Người dân trải nghiệm công trình ''Bảng tin số phường Ba Đình''. Ảnh T.Đ
Yêu cầu bắt buộc trong giai đoạn mới
Trong bối cảnh Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2026 hoàn thiện bộ máy hành chính vận hành trên môi trường số, chương trình “Công chức số Thủ đô” được UBND TP xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng khẳng định lực lượng công chức Thủ đô phải là những người thích ứng nhanh, làm chủ các nền tảng số và sử dụng công cụ công nghệ để ra quyết định chính xác hơn. Tuyên bố này thể hiện quyết tâm chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình “công chức giấy tờ” sang mô hình “công chức dữ liệu”.
Một trong những điểm đột phá của chương trình là việc chuẩn hóa kiến thức, kỹ năng số cho toàn bộ cán bộ, công chức. TP đặt mục tiêu, trước cuối năm 2026, tất cả công chức từ cấp cơ sở đến cấp TP phải được trang bị kỹ năng số cơ bản, có khả năng thao tác thành thạo với các nền tảng quản lý, phần mềm nghiệp vụ, kho dữ liệu và các công cụ phân tích hiện đại. Đặc biệt, 100% lãnh đạo các đơn vị phải sử dụng thành thạo công cụ số trong chỉ đạo, điều hành.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Hà Nội triển khai đào tạo kỹ năng rộng rãi thông qua nền tảng Bình dân học vụ số – hệ thống đào tạo trực tuyến tích hợp các khóa học về kỹ năng số, an toàn thông tin, quản trị dữ liệu và phương pháp làm việc trong môi trường số. Đây được xem là bước tiến quan trọng, bởi hình thức đào tạo linh hoạt, học mọi lúc mọi nơi giúp hàng chục nghìn công chức có thể cập nhật kiến thức liên tục, thay vì phụ thuộc vào lớp bồi dưỡng truyền thống. Song song với đào tạo, TP yêu cầu một cuộc rà soát toàn diện về trình độ công nghệ của đội ngũ hiện có. Sở Nội vụ được giao chủ trì đánh giá năng lực theo từng lĩnh vực quản lý Nhà nước, qua đó phân nhóm công chức và xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Đây là cách tiếp cận thực tế, tránh tình trạng đào tạo dàn trải hoặc không gắn với nhu cầu nhiệm vụ.
Trong gần một năm qua, để chuẩn hóa đội ngũ công chức số, Hà Nội đã triển khai nhiều nhiệm vụ nền tảng. Trước hết, TP đã hoàn thành việc xây dựng khung chương trình đào tạo bám sát Quyết định 757/QĐ-BKHCN ngày 29/4/2025 về khung kiến thức và kỹ năng số cơ bản. Đây được xem là tiêu chuẩn quan trọng giúp định hướng thống nhất việc bồi dưỡng trên toàn hệ thống. Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với các chuyên gia và tổ chức liên quan để đánh giá chuyên môn, đồng thời gửi các sở, ban, ngành tiếp tục rà soát. Sở Nội vụ tổng hợp và gửi Công an TP để phối hợp với Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội đăng tải chương trình lên nền tảng trực tuyến tại địa chỉ binhdanhocvuso nhằm giúp công chức dễ dàng truy cập và sử dụng. TP cũng thiết lập cơ chế cập nhật định kỳ, đảm bảo nội dung luôn phù hợp với sự phát triển nhanh của công nghệ.
Hà Nội đồng thời triển khai mô hình đào tạo kết hợp trực tiếp và trực tuyến, được áp dụng từ quý II/2026. Tại các sở, ban, ngành, công chức tham gia tập huấn trực tiếp; trong khi đó, cán bộ cấp xã, phường được kết nối qua các điểm cầu trực tuyến. Cách tổ chức này vừa tiết kiệm nguồn lực, vừa đảm bảo tiếp cận rộng khắp, phù hợp với đặc thù hệ thống hành chính lớn của Thủ đô.
Ngoài ra, TP đã phát triển hệ thống Dashboard số, áp dụng rộng rãi phương pháp OKR và KPI trong điều hành công việc, từng bước chuyển các quy trình xử lý hồ sơ từ thủ công sang tự động hóa. Công chức được yêu cầu thực hành trực tiếp trên các hệ thống này để tạo thói quen làm việc bằng dữ liệu. Nhiều đơn vị đã bước đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân loại văn bản, tổng hợp báo cáo, theo dõi tiến độ công việc, giúp giảm đáng kể thời gian xử lý hồ sơ. Việc phối hợp giữa Sở Nội vụ và Sở Khoa học – Công nghệ cũng được đẩy mạnh để kiểm tra, đánh giá định kỳ năng lực số của công chức. Kết quả đánh giá là cơ sở để quy hoạch, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ phù hợp; đồng thời giúp TP xác định rõ điểm mạnh – điểm yếu để hoàn thiện chương trình đào tạo trong những năm tiếp theo.
Vì sao phải chuẩn hóa “Công chức số Thủ đô” vào năm 2026?
Trong bối cảnh Hà Nội đang đẩy mạnh xây dựng đô thị thông minh và chính quyền số, yêu cầu chuẩn hóa năng lực số của công chức không còn là lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc. Các hệ thống dịch vụ công trực tuyến, cơ sở dữ liệu dân cư, cơ sở dữ liệu đất đai, quy hoạch… đều được vận hành bằng dữ liệu lớn, đòi hỏi công chức phải hiểu, phải làm chủ và xử lý thông tin ngay trên môi trường số.
Việc chậm thích ứng sẽ tạo ra “điểm nghẽn kép”: vừa ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ người dân, vừa làm gián đoạn hoạt động vận hành của chính quyền số. Kinh nghiệm từ nhiều địa phương và quốc gia cho thấy chính phủ số chỉ hiệu quả khi đội ngũ công chức nắm vững công nghệ, thực hành thường xuyên và chủ động sáng tạo trong công việc.
Ngoài ra, nhu cầu của người dân ngày càng cao. Dịch vụ công đòi hỏi phải xử lý nhanh chóng, minh bạch, 24/7 và không phụ thuộc vào giấy tờ. Muốn vậy, công chức phải thực sự thành thạo công cụ số và tư duy dựa trên dữ liệu. Một lý do quan trọng khác là Hà Nội đang đặt mục tiêu rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính tối thiểu 20–40% trong giai đoạn 2026–2030. Chỉ khi công chức được trang bị đầy đủ kỹ năng số, mục tiêu này mới khả thi.
Theo đánh giá của các chuyên gia quản trị công, Hà Nội đang đi đúng hướng khi lấy việc chuẩn hóa đội ngũ công chức làm “mắt xích trung tâm” trong ba trụ cột chuyển đổi số: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Khi chương trình “Công chức số Thủ đô” đi vào chiều sâu, Hà Nội sẽ sở hữu một lực lượng công chức có khả năng làm việc bằng dữ liệu, ra quyết định dựa trên phân tích, ứng dụng AI trong xử lý hồ sơ, điều hành công việc và tương tác với người dân, DN.
Đây không chỉ là đổi mới công nghệ mà còn là đổi mới văn hóa công vụ – từ bị động sang chủ động, từ xử lý theo thói quen sang xử lý theo quy trình chuẩn, có đo lường hiệu quả cụ thể. Mục tiêu cuối cùng mà TP hướng tới là tạo ra một nền hành chính hiện đại, minh bạch, giảm bớt tầng nấc trung gian, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục và nâng cao mức độ hài lòng của người dân. Hà Nội kỳ vọng rằng đến năm 2026, đội ngũ “Công chức số Thủ đô” sẽ trở thành lực lượng nòng cốt đưa TP tiến nhanh hơn trên hành trình chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn mới.
Thái Phương