Nhiều phụ huynh đi làm xa, ông bà phải trông cháu
Đó là một biểu hiện đẹp của tình thân, của nếp sống gia đình Việt Nam. Nhưng đằng sau niềm vui sum vầy ấy, không ít người cao tuổi vẫn đang oằn mình gánh vác trách nhiệm lớn lao. Khi lớp trẻ rời quê đi làm ăn xa, ông bà trở thành “người giữ lửa” trong tổ ấm, thay cha mẹ chăm lo bữa ăn, giấc ngủ, nền nếp cho các cháu. Với nhiều người lớn tuổi, chăm cháu là niềm vui, là cách để kéo dài tuổi thanh xuân. Sự hiện diện của trẻ thơ giúp họ thêm lạc quan, yêu đời, đồng thời duy trì sự gắn bó giữa các thế hệ trong gia đình.
Thực tế đáng chú ý là sau khi sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính, nhiều bậc cha mẹ phải chuyển công tác, đi làm xa nhà, con cái phải gửi ông bà chăm sóc dài ngày. Bà Nguyễn Thị Hồng (68 tuổi), ở xã Hàm Liêm chia sẻ: “Hiện vợ chồng con gái đều đang đi làm xa nhà đến cuối tuần mới về. Tôi trông 2 đứa cháu, một đứa học lớp 6, một đứa học lớp 1. Vui lắm vì có tiếng trẻ trong nhà và thấy mình còn có ích, giúp được con cháu”.
Với bà Hồng, chăm cháu không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm vui, là động lực để sống khỏe, sống vui. Nhiều ông bà cùng hoàn cảnh cho rằng, được ở gần cháu giúp họ cảm thấy an yên hơn lúc tuổi già, bớt cô quạnh và có thêm ý nghĩa trong cuộc sống.
Tuy nhiên, đằng sau niềm vui ấy là không ít nỗi vất vả, thậm chí là áp lực nặng nề. Ở tuổi lẽ ra được nghỉ ngơi, nhiều ông bà lại tất bật với việc cơm nước, giặt giũ, đưa đón cháu đi học, thức khuya dậy sớm trông nom. Có người tuổi đã ngoài 70 vẫn phải bồng bế cháu nhỏ, lo từng bữa ăn, giấc ngủ. Không ít người còn gặp áp lực trong việc theo dõi, dạy dỗ con trẻ, nhất là khi thế hệ ông bà không còn theo kịp nhịp thay đổi của chương trình học hay cách giáo dục hiện đại. Bà Hồng bộc bạch thêm: “Học hành của mấy đứa nhỏ giờ khác xưa nhiều quá, tôi không hiểu hết được mấy bài thầy cô giao về nên không hướng dẫn được cho cháu, cũng không biết dùng điện thoại thông minh để kiểm tra kết quả học của cháu, tôi rất lo nhưng không biết làm sao, hằng ngày chỉ biết nhắc nhở cháu chăm học bài”.
Sự khác biệt trong cách dạy và nắm bắt tâm lý trẻ khiến không ít ông bà rơi vào tình thế khó xử. Thương cháu, cảm thấy cháu thiếu vắng tình cảm của cha mẹ thì chiều, sợ cháu buồn, còn nghiêm quá lại lo cháu tổn thương. Trong khi đó, cha mẹ đi làm xa ít có điều kiện kề cận nên việc phối hợp dạy dỗ giữa hai thế hệ càng thêm hạn chế.
Theo bà Nguyễn Thị Phúc - Thường trực Hội Người cao tuổi tỉnh, việc ông bà chăm sóc cháu nhỏ khi cha mẹ đi làm xa phản ánh thực tế tất yếu của đời sống hiện đại. Đây cũng là nét đẹp truyền thống, thể hiện tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương trong gia đình Việt. Người cao tuổi coi cháu như lẽ sống, như niềm vui tuổi già. Nhưng thực tế, nhiều người phải gánh vác quá sức, đặc biệt ở những gia đình có con cái làm ăn xa, phải gửi lại cháu cho ông bà. Do đó, để duy trì sự hài hòa, các thành viên trong gia đình cần có sự thấu hiểu và đồng cảm. Đối với cha mẹ, giữ sự kết nối thường xuyên, gọi điện hằng ngày để chia sẻ, đồng hành cùng ông bà. Còn ông bà, có thể linh hoạt, tìm hiểu thêm cách chăm sóc, giáo dục mới để trông cháu nhẹ nhàng, hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, chính quyền, đoàn thể nên quan tâm hơn đến đời sống của nhóm người cao tuổi đang gánh trách nhiệm trông cháu. Bởi họ không chỉ đang giúp con cái yên tâm lao động, mà còn là điểm tựa vững vàng, giữ lửa yêu thương và truyền đi giá trị nhân văn, nuôi dưỡng tâm hồn gia đình Việt qua nhiều thế hệ.
Ngọc Hân .