Rà soát kỹ việc phân loại và quản lý hệ thống trí tuệ nhân tạo theo rủi ro

2 giờ trướcBài gốc

Phiên họp toàn thể lần thứ 15 của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội

Theo tờ trình dự án luật, mục đích ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo là nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước, tạo hành lang pháp lý đột phá cho trí tuệ nhân tạo; kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; đồng thời quản lý rủi ro, bảo vệ lợi ích quốc gia, quyền con người và chủ quyền số.

Luật Trí tuệ nhân tạo là luật khung, linh hoạt và thích ứng với sự phát triển của công nghệ. Luật này quy định một cách có hệ thống, toàn diện các biện pháp nhằm cân bằng giữa quản lý và thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển, triển khai và ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phát biểu.

Luật đặt con người làm trung tâm, với nguyên tắc tối cao là trí tuệ nhân tạo phục vụ con người, không thay thế con người, con người giám sát trí tuệ nhân tạo ở những quyết định trọng yếu; trí tuệ nhân tạo phải minh bạch, trách nhiệm và an toàn.

Luật quản lý hệ thống trí tuệ nhân tạo theo mức độ rủi ro, khuyến khích phát triển trí tuệ nhân tạo trong nước và tự chủ về trí tuệ nhân tạo, lấy trí tuệ nhân tạo làm động lực tăng trưởng nhanh, bền vững và bảo đảm chủ quyền số quốc gia.

Góp ý vào dự thảo, ông Đồng Ngọc Ba, đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho rằng, mặc dù chúng ta có nhiều quy định khuyến khích sự sáng tạo trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo nhưng cần xác định rõ ngưỡng kiểm soát trong dự thảo. Cùng với đó cần rà soát để bảo đảm tính tương thích giữa các quy định của dự luật với các luật hiện hành Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Bộ luật Dân sự .. và các dự luật đang trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10.

Đối với quy định về Ủy ban quốc gia về trí tuệ nhân tạo, ông Đồng Ngọc Ba cho rằng, dự thảo quy định Ủy ban này là trung tâm đầu não về nghiên cứu thử nghiệm phát triển nhưng bản chất Ủy ban này thực hiện công tác quản lý nhà nước, do đó cũng cần cân nhắc kỹ.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) bày tỏ băn khoăn về quy định liên quan đến cơ chế sandbox vì cách thiết kế dự thảo chỉ là test sản phẩm như vậy trong quá trình thử nghiệm doanh nghiệp vẫn phải chịu các hệ quả pháp lý, điều này chưa bảo đảm mục tiêu dự thảo. Với định nghĩa hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro cao, dự thảo đang quy định quá rộng, cần cân nhắc.

Một số ý kiến khác cho rằng, dự thảo chưa có quy định mang tính đặc thù của trí tuệ nhân tạo; việc phân loại hệ thống trí tuệ nhân tạo theo rủi ro và tiêu chí xác định rủi ro chưa rõ. Bên cạnh đó cần rà soát ưu tiên gắn nhãn trí tuệ nhân tạo nội sinh bảo đảm không kìm hãm sự phát triển; quy định rõ đầu mối quản lý thống nhất cơ sở dữ liệu về trí tuệ nhân tạo, về chính sách ưu tiên chia sẻ dữ liệu cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp Việt, đặc biệt là dữ liệu công khai, dữ liệu mở..; bổ sung dữ liệu về huấn luyện trí tuệ nhân tạo…

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, Luật Trí tuệ nhân tạo có lẽ là luật ngắn nhất chủ yếu quy định khung, mang tính nguyên tắc, chủ yếu giao quyền cho Chính phủ để ứng biến linh hoạt. “Vấn đề quan trọng nhất trong dự luật đó là quản lý trí tuệ nhân tạo (AI) như thế nào, chúng tôi nghĩ cũng gần giống như quản lý con người vậy”, Bộ trưởng nói. Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Hùng dự thảo vẫn nên đưa nguyên tắc xác định rủi ro nhưng ở mức khái quát.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu.

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan thống nhất với cách tiếp cận của dự luật của cơ quan soạn thảo vì điều này phù hợp với tính chất “động” của trí tuệ nhân tạo. Tư duy đó có được chính từ Nghị quyết số 66-NQ/TW - khởi đầu tư duy mới trong xây dựng pháp luật trong bối cảnh mới, và Nghị quyết số 57-NQ/TW nhằm kích hoạt, khuyến khích doanh nghiệp về AI phát triển. Trí tuệ nhân tạo bên cạnh sự phát triển nhanh chóng, tích cực cũng đang đặt ra nhiều thách thức, tiềm ẩn rủi ro do đó việc hoàn thiện về dự án luật sẽ góp phần tạo hành lang pháp lý thúc đẩy phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo an toàn, kiểm soát rủi ro, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế trí tuệ nhân tạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cùng quan tâm hoàn thiện dự luật, thể hiện rõ quan điểm cân bằng giữa mục tiêu phát triển và kiểm soát rủi ro - đây là vấn đề xương sống khi xây dựng luật này. Mục tiêu chính sách thiên về thúc đẩy nhưng vẫn bảo đảm an toàn lấy con người làm trung tâm. Các cơ quan liên quan cần bám sát các chính sách, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và quy định hiện hành, tham khảo kinh nghiệm nước ngoài để xây dựng các quy định bảo đảm quản lý hiệu quả các hoạt động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đặc biệt quan tâm đến việc bảo đảm tính tương thích với các luật liên quan.

HƯƠNG NGUYÊN

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/ra-soat-ky-viec-phan-loai-va-quan-ly-he-thong-tri-tue-nhan-tao-theo-rui-ro-post922559.html