu quả các vấn đề liên quan đến bạo lực mạng. Việc này được coi là tối quan trọng để ngăn chặn sự xói mòn niềm tin của người dùng", bà An kết lại.

Xây dựng "tuyến phòng thủ mềm"

Chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu nhấn mạnh vai trò của niềm tin số trong thời buổi quá trình CĐS đang diễn ra mạnh mẽ. Ông Hiếu cho rằng, khi dữ liệu bị đánh cắp ngoài tiền bạc bị mất, danh tính bị lợi dụng thì điều mất mát lớn nhất không chỉ là tài sản, mà là niềm tin. Đó là niềm tin vào công nghệ, vào con người và vào chính xã hội mà chúng ta đang xây dựng.

"Việc xây dựng lại niềm tin số là một hành trình dài, cần sự chung tay của tất cả mọi người để bảo vệ công dân, củng cố niềm tin và xây dựng một không gian mạng an toàn, nhân văn hơn cho tương lai.

Những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến làn sóng bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, kéo theo đó là những rủi ro mới. Các rủi ro này bao gồm video và giọng nói giả mạo, thao túng sinh trắc học, hay những chiến dịch lừa đảo được tự động hóa ở quy mô toàn cầu" - ông Hiếu nhấn mạnh.

Ông Ngô Minh Hiếu, chuyên gia an ninh mạng

Song song với đó, các nhóm người yếu thế như trẻ em, phụ nữ, người cao tuổi, người khuyết tật, lại trở thành mục tiêu dễ tổn thương nhất. Trong khi các cuộc tấn công ngày càng tinh vi, nguồn nhân lực và khả năng phối hợp ứng phó của chúng ta vẫn đang phải chạy đua với thời gian.

Ông Hiếu cho rằng, trách nhiệm chống tội phạm mạng không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng chuyên trách, mà là trách nhiệm của tất cả mọi người. "Từ mỗi lượt cảnh báo, mỗi tin nhắn chia sẻ, cho đến mỗi hành động cảnh giác nhỏ bé, tất cả đều góp phần tạo nên một 'tuyến phòng thủ mềm' bằng ý thức và lòng tin. Đây là yếu tố quyết định khả năng tự vệ và phát triển bền vững của mỗi quốc gia trên không gian mạng".

Nguyễn Hải Phong

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/niem-tin-so-nen-tang-vung-chac-cho-chuyen-doi-so-quoc-gia-20251101131012046.htm