Quỹ nhà ở quốc gia: Mở cửa giấc mơ an cư

7 giờ trướcBài gốc

Quỹ nhà ở quốc gia nhằm đầu tư phát triển nhà ở xã hội, tăng nguồn cung và góp phần ổn định thị trường bất động sản. Ảnh minh họa: INT

Trong bối cảnh giá nhà tăng nhanh hơn nhiều so với thu nhập, đặc biệt tại các đô thị lớn, sự ra đời của Quỹ nhà ở quốc gia được kỳ vọng mở ra cánh cửa mới giúp hàng triệu người tiến gần hơn đến giấc mơ an cư.

Mở quỹ đất phát triển nhà ở xã hội

Nghị định số 302/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội vừa được Chính phủ ban hành được xem là bước đi chiến lược trong nỗ lực giải quyết bài toán nhà ở - một trong những điểm nghẽn lớn nhất của quá trình đô thị hóa Việt Nam.

Trong bối cảnh giá nhà tăng nhanh hơn nhiều so với thu nhập, đặc biệt tại các đô thị lớn, sự ra đời của quỹ được kỳ vọng mở ra cánh cửa mới giúp hàng triệu người tiến gần hơn đến giấc mơ an cư. Giá nhà tại Hà Nội và TPHCM đã tăng 2 - 3 lần trong một thập kỷ, trong khi thu nhập của đại bộ phận người dân không tăng tương xứng.

Theo bà Tống Thị Hạnh - Cục trưởng Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), việc hình thành Quỹ nhà ở sẽ tháo gỡ bài toán nan giải về quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội. Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã nỗ lực thúc đẩy đồng thời hai nhiệm vụ quan trọng: Xây dựng Nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia và hoàn thiện mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản.

Bà Hạnh cho biết, Việt Nam đang triển khai quyết liệt đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội với nhiều hình thức như bán, cho thuê và thuê mua. Thách thức lớn nhất là phải mở rộng nguồn cung nhưng vẫn tiết kiệm quỹ đất, đồng thời bảo đảm nhà ở đến đúng người thật sự có nhu cầu.

Theo đó, việc ưu tiên phát triển quỹ nhà ở xã hội cho thuê sẽ tạo ra vòng quay sử dụng hiệu quả hơn. Khi người thuê đã đủ điều kiện mua nhà thương mại, họ sẽ trả lại căn hộ để người khác tiếp tục sử dụng. Cơ chế luân chuyển này giúp tối ưu nguồn lực, mở rộng cơ hội tiếp cận nhà ở và góp phần củng cố nền tảng an sinh xã hội bền vững.

Luật sư Nguyễn Sương – Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng, nhận định, trong bối cảnh nhu cầu nhà ở tăng mạnh và giá bán liên tục leo thang, nhiều người dân ngày càng khó tiếp cận chỗ ở phù hợp. Vì vậy, mô hình nhà ở xã hội cho thuê được xem là giải pháp hiệu quả nhờ chi phí hợp lý nhưng vẫn bảo đảm chất lượng sống.

Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia thời điểm này mang ý nghĩa chiến lược, vừa giảm áp lực cho thị trường bất động sản, vừa mở rộng cơ hội có nhà ở cho người dân, đồng thời hỗ trợ mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Thực tế triển khai Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội thời gian qua cho thấy tiến độ vẫn đối mặt với nhiều trở ngại. Một nguyên nhân quan trọng nằm ở biên lợi nhuận thấp và thủ tục pháp lý phức tạp khiến doanh nghiệp tư nhân ít mặn mà, nhất là với phân khúc nhà ở xã hội cho thuê vốn đòi hỏi nguồn vốn lớn và thời gian thu hồi vốn kéo dài.

Đáp ứng nhu cầu nguồn cung

Theo các chuyên gia, nhiều năm qua, nhà ở chủ yếu được xem như hàng hóa thị trường nhưng Nghị định 302 đặt nhà ở gần hơn với khái niệm phúc lợi xã hội, tương tự giáo dục và y tế. Đây là định hướng phù hợp với các quốc gia có tốc độ đô thị hóa nhanh.

Nhiều chương trình nhà ở xã hội trước đây dù có mục tiêu đúng nhưng thiếu nguồn lực bền vững. Vướng mắc lớn nhất là vốn. Các ngân hàng thương mại không mặn mà với cho vay lãi suất thấp, còn ngân sách Nhà nước không đủ để duy trì liên tục. Thì nay, Quỹ nhà ở quốc gia kỳ vọng có thể “lấp” khoảng trống này.

Khi quỹ hoạt động với vốn điều lệ lớn và cơ chế giải ngân rõ ràng, doanh nghiệp sẽ có động lực tham gia các dự án nhà ở giá phù hợp thay vì chỉ tập trung vào phân khúc cao cấp.

Chuyên gia tài chính Trần Minh Phong nhận định, dù chủ trương thành lập quỹ được đánh giá cao, tác động thực tế lên thị trường cần thêm thời gian để kiểm chứng. Bởi lẽ, nguồn cung nhà ở luôn có độ trễ so với nhu cầu, vì vậy trong giai đoạn đầu, chính sách này chủ yếu tác động đến tâm lý nhà đầu tư.

Ông Phong cho rằng, chỉ khi nguồn cung thật sự từ quỹ được đưa ra thị trường, giá nhà mới có cơ hội ổn định hơn. Tuy nhiên, thị trường còn chịu chi phối bởi nhiều yếu tố trong nước và quốc tế. Hiệu quả của quỹ vì vậy phụ thuộc rất lớn vào khâu thực thi.

Nếu được triển khai đúng hướng, quỹ có thể mở rộng cơ hội thuê nhà cho nhóm thu nhập thấp, những người đang gặp nhiều rào cản trong tiếp cận nhà ở. Ngược lại, nếu bộ máy vận hành thiếu minh bạch, nguồn cung sẽ tiếp tục trì hoãn và khó đạt được mục tiêu ban đầu.

Báo cáo mới công bố của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, mặt bằng giá sơ cấp tại các đô thị lớn tiếp tục tăng mạnh. Phần lớn dự án hiện ghi nhận mức giá từ 70 - 100 triệu đồng/m2, thậm chí vượt 120 triệu đồng/m2 tại một số khu vực trung tâm.

Theo VARS, nhiều yếu tố đang đẩy giá nhà lên cao. Dòng tiền rẻ và tâm lý trú ẩn tài sản là nguyên nhân quan trọng. Lãi suất vay mua nhà chỉ còn khoảng 6 - 7% một năm, thấp nhất trong 3 năm qua. Cùng với kỳ vọng lạm phát và niềm tin rằng, giá bất động sản sẽ tiếp tục tăng, dòng vốn đầu tư đã khiến mặt bằng giá vượt xa khả năng hấp thụ của người mua ở thực.

Sự lệch pha cung cầu cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng này. Theo dữ liệu của VARS, phân khúc cao cấp và hạng sang chiếm 42% nguồn cung mới, trong khi nhà ở bình dân chỉ còn 3%. Tại Hà Nội, đa số dự án mở bán trong năm 2025 có mức giá từ 70 triệu đồng/m2 trở lên; mức giá trung bình tại TPHCM đã vượt 90 triệu đồng/m2.

Bộ máy của Quỹ nhà ở quốc gia gồm: Giám đốc, các phó giám đốc, kế toán trưởng và các phòng chuyên môn. Giám đốc Quỹ Trung ương do Bộ trưởng Xây dựng bổ nhiệm, còn cấp địa phương thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND tỉnh. Nguồn vốn đến từ ngân sách Nhà nước, quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, tiền bán tài sản công là nhà ở, nguồn thu đấu giá đất và các khoản đóng góp tự nguyện. Quỹ có nhiệm vụ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê và hạ tầng liên quan; tiếp nhận, chuyển đổi công năng tài sản công để tạo lập quỹ nhà; mua, đặt hàng hoặc nhận bàn giao sản phẩm từ doanh nghiệp Nhà nước; tiếp nhận nhà tái định cư, tạm cư hoặc mua nhà thương mại cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thuê.

Bảo Hân

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/quy-nha-o-quoc-gia-mo-cua-giac-mo-an-cu-post759505.html