Rộng mở cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ phát triển đường sắt Việt Nam

5 giờ trướcBài gốc

Rộng mở cơ hội hợp tác, đầu tư công nghệ

Diễn đàn cấp cao về Công nghệ đường sắt hiện đại và Chuỗi cung ứng xây dựng hạ tầng Việt Nam 2025, nhằm cung cấp bức tranh toàn cảnh về quy hoạch, định hướng chính sách của Việt Nam và thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Cục trưởng Cục Đường sắt VN Trần Thiện Cảnh chia sẻ tại diễn đàn (Ảnh: Tạ Hải).

Tại diễn đàn, Cục trưởng Cục Đường sắt VN Trần Thiện Cảnh đã thông tin về quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia Việt Nam, tầm nhìn đến năm 2050 và lộ trình triển khai. Trong đó, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, đi qua 15 tỉnh thành phố, công năng vận tải lưỡng dụng hành khách và hàng hóa. Dự án có tổng mức đầu tư trên 67 tỷ USD; đang được nghiên cứu khả thi để triển khai các bước tiếp theo, mục tiêu đến năm 2035 cơ bản hoàn thành toàn tuyến.

Quốc hội cũng thông qua 19 cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, trong đó tập trung một số cơ chế để rút ngắn tiến độ, huy động các nguồn lực cho dự án, đào tạo nhân lực.

Về đường sắt đô thị, quy hoạch định hướng Hà Nội có 10 tuyến với hơn 500km; TP.HCM có 8 tuyến với tổng chiều dài 172km, sau khi sáp nhập 3 tỉnh, điều chỉnh có trên 500km.

Quy hoạch đường sắt quốc gia, quy hoạch đường sắt các tỉnh đã mở ra tiềm năng lớn cho đầu tư phát triển đường sắt.

Cùng đó, Quốc hội đã thông qua Luật Đường sắt (2025), trong đó các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư các dự án đường sắt quan trọng quốc gia và đường sắt đô thị tại hai thành phố Hà Nội, TP.HCM đã được thể chế hóa, đưa vào Luật. Trong đó giao địa phương quyết định điều chỉnh quy hoạch đất, chọn nhà đầu tư phát triển các khu đất; chính sách rút ngắn thời gian triển khai các dự án; các chính sách về chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực…

Các diễn giả chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác để phát triển đường sắt (Ảnh: Tạ Hải).

Tham luận tại diễn đàn, đại diện Phòng thương mại và công nghiệp CHLB Đức (AHK), đại diện Đường sắt Quốc gia Hàn Quốc… và các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc, Đức… bày tỏ sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác với Việt Nam để phát triển đường sắt, cả về công nghệ, tài chính, đào tạo nhân lực, vận hành, bảo trì…

Liên quan đến chuyển giao, làm chủ công nghệ, ông Võ Tá Lương, Tổng giám đốc Công ty Vĩnh Hưng JSC cho rằng, cơ hội tham gia đầu tư đường sắt, công nghiệp đường sắt đang rộng mở cho các nhà đầu tư tư nhân, doanh nghiệp Việt. Đặc biệt, khi các cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư ngoài Nhà nước đã được đưa vào Luật Đường sắt và các Nghị quyết của Quốc hội, cùng đó là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Tuy nhiên, theo ông Hưng, đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp đường sắt rất rủi ro vì đòi hỏi vốn lớn, trong khi thị trường chưa đủ lớn sẽ khó khuyến khích doanh nghiệp quyết định đầu tư, ảnh hưởng đến cả quy mô đầu tư. Do vậy, cần phải đồng bộ hóa về tiêu chuẩn để tạo ra thị trường để doanh nghiệp đầu tư nội địa hóa, sản xuất quy mô lớn.

Ông Hưng cũng kiến nghị Chính phủ sớm xây dựng, ban hành các chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư hoàn thiện hơn, cụ thể hơn; đồng hành với doanh nghiệp tạo ra ngành công nghiệp đường sắt cho Việt Nam.

Thúc đẩy phát triển công nghiệp đường sắt

Với chủ đề "Tương lai đường sắt Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu", tọa đàm bàn tròn cấp cao "Hiến kế phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam" giữa lãnh đạo Cục Đường sắt VN và CEO các doanh nghiệp đa quốc gia đã mang tới góc nhìn rộng mở về sự hợp tác, phát triển công nghiệp đường sắt.

Tọa đàm bàn tròn cấp cao "Hiến kế phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam" giữa lãnh đạo Cục Đường sắt VN và CEO các doanh nghiệp đa quốc gia (Ảnh: Tạ Hải).

Chia sẻ về phát triển các dự án cơ sở hạ tầng đường sắt quy mô lớn, đại diện DB Engineering & Consulting, GmbH (Đức) đã thông tin về vai trò "nhà vận hành song hành" (Shadow Operator) giúp chủ đầu tư chuẩn bị vận hành, đảm bảo hạ tầng, đầu máy toa xe và chiến lược bảo trì được thiết kế để đáp ứng mọi yêu cầu. Qua đó đưa ra giải pháp đảm bảo một dự án được thiết kế chuẩn xác về vận hành ngay từ giai đoạn sớm nhất, giúp giảm chi phí trong suốt vòng đời dự án.

Còn ông Yang Donglin, Tổng giám đốc Công ty TNHH CRSC International (Trung Quốc) chia sẻ chủ đề: Chuyển đổi số hỗ trợ phát triển vận tải đường sắt của Việt Nam. Trong đó, đưa ra khái niệm "Đường sắt thông minh" (Smart Rail), khuyến nghị Việt Nam cần xây dựng tiêu chuẩn kết nối quốc gia về dữ liệu, xây dựng trung tâm dữ liệu và chia sẻ dữ liệu.

Ông Nguyễn Tiến Thịnh, Phó cục trưởng Cục Đường sắt VN phát biểu tại tọa đàm (Ảnh: Tạ Hải).

Ông Nguyễn Tiến Thịnh, Phó cục trưởng Cục Đường sắt VN nhấn mạnh, Việt Nam không chỉ mong muốn xây dựng một hệ thống đường sắt hiện đại mà còn phát triển nền công nghiệp đường sắt. Trong đó, kinh nghiệm, đề xuất của các tập đoàn, công ty trong và ngoài nước về các cơ chế chính sách phát triển đường sắt, phát triển công nghiệp đường sắt tại Việt Nam cũng như các mô hình đầu tư rất quan trọng đối với Việt Nam trong tiến trình xây dựng chính sách cũng như đầu tư.

Đặc biệt là sự chia sẻ từ các doanh nghiệp, đối tác về các vướng mắc về chính sách vốn, về rủi ro, giải phóng mặt bằng và quan trọng nhất các cam kết về chuyển giao công nghệ, chuyển giao sản xuất, sản phẩm công nghiệp đường sắt tại Việt Nam sẽ là kênh thông tin hữu ích đối với Việt Nam.

"Từ các chia sẻ của các diễn giả, chúng tôi ghi nhận các thông điệp về quản trị rủi ro, về chuyển giao công nghệ, về tích hợp hệ thống… Về vai trò của Chính phủ, chúng tôi nhận thức rõ vai trò là "người phá vỡ rào cản", đặc biệt là rào cản dữ liệu và là người tạo ra thị trường, để có thể thông qua các cơ chế khuyến khích áp dụng công nghệ mới", ông Thịnh nói.

Cũng trong khuôn khổ VRT & CONS 2025, nhiều biên bản ghi nhớ (MOU) giữa doanh nghiệp Việt Nam và đối tác quốc tế đã được ký kết dưới sự chứng kiến của lãnh đạo các bộ, ngành, đại sứ quán, tổ chức quốc tế.

Những MOU này tập trung vào các hướng hợp tác: Phát triển chuỗi cung ứng công nghiệp đường sắt tại Việt Nam; Nghiên cứu – chuyển giao công nghệ TBM, MRO, tín hiệu, điều khiển, an toàn; Đào tạo nguồn nhân lực, chuyển đổi số trong quy hoạch - thiết kế - vận hành; Hợp tác xây dựng các khu công nghiệp, khu dịch vụ hỗ trợ hạ tầng đường sắt.