Ngoài vị đậu xanh, hiện nay chè kho Bằng An còn có thêm vị cốm, trà xanh
Chè kho là món bánh truyền thống mang tính biểu tượng của xã Đại Đồng (nay là xã Thạch Thất). Với tuổi đời hơn 300 năm, món đặc sản này được xem là niềm tự hào và là kết tinh văn hóa ẩm thực của nhiều thế hệ cư dân nơi đây.
Nguyên liệu làm chè kho chủ yếu là đậu xanh và đường kính. Dưới đôi bàn tay khéo léo của những người thợ lành nghề, chè kho ở Thạch Thất vừa có vị ngọt mát, thơm dịu lại có màu vàng óng ả đặc trưng.
Để có được sản phẩm chè kho ngon, những người thợ làm bánh phải trải qua một quy trình sản xuất tỉ mỉ, đòi hỏi kỹ thuật và sự kiên nhẫn cao. Bắt đầu từ nguyên liệu, loại đậu được lựa chọn làm chè phải đều, mẩy, chắc hạt. Sau đó, đậu xanh được đưa đi ngâm, đãi sạch để loại bỏ bụi bẩn.
Tiếp đến là các công đoạn đãi vỏ, hấp chín, đánh nhuyễn và cuối cùng đổ ra khuôn tạo hình. Mặc dù công thức là chung nhưng mỗi gia đình đều có bí quyết riêng để làm nên sự khác biệt giữa các thương hiệu.
Ở Thạch Thất có nhiều gia đình gắn bó với nghề làm chè kho. Trong đó, chè kho Bằng An là một trong những thương hiệu nổi tiếng và được thị trường ưa chuộng.
Theo chủ cơ sở sản xuất bánh kẹo truyền thống Bằng An Kiều Thị Kim Khánh, muốn hạt đậu nở đều, đạt độ mềm hoàn hảo, bước đầu tiên là phải ngâm đỗ trong nước lạnh từ 6 đến 8 tiếng và bỏ thêm vào đó một lượng nhỏ muối tinh.
Một trong những yếu tố quyết định chất lượng và khả năng bảo quản nằm ở việc cân đối tỷ lệ giữa đường và đậu. Công thức này phải được căn chỉnh khéo léo để bảo đảm bánh có vị ngọt thanh nhưng vẫn giữ được độ tươi ngon lâu dài mà không bị nấm mốc.
Trong các công đoạn làm bánh, khâu đánh nhuyễn đỗ cũng được xem là thử thách lớn. Người thợ vừa phải kiểm soát nhiệt độ lửa vừa phải quấy đều tay để chè không bị cháy, khét, làm mất đi màu vàng óng ả và mùi thơm vốn có của món chè kho.
Năm 1986, gia đình chị Khánh bắt đầu nấu chè kho để bán. Chính những gánh chè đã giúp gia đình chị Khánh và nhiều người dân ở xã Đại Đồng trước đây có thêm nguồn thu nhập ổn định.
Lớn lên cùng những gánh chè, giờ đây họ đã trở thành thế hệ kế thừa, mang theo khát vọng nâng tầm món ăn mang đậm hồn cốt quê hương. Với kinh nghiệm kinh doanh và sự am hiểu về thị trường hiện đại, những người trẻ tuổi ở Thạch Thất đã áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ sản xuất để vừa lưu giữ công thức truyền thống, vừa chuẩn hóa và quảng bá món chè kho ra thị trường.
Cơ sở sản xuất bánh kẹo truyền thống Bằng An là đơn vị tiên phong sử dụng máy móc hiện đại vào sản xuất chè kho, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về an toàn vệ sinh thực phẩm. Chè kho Bằng An được sản xuất theo quy trình khép kín, áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Nhờ việc đầu tư vào máy móc hiện đại và sử dụng công nghệ hút chân không, chè kho Bằng An có thể giữ được khoảng 10 ngày trong điều kiện thời tiết lạnh và khoảng 3-4 ngày khi thời tiết nóng.
Để góp phần nâng cao tính thẩm mỹ và sức hấp dẫn của đặc sản truyền thống này, khuôn làm chè kho Bằng An được thiết kế tinh xảo với các họa tiết hoa sen, trúc... với trọng lượng nhỏ gọn, tiện lợi. Chè kho được đặt trong khay nhựa nhỏ xinh và được đóng gói trong hộp thiết kế hiện đại, bắt mắt,
Sản phẩm chè kho của cơ sở sản xuất bánh kẹo truyền thống Bằng An vừa qua được công nhận đạt OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) 4 sao. Theo Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng Nông thôn mới Hà Nội, các sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP sẽ được thành phố tạo điều kiện tối đa để tuyên truyền và quảng bá.
Các sản phẩm này có cơ hội được trưng bày và tiêu thụ rộng rãi tại nhiều hội chợ, lễ hội văn hóa-ẩm thực lớn do Hà Nội tổ chức. Điển hình là các sự kiện như: các tuần hàng tư vấn, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm OCOP, làng nghề, nông sản thực phẩm an toàn, hay tại các dịp lễ hội quy mô như Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội và Festival Thu Hà Nội. Những hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng thị trường và nâng cao giá trị thương hiệu cho nông sản và đặc sản địa phương.
Thành phố Hà Nội hiện dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm OCOP. Từ năm 2019 đến nay, thành phố đã đánh giá, phân hạng 3.317 sản phẩm OCOP, chiếm 21,3% tổng số cả nước. Trong số này có 6 sản phẩm đạt chuẩn năm sao, 22 sản phẩm tiềm năng năm sao, 1.571 sản phẩm bốn sao và 1.718 sản phẩm 3 sao.
Hà Nội có nhiều tiềm năng để phát triển các sản phẩm OCOP, với hơn 1.350 làng nghề chiếm 40% làng nghề cả nước. Với quy mô sản xuất nông nghiệp lớn, diện tích đất dành cho hoạt động sản xuất nông nghiệp của Hà Nội đạt hơn 197.000ha thuộc tốp đầu địa phương trong cả nước.
MẠNH HÀ