Khu vực Quảng trường Tây Bắc.Ảnh: PV
Ông Phạm Tài Anh, Trưởng phòng Quy hoạch kiến trúc và Phát triển đô thị, cho biết: Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, phân cấp, phân quyền rõ cho cấp tỉnh và cấp xã. Sở Xây dựng đã khẩn trương nghiên cứu, ban hành Hướng dẫn số 2401/HD-SXD ngày 11/7/2025 về quy trình thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chung xã, chi tiết hóa từng bước thực hiện. Sở đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cho gần 200 cán bộ, công chức cấp xã, phường. Tham mưu trình UBND tỉnh phê duyệt Kế hoạch lập quy hoạch đô thị và nông thôn tỉnh Sơn La giai đoạn 2025 - 2030 tại Quyết định số 1820/QĐ-UBND ngày 18/7/2025.
Sau khi sắp xếp, tỉnh Sơn La hiện có 75 đơn vị cấp xã, gồm: 67 xã, 8 phường. Trong đó, có 7 xã không thực hiện sắp xếp, gồm: Mường Lạn, Phiêng Khoài, Suối Tọ, Ngọc Chiến, Tân Yên, Mường Bám, Mường Lèo. Trên cơ sở rà soát và nghiên cứu tình hình thực tế, việc lập quy hoạch đô thị và nông thôn giai đoạn 2025-2030 được xác định rõ, ưu tiên lập quy hoạch chung cho 61/75 xã, phường. Về lộ trình, tỉnh dự kiến hoàn thành 51 đồ án ưu tiên vào năm 2026 và 10 đồ án còn lại giai đoạn 2028-2030.
Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh họp triển khai lập điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Sơn La thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Đến nay, có 37/51 xã có hồ sơ nhiệm vụ, dự toán lập Quy hoạch chung xã gửi Sở Xây dựng. Trong đó, 12/37 xã đang thực hiện bước xin ý kiến sở, ngành; 3/37 xã tiếp thu, chỉnh sửa hồ sơ nhiệm vụ và 22/37 xã được Hội đồng thẩm định dự toán kinh phí lập quy hoạch và hồ sơ điều chỉnh quy hoạch tỉnh; nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND tỉnh tổ chức họp thẩm định vào ngày 4/12. Theo kế hoạch, việc thẩm định nhiệm vụ quy hoạch chung tất cả các xã dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2025.
Việc phân cấp, ủy quyền trong Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, mang lại sự chủ động, quyền hạn lớn cho cấp xã, giúp công tác quản lý quy hoạch sát thực tiễn cơ sở. Ông Dương Gia Định, Chủ tịch UBND xã Bình Thuận, cho biết: Xã Bình Thuận được sáp nhập từ Chiềng Pha và Phổng Lái đặt ra yêu cầu điều chỉnh quy hoạch, giải quyết thủ tục đất đai và xây dựng. Sau khi được phân cấp quản lý quy hoạch, xã khẩn trương rà soát hồ sơ hiện có và lập danh mục điều chỉnh. Đồng thời, hoàn thành việc lập nhiệm vụ quy hoạch chung xã Bình Thuận đến năm 2045 trình Sở Xây dựng thẩm định. Xã còn kiểm tra, giám sát thường xuyên hoạt động xây dựng; kịp thời đề xuất điều chỉnh cục bộ các khu vực bất cập; chú trọng quản lý, duy tu hạ tầng kỹ thuật. Nhờ vậy, công tác quản lý quy hoạch đi vào nền nếp, trật tự xây dựng chuyển biến tích cực, giảm tình trạng lấn chiếm đất.
Sở Xây dựng tập huấn, hướng dẫn cán bộ, công chức các xã về thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chung.
Mặc dù tỉnh đã chủ động triển khai công tác quy hoạch theo mô hình 2 cấp, nhưng vẫn gặp những khó khăn, như: Khối lượng quy hoạch lớn, áp lực về kinh phí do điều chỉnh chi phí khảo sát, cắm mốc giới. Năng lực cán bộ cấp xã hạn chế cả về số lượng và chuyên môn, khi nhiều xã thiếu cán bộ chuyên trách về quy hoạch. Dù cấp xã được giao nhiệm vụ quản lý, kiểm tra, giám sát hiện trạng, nhưng lại không có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch hay cấp phép xây dựng, dẫn đến việc xử lý tình huống thực tế chậm trễ, gây khó khăn cho người dân do phải chờ ý kiến từ cấp tỉnh. Ngoài ra, hồ sơ quy hoạch, số hóa chưa đồng bộ sau sáp nhập; nhiều mốc giới không còn chính xác...
Nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch đô thị và nông thôn, Sở Xây dựng tiếp tục tham mưu UBND tỉnh ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, hoàn thiện cơ sở pháp lý và đảm bảo phù hợp với cơ chế phân cấp, phân quyền theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đôn đốc, hướng dẫn các xã, phường triển khai Kế hoạch lập quy hoạch đô thị và nông thôn giai đoạn 2025-2030 với yêu cầu cao về chất lượng, đồng bộ. Đồng thời, chủ trì cập nhật hệ thống cơ sở dữ liệu quy hoạch, cung cấp thông tin trực tuyến; điều chỉnh các chương trình, kế hoạch phát triển, tính toán lại chỉ tiêu “tỷ lệ đô thị hóa” phù hợp thực tiễn; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên, bám sát pháp luật mới và công nghệ hiện đại, nhằm nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý quy hoạch ở cơ sở.
Phan Trang