Phối hợp Y học cổ truyền và hiện đại điều trị hiệu quả hội chứng cánh tay cổ ở bệnh nhân đái tháo đường

5 giờ trướcBài gốc

Kết hợp giữa YHCT và Y học hiện đại trong điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2.

Hội chứng cánh tay cổ (cervical scapulohumeral syndrome), còn gọi là hội chứng vai cánh tay hay bệnh lý rễ tủy cổ, là một nhóm các triệu chứng lâm sàng liên quan đến các bệnh lý cột sống cổ, kèm theo rối loạn chức năng rễ, dây thần kinh cột sống cổ và/hoặc tủy cổ, không liên quan tới bệnh lý viêm.

Tổng quan bệnh lý

Theo y học hiện đại, hội chứng cánh tay cổ biểu hiện chủ yếu bằng đau vùng cổ, vai và lan xuống tay, kèm theo rối loạn cảm giác và/hoặc vận động tại vùng chi phối của rễ dây thần kinh cột sống cổ bị tổn thương. Nguyên nhân thường gặp nhất (chiếm khoảng 70 – 80%) là thoái hóa cột sống cổ, tiếp đến là thoát vị đĩa đệm (20 – 25%).

Chẩn đoán xác định dựa vào triệu chứng kết hợp hình ảnh học để phân biệt giữa các hội chứng như: cột sống cổ, rễ thần kinh, tủy cổ, động mạch sống nền và rối loạn thần kinh thực vật. Điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng và xử lý nguyên nhân (nếu có thể), bao gồm: thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc giảm đau thần kinh, corticosteroid, tiêm thuốc tại chỗ và các biện pháp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi điều trị nội khoa không hiệu quả.

Bác sĩ CKII Hồ Sỹ Thắng - Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Nghệ An thực hiện châm cứu điều trị cho bệnh nhân.

Góc nhìn từ Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền (YHCT), hội chứng cánh tay cổ thuộc phạm vi chứng Tý – nghĩa là tắc, không thông. Nguyên nhân bệnh lý rất đa dạng: do ngoại tà như phong, hàn, thấp, nhiệt; do nội nhân như khí huyết suy kém sau sinh, kinh nguyệt, tiên thiên bất túc; hoặc do các yếu tố bất nội ngoại nhân như lao động quá sức, ăn uống thất thường, huyết ứ, đàm ẩm.

YHCT chia hội chứng cổ vai cánh tay thành các thể bệnh: thể phong hàn, thể phong thấp nhiệt tý, thể huyết ứ và thể can thận hư. Mỗi thể bệnh sẽ được điều trị bằng bài thuốc phù hợp và các phương pháp không dùng thuốc như: điện châm, thủy châm, xoa bóp bấm huyệt…

Mối liên quan giữa đái tháo đường và hội chứng cánh tay cổ

Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh lý mạn tính ảnh hưởng toàn diện đến chuyển hóa trong cơ thể. Không chỉ làm rối loạn điều hòa đường huyết, bệnh còn gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm lên nhiều cơ quan, trong đó có hệ vận động. Một trong những biến chứng thường gặp là hội chứng cánh tay cổ – tình trạng gây đau và hạn chế vận động vùng cổ vai gáy, làm suy giảm đáng kể chất lượng sống của người bệnh.

ĐTĐ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống cơ – xương – khớp, bao gồm cơ, xương và các mô liên kết. Việc kiểm soát đường huyết không tốt trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương mô mềm, dây thần kinh và xương khớp, khiến người bệnh thường xuyên gặp các cơn đau, tê bì, đặc biệt ở vùng cổ, vai, gáy và chi trên.

Bác sĩ CKII Lê Đình Phương - Trưởng khoa YHCT-PHCN, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An thực hiện châm cứu cho bệnh nhân.

Cơ chế gây đau do biến chứng thần kinh ở người đái tháo đường

Nhiều cơ chế có thể gây đau ở người bệnh đái tháo đường, trong đó đáng chú ý nhất là sự hình thành các sản phẩm glycation tiên tiến (AGEs) và các thụ thể tương ứng (RAGE) tại các cấu trúc giàu collagen trong cơ thể.

AGEs là sản phẩm phụ sinh ra trong quá trình chuyển hóa đường, tích lũy tự nhiên theo tuổi tác. Tuy nhiên, ở người đái tháo đường, do nồng độ glucose máu cao kéo dài, quá trình tạo AGEs diễn ra nhanh hơn và nhiều hơn, đặc biệt khi đường huyết không được kiểm soát tốt. Các AGEs tích tụ trong các mô như gân, dây chằng, da và mô liên kết – vốn là những cấu trúc giàu collagen – làm cho các mô này trở nên dày, cứng, kém đàn hồi và dễ bị tổn thương.

Rối loạn chuyển hóa do ĐTĐ mang tính hệ thống và ảnh hưởng đến hầu hết tế bào trong cơ thể. Đặc biệt, sự hiện diện kéo dài của AGEs và RAGE trong mô gân và dây chằng gây viêm mạn tính, đau và thoái hóa, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các hội chứng đau như hội chứng cánh tay cổ ở người bệnh đái tháo đường.

Phương pháp điều trị kết hợp giữa Y học cổ truyền và Y học hiện đại

Nhằm nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường (ĐTĐ) mắc hội chứng cánh tay cổ, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đã triển khai mô hình điều trị phối hợp giữa Y học cổ truyền (YHCT) và Y học hiện đại (YHHĐ). Đây là hướng đi vừa kế thừa tinh hoa y học dân tộc, vừa tận dụng thế mạnh của y học tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị.

Cụ thể, về phía YHCT, bệnh viện áp dụng đồng thời các phương pháp như điện châm, thủy châm, xoa bóp bấm huyệt, cùng các bài thuốc cổ phương và nghiệm phương phù hợp từng thể bệnh. Về phía YHHĐ, bệnh nhân được kê các loại thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc điều chỉnh thần kinh và thực hiện vật lý trị liệu theo phác đồ chuẩn.

Sự kết hợp hài hòa giữa hai nền y học không chỉ phát huy thế mạnh riêng biệt của mỗi phương pháp, mà còn tạo ra hiệu quả điều trị toàn diện, giúp kiểm soát triệu chứng, cải thiện chức năng vận động và hạn chế tái phát.

Thực hiện chiếu đèn hồng ngoại điều trị cho bệnh nhân.

Nỗ lực hội nhập điều trị tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An

Trước đây, sau khi điều trị nội khoa ổn định, nhiều bệnh nhân ĐTĐ tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An phải chuyển đến các cơ sở chuyên khoa YHCT hoặc Phục hồi chức năng (PHCN) để tiếp tục xử lý các biến chứng thần kinh như đau vai gáy, đau thắt lưng, tê bì chi... Việc di chuyển nhiều nơi gây bất tiện, tăng chi phí và ảnh hưởng đến quá trình điều trị liền mạch, làm giảm sự hài lòng của người bệnh.

Trăn trở trước thực trạng này, cấp ủy và Ban Giám đốc bệnh viện đã quyết liệt chỉ đạo thành lập khoa YHCT – PHCN. Khoa được đầu tư đầy đủ cả về nhân lực và vật lực: đội ngũ y, bác sĩ được đào tạo bài bản về YHCT – PHCN; trang thiết bị hiện đại đáp ứng các kỹ thuật chuyên sâu. Nhờ đó, công tác điều trị được tổ chức đồng bộ cả nội trú và ngoại trú, giúp người bệnh được chăm sóc toàn diện tại chỗ, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Kết quả điều trị ấn tượng

Việc áp dụng phương pháp điều trị kết hợp giữa YHCT và YHHĐ tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Không chỉ giúp người bệnh giảm nhanh triệu chứng đau, phục hồi vận động, mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống và phòng ngừa biến chứng thần kinh mạn tính.

Số liệu thống kê cho thấy, mô hình điều trị này ngày càng nhận được sự tin tưởng của người bệnh. Năm 2024, có 1.550 bệnh nhân ĐTĐ típ 2 được điều trị hội chứng cổ vai cánh tay bằng phương pháp kết hợp tại bệnh viện. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, số lượng bệnh nhân đã đạt 850 trường hợp, tăng hơn 40% so với cùng kỳ năm trước.

Kết quả điều trị tích cực cùng sự gia tăng ổn định về số lượng bệnh nhân cho thấy tính đúng đắn và hiệu quả của hướng đi này. Đặc biệt, mô hình điều trị kết hợp không chỉ giúp người bệnh tiết kiệm chi phí, giảm thiểu thời gian điều trị, mà còn hạn chế đáng kể các biến chứng thần kinh do đái tháo đường gây ra. Đồng thời, tăng mức độ hài lòng và niềm tin của người dân vào chất lượng khám chữa bệnh tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An.

Sử dụng máy điện xung trung tần điều trị hội chứng cánh tay cổ cho bệnh nhân ĐTĐ.

Lời khuyên từ chuyên gia

Để phòng ngừa và hạn chế tái phát hội chứng cánh tay cổ ở người bệnh đái tháo đường, các bác sĩ khuyến cáo:

Tuân thủ điều trị ĐTĐ: Sử dụng thuốc đều đặn, kiểm soát tốt đường huyết, kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.

Tư thế đúng trong sinh hoạt: Tránh các tư thế gây gập cổ, ưỡn cổ, xoay cổ quá mức kéo dài. Không nên ngồi hoặc đứng quá lâu, cần lựa chọn ghế ngồi phù hợp.

Tăng cường vận động: Thực hiện các bài tập phù hợp để tăng sức cơ vùng cổ – vai – ngực, tránh tình trạng căng cứng, mỏi mệt.

Hội chứng cổ vai cánh tay là một biến chứng thường gặp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh đái tháo đường. Tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, việc triển khai mô hình điều trị kết hợp giữa YHCT và YHHĐ đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, không chỉ nâng cao chất lượng điều trị mà còn góp phần khẳng định giá trị của việc phối hợp hai nền y học trong chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người bệnh.

Người bệnh có nhu cầu tư vấn, khám chữa bệnh liên quan đến hội chứng cổ vai cánh tay xin liên hệ:

- Bệnh viện Nội tiết Nghệ An; Địa chỉ: Số 11, đường Mai Hắc Đế, Phường Vinh Hưng, tỉnh Nghệ An.

- Bác sĩ CKII Lê Đình Phương - Trưởng khoa YHCT-PHCN;

- Điện thoại: 0989537538.

- Website: https://benhviennoitietnghean.vn/

Đình Phương – Khánh Tâm

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/phoi-hop-y-hoc-co-truyen-va-hien-dai-dieu-tri-hieu-qua-hoi-chung-canh-tay-co-o-benh-nhan-dai-thao-duong-169250720190004804.htm