Tính đến ngày 29/11, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 101/101 nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, tháng cao điểm quốc gia về chống khai thác IUU đã kết thúc, nhưng mục tiêu đặt ra sau hơn 8 năm là gỡ “thẻ vàng IUU” của EC vẫn chưa đạt được, đòi hỏi phải hành động quyết liệt hơn trong thời gian tới.
Từ thực tế lực lượng chức năng khó kiểm soát hoạt động trên không gian biển rộng lớn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị thay đổi cách thức giám sát hoạt động của tàu cá, trong đó tập trung kiểm soát trên bờ và ứng dụng công nghệ số, viễn thông. Phó Thủ tướng yêu cầu kiên trì xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, coi đây là “giải pháp phải làm bằng được” để giám sát toàn diện tàu cá và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác.
Theo Phó Thủ tướng, khi hệ thống dữ liệu hoàn chỉnh, Việt Nam có thể trực tiếp trao đổi với EC, cung cấp đầy đủ thông tin về tàu vi phạm, tàu nằm bờ, xuất xứ hàng hóa thủy sản, quá trình cấp phép, tiến độ xử lý vi phạm… Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành và địa phương báo cáo tập trung về tiến độ xây dựng VNFishbase. Trong tuần, các đoàn công tác sẽ xuống địa phương để kiểm tra thực tế, gồm: lực lượng Biên phòng, các cảng cá, chi cục Thủy sản và việc quản lý tàu cá, nhằm đánh giá “chuyển biến thật hay chỉ trên giấy”.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển về chống khai thác IUU
Về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường có văn bản trả lời EC, làm rõ việc thực thi khung pháp lý mới sau khi sửa đổi các Nghị định 37/2024/NĐ-CP, Nghị định 38/2024/NĐ-CP. Đồng thời, nhiều đoàn công tác cần được thành lập để kiểm tra các địa phương về các tồn tại trong công tác phòng, chống khai thác IUU, gồm: Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Bộ Công an; Thanh tra Chính phủ; Bộ Quốc phòng…
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Việc trao đổi với EC phải dựa trên văn bản, số liệu, kết quả thực tế”.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, ngành nông nghiệp đã triển khai quyết liệt các giải pháp chống khai thác IUU và đạt kết quả rõ rệt. Các địa phương đã xử lý “100% vụ việc vi phạm”, với tổng số hơn 4.037 vụ bị xử phạt, số tiền phạt khoảng 162 tỷ đồng. Lực lượng chức năng cũng đã khởi tố 91 vụ việc liên quan đến khai thác IUU, với 138 bị can.
Trong số 71 tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, các cơ quan chức năng đã xử lý 53 tàu, tương đương gần 74%. Số còn lại đang tiếp tục được xác minh để làm rõ từng trường hợp, bao gồm cả các trường hợp sử dụng biển số giả hoặc chủ tàu không còn sinh sống tại địa phương, gây khó khăn cho công tác xử lý.
Tổng số tàu cá hiện có của các địa phương đã đăng ký và được cập nhật trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá (VNFishbase) là 79.243/79.243 chiếc. Các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động đã được kiểm soát, giao xã/phường, lực lượng quản lý vị trí neo đậu.
Trong tuần, cơ quan công an đã đưa ra xét xử 2 vụ/3 bị cáo về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép”, và tội “Cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử”; 100% tàu cá mất kết nối Thiết bị giám sát hành trình (VMS), vượt ranh giới trên biển đã được xử lý.
Liên quan đến một số lô cá kiếm xuất khẩu sang EU bị cảnh báo, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, đây là các lô hàng liên quan tới hai doanh nghiệp tại Khánh Hòa. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo rà soát toàn bộ hồ sơ, làm rõ nghi vấn gian lận, đồng thời phối hợp với Bộ Tài chính đối chiếu số liệu đầu vào - đầu ra của chuỗi cung ứng để phục vụ xử lý theo quy định.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang hoàn thiện đầy đủ hồ sơ và cung cấp dữ liệu phục vụ đoàn EC trong quá trình kiểm tra. Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp với các cơ quan liên quan để sửa đổi Luật Thủy sản và hệ thống nghị định, thông tư nhằm bảo đảm sự phù hợp, đồng bộ khi ban hành trong thời gian tới.
Một lần nữa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, công tác kiểm tra và xử lý vi phạm trong quản lý thủy sản phải thực chất, minh bạch và có bằng chứng rõ ràng, “kiểm tra nội dung gì, bằng cách nào, có ghi hình, ảnh, hồ sơ, biên bản, hóa đơn nộp tiền, giấy phép bị thu hồi, tài sản bị tịch thu”, tránh tình trạng chỉ báo cáo hình thức; kết quả thực tế, có hồ sơ, biên bản, hình ảnh mới đảm bảo tính tin cậy và thể hiện Việt Nam thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng, chống khai thác IUU.
Đề cập đến trường hợp gian lận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản chế biến để xuất khẩu cá kiếm tại Khánh Hòa, Phó Thủ tướng yêu cầu tỉnh Khánh Hòa phải chịu trách nhiệm, sử dụng mọi biện pháp (hải quan, thanh tra, điều tra…) để làm rõ và báo cáo chi tiết hình thức xử phạt, nguyên nhân gian lận, số liệu cụ thể ngay trong tuần này.
“Nếu có vi phạm, phải xử lý đến cùng. Nếu có dấu hiệu tội phạm hình sự, phải chuyển sang xử lý hình sự và công khai thông tin trên báo, đài”, Phó Thủ tướng nói.
Lê Hoàng/VOV.VN