Thời gian qua, việc triển khai dịch vụ công trực tuyến cấp hộ chiếu phổ thông (mức độ 4) đã mang lại nhiều thuận lợi cho công dân.
Tuy nhiên, qua công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ, cơ quan chức năng ghi nhận tình trạng nhiều công dân sử dụng các phần mềm, ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) để chỉnh sửa ảnh chân dung quá đà dẫn đến hồ sơ bị trả lại hoặc gặp rắc rối khi xuất nhập cảnh.
Người dân không nên sử dụng trí tuệ nhân tạo để chỉnh sửa ảnh khi làm hộ chiếu online
Hệ thống nhận diện khuôn mặt của Cục Quản lý xuất nhập cảnh và hệ thống kiểm soát tại các cửa khẩu quốc tế (Autogate) sử dụng công nghệ đối sánh sinh trắc học chính xác cao. Việc sử dụng AI để làm mịn da, thay đổi cấu trúc xương mặt, xóa nếp nhăn... sẽ làm thay đổi các tỷ lệ nhân trắc học tự nhiên. Điều này dẫn đến việc ảnh không khớp với dữ liệu gốc trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, khiến hồ sơ bị từ chối.
Người sử dụng AI chỉnh sửa ảnh còn đối diện với nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân vì nhiều ứng dụng chỉnh sửa ảnh miễn phí không rõ nguồn gốc thường yêu cầu quyền truy cập sâu vào thiết bị (kho ảnh, vị trí, danh bạ...).
Việc tải ảnh chân dung lên các máy chủ nước ngoài tiềm ẩn nguy cơ dữ liệu khuôn mặt bị thu thập để sử dụng vào mục đích xấu (như tạo video giả mạo - Deepfake để lừa đảo).
Ngoài ra, người sử dụng ảnh chỉnh sửa còn đối diện nguy cơ khó khăn khi làm thủ tục xuất nhập cảnh. Ngay cả khi được cấp hộ chiếu, nếu ảnh trên hộ chiếu quá khác biệt so với thực tế do chỉnh sửa, công dân có thể bị lực lượng an ninh tại sân bay/ cửa khẩu giữ lại để kiểm tra, xác minh thủ công, gây chậm trễ chuyến đi.
Cơ quan công an đề nghị công dân khi nộp hồ sơ cấp hộ chiếu trực tuyến cần tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn ICAO (Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế), cụ thể:
- Thời gian chụp: Ảnh chụp trong vòng 6 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ.
- Kích thước: 4x6 cm.
- Phông nền: Phông nền trắng.
- Trang phục: Lịch sự (khuyên dùng áo có cổ), không đeo kính mắt, đầu để trần (trừ trường hợp dân tộc, tôn giáo).
- Diện mạo: Mặt nhìn thẳng, lộ rõ hai vành tai, không cười, biểu cảm nghiêm túc.
- Chất lượng ảnh: Ảnh rõ nét, không bị lóa, độ phân giải cao (tối thiểu 300dpi).
Cơ quan công an lưu ý người dân không nên sử dụng công cụ AI để cắt ghép phông nền hoặc thay đổi các đặc điểm nhận dạng (nốt ruồi, sẹo, hình dáng mắt/ mũi/ miệng). Chỉ nên chỉnh sửa nhẹ về độ sáng/ tương phản nếu cần thiết.
Để tránh việc phải nộp lại hồ sơ nhiều lần, cơ quan công an khuyến khích người dân nên chụp ảnh tại các cơ sở chuyên nghiệp và yêu cầu thợ ảnh gửi file gốc đúng chuẩn, không chỉnh sửa quá mức.
C.A