Phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam sẽ không còn người tử vong vì bệnh Dại

2 giờ trướcBài gốc

Trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận 67 ca tử vong do bệnh Dại, thấp hơn cùng kỳ 2024 (77 ca). Các tỉnh Tây Nguyên tiếp tục là khu vực có số ca tử vong cao nhất cả nước. Bệnh Dại cũng gây thiệt hại kinh tế ước tính hơn 1.000 tỷ đồng mỗi năm, chỉ tính riêng chi phí mua vắc xin và huyết thanh kháng Dại, chưa kể chi phí y tế gián tiếp và mất mát về lao động, sinh kế.

Về xã hội, bệnh Dại để lại nhiều hệ lụy đau lòng, gây hoảng loạn cộng đồng, ảnh hưởng đến tâm lý, an toàn và trật tự xã hội. Bên cạnh đó, tình trạng chó thả rông còn gây tai nạn giao thông, mất vệ sinh môi trường, trong khi buôn bán, giết mổ chó mèo không kiểm soát tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ lây lan bệnh.

Mỗi năm Việt Nam ghi nhận từ 70 đến 90 người tử vong vì bệnh Dại. Ảnh: PV

Báo cáo tại Hội nghị "Tăng cường vai trò các bên liên quan trong thực hiện các giải pháp của Chương trình Quốc gia phòng, chống bệnh Dại giai đoạn 2022 - 2030" do Cục Phòng bệnh - Bộ Y tế và Cục Chăn nuôi & Thú y - Bộ Nông nghiệp và Môi trường đồng chủ trì cho thấy, năm 2024 - 2025, tổng đàn chó cả nước dao động trên 7 triệu con, được nuôi tại hơn 3 triệu hộ gia đình. Tỷ lệ đàn chó, mèo được tiêm phòng vắc xin Dại đạt hơn 56%, cao hơn gần 17% so với trung bình giai đoạn 2022 - 2023, song vẫn chưa đạt mục tiêu khống chế bệnh bền vững. Vi rút Dại vẫn lưu hành trên đàn chó, mèo ở nhiều địa phương.

Dù đạt nhiều kết quả, công tác phòng chống bệnh Dại vẫn tồn tại không ít khó khăn. Công tác quản lý đàn chó mèo còn lỏng lẻo, chưa triệt để; chó mắc bệnh Dại chủ yếu chưa được tiêm phòng. Tình trạng chó thả rông, không xích nhốt, không đeo rọ mõm vẫn phổ biến, nhất là ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, gây bức xúc xã hội. Nhiều địa phương thậm chí chưa có đội chuyên trách bắt chó thả rông, xử lý vi phạm chưa nghiêm, kinh phí phòng chống còn hạn chế, mạng lưới thú y cơ sở chưa được củng cố đầy đủ. Công tác truyền thông, phổ biến pháp luật chưa phong phú, thiếu thường xuyên; phối hợp liên ngành giữa Thú y và Y tế ở một số tỉnh còn yếu.

Ông Vũ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế nhận định: "Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế khó khăn và chi phí tiêm phòng còn cao. Nhiều hộ gia đình nuôi từ vài con chó, mèo nhưng phải tự chi trả toàn bộ chi phí tiêm, mỗi lần tiêm tốn hàng trăm nghìn đồng, khiến người dân e ngại, dẫn đến tỷ lệ tiêm phòng chưa đạt yêu cầu". Để khắc phục tình trạng này, đại diện Bộ Y tế nhấn mạnh vai trò quan trọng của các địa phương trong việc chủ động bố trí ngân sách, triển khai chính sách hỗ trợ tiêm phòng cho người dân. Các địa phương cần có quyết sách phù hợp, nhất là đối với những nơi có số ca tử vong cao.

TS Phạm Thành Long, Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết cơ quan này đã phát triển phần mềm quản lý thông tin đàn chó mèo và bản đồ dịch tễ bệnh dại trên hệ thống trực tuyến VAHIS, giúp cập nhật dữ liệu tiêm phòng và ổ dịch theo thời gian thực. Tuy nhiên, “sự phối hợp giữa ngành thú y, y tế và chính quyền địa phương vẫn chưa thật chặt chẽ, khiến hiệu quả phòng bệnh chưa đồng đều giữa các vùng”, ông Long nói.

Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, bà Jennifer Horton, cảnh báo: “Một khi triệu chứng dại đã xuất hiện, tỷ lệ tử vong gần như 100%. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu tiêm vaccine kịp thời". WHO hiện đã hỗ trợ 9.000 liều vaccine cho hai tỉnh Phú Thọ và Tuyên Quang, đồng thời cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam để đạt mục tiêu loại trừ bệnh dại vào năm 2030.

Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022 - 2030 do Chính phủ phê duyệt đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ không còn người tử vong vì căn bệnh này. Theo kế hoạch, hệ thống điểm tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại sẽ được mở rộng đến 100% tỉnh, thành; đảm bảo nguồn cung đầy đủ, hỗ trợ miễn phí cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số; đồng thời tăng cường truyền thông trong cộng đồng và trường học.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, tiêm phòng cho vật nuôi là tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất. Nếu đạt tỷ lệ tiêm trên 70% tổng đàn chó mèo, nguy cơ bệnh dại lây sang người sẽ giảm mạnh. Các địa phương cần siết chặt quản lý vật nuôi, xử phạt hành vi thả rông chó mèo không rọ mõm và khuyến khích người dân đăng ký vật nuôi để thuận lợi trong kiểm soát dịch.

Một ví dụ điển hình là Thanh Hóa, địa phương không ghi nhận thêm ca bệnh dại nào kể từ tháng 4/2024. Năm 2024, toàn tỉnh đã tiêm hơn 608.000 liều vaccine, đạt gần 97% kế hoạch; năm 2025, đợt 1 đạt trên 90%, đợt 2 dự kiến hoàn tất vào ngày 20/11. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa cho biết, kết quả này nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) cùng chính quyền cơ sở. Việc cung ứng vaccine kịp thời cho vùng miền núi và nâng cao nhận thức người dân đã giúp công tác tiêm phòng thuận lợi, đồng đều hơn.Tỉnh kiến nghị Cục Chăn nuôi và Thú y tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, tổ chức tập huấn nâng cao năng lực giám sát và chẩn đoán bệnh, đồng thời sớm sửa đổi Luật Thú y cho phù hợp với thực tiễn quản lý ở cơ sở.

Kết luận tại Hội nghị, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, nhấn mạnh, sự hiện diện của lãnh đạo Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, WHO, FAO, CDC cùng đông đảo cơ quan báo chí, doanh nghiệp và địa phương cho thấy hiệu quả của cách tiếp cận “Một sức khỏe”, nơi y tế, thú y và cộng đồng cùng phối hợp bảo vệ sức khỏe con người và động vật.

Bà Thủy khẳng định: Bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu quản lý chặt đàn chó mèo, đảm bảo tiêm vaccine đầy đủ và chủ động điều trị dự phòng sau phơi nhiễm. Để đạt mục tiêu không còn người tử vong vì bệnh dại vào năm 2030, Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ tập trung vào năm nhóm giải pháp chính: quản lý tốt đàn chó mèo; đẩy mạnh truyền thông cộng đồng; nâng cao năng lực giám sát và xử lý ổ dịch; xây dựng vùng an toàn bệnh dại và tăng cường phối hợp liên ngành, hợp tác quốc tế.

“Chấm dứt tử vong do bệnh dại không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế hay thú y, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Chúng ta có đủ công cụ, tri thức và kinh nghiệm để làm được điều đó”, bà Thủy nói.

V.A

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/phan-dau-den-nam-2030-viet-nam-se-khong-con-nguoi-tu-vong-vi-benh-dai-10395654.html