Sáng 14.11, Chính phủ trình tờ trình về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Thuộc top 10 sân bay 5 sao hàng đầu thế giới
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết sân bay Nội Bài hiện đang khai thác vượt công suất; chất lượng dịch vụ và công nghệ kém hơn các sân bay quốc tế trong khu vực. Dù bộ đang nghiên cứu mở rộng sân bay về phía nam, nhưng gặp khó khăn do phải di dời lượng lớn dân cư, chi phí giải phóng mặt bằng cao và cần nhiều thời gian.
Vì vậy, theo ông Minh, việc đầu tư sân bay Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá. Điều này góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô theo mô hình trung tâm kép đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng thành công như Luân Đôn (Vương quốc Anh), Tokyo (Nhật Bản), Seoul (Hàn Quốc).
Dự án này sẽ giúp phát huy lợi thế về vị trí, về không gian để tạo động lực thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ của khu vực; bổ trợ chiến lược cho Nội Bài, đồng thời có ý nghĩa đặc biệt trong đảm bảo an ninh quốc phòng và phục vụ các sự kiện đối ngoại.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh
Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh sân bay Gia Bình được đầu tư để trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới; thuộc nhóm 10 sân bay 5 sao hàng đầu thế giới; hướng tới cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Dự án được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế. Đáp ứng nhu cầu đến năm 2030 là khoảng 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa và đến năm 2050 là khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa.
Sân bay được xây dựng 2 cặp đường hạ - cất cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường cất hạ cánh. Các đường cất hạ cánh có chiều dài từ 3.500 - 4.000 mét, đáp ứng tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới. Nhà ga hành khách, nhà ga hành khách được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn phục vụ 5 sao.
Để đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả giữa Nội Bài và Gia Bình, cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập một vùng trời kiểm soát tiếp cận bao trùm toàn bộ các cảng hàng không trong khu vực. Các đường bay được thiết kế cho từng cảng hàng không theo phương thức dẫn đường bằng vệ tinh và radar mặt đất, đảm bảo hạn chế các điểm giao cắt và khoảng cách giữa các máy bay.
Ảnh hưởng hơn 7.000 hộ dân, di dời gần 19.000 ngôi mộ
Về nhu cầu sử dụng đất là khoảng 1.884,9 hecta, trong đó nhu cầu đất để chuyển đổi trồng lúa hai vụ sang đất cảng hàng không là 922,25 hecta. Dự án ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình và 118 tổ chức, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ, cần di dời khoảng 18.800 ngôi mộ.
Tổng vốn đầu tư là khoảng 196.378 tỉ đồng, gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Trong đó giai đoạn một khoảng 141.236 tỉ đồng, giai đoạn hai khoảng 55.142 tỉ đồng. Thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, từ 2025 đến 2095.
Gia Bình sẽ là sân bay hiện đại nhất miền Bắc
Ông Minh cho hay trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời. Tuy nhiên, đáp ứng pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về việc di dời hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình.
Vì vậy, Chính phủ kiến nghị với Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt như sau: UBND tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử-văn hóa các cấp trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực hiện đầu tư dự án.
Việc di dời thực hiện trên cơ sở phương án do UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định, đảm bảo bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện.
Cần làm rõ hơn chính sách đặc biệt
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị cần lượng hóa rõ các mục tiêu của dự án, xác định lộ trình và tính khả thi.
“Bổ sung đánh giá về địa chất, thủy văn, thoát nước, tác động đến sông Ngụ và làm rõ phương án đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa phương thức đồng bộ với tiến độ hoàn thành của dự án. Đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027 trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, ông Mãi nói.
Ông Mãi cũng đề nghị làm rõ phương thức đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng. Đặc biệt, phân tích cơ sở xác định thời gian hoạt động của dự án là 70 năm.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi
Theo đó, cần xác định thời gian hoạt động của dự án dựa trên thời gian thu hồi vốn thực tế và quy định giám sát định kỳ 5 năm một lần. Việc này nhằm cập nhật doanh thu, chi phí, lợi nhuận và điều chỉnh linh hoạt nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.
Về sơ bộ tổng mức đầu tư, cần làm rõ hơn căn cứ tính suất đầu tư của dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu.
“Về cơ chế, chính sách đặc biệt, ưu đãi, quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích. Nhất là việc công nhận lại các di tích khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử, văn hóa”, ông Mãi đề xuất.
Theo đó, cần áp dụng các biện pháp khoa học, công nghệ hiện đại để bảo đảm bảo tồn giá trị gốc, tránh biến dạng di tích; quy định rõ trách nhiệm, thời hạn, cơ chế báo cáo và hậu kiểm đối với UBND tỉnh Bắc Ninh trong quá trình thực hiện các thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời di tích lịch sử, văn hóa; thiết lập cơ chế giám sát để bảo đảm tính minh bạch…
Lam Thanh