'Sai lầm nghề nghiệp' của BBC và lời cảnh tỉnh với truyền thông quốc tế

10 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Donald Trump, thông qua luật sư Alejandro Brito, đã gửi thư yêu cầu BBC của Anh xin lỗi và bồi thường 1 tỷ USD vì hành vi “chỉnh sửa ác ý và bôi nhọ” một đoạn phát biểu trong phim tài liệu Panorama năm 2024. Bộ phim này được phát sóng ngay trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ tháng 11-2024, khiến dư luận hiểu lầm rằng ông Trump đã khuyến khích người ủng hộ mình tấn công Đồi Capitol hồi tháng 1-2021. Các luật sư của ông Donald Trump cho biết, với hành động chỉnh sửa đoạn video, BBC đã vi phạm luật pháp bang Florida.

Trong bộ phim tài liệu của BBC có nội dung chỉnh sửa bài phát biểu của ông Trump có trích đoạn cho thấy ông kêu gọi người ủng hộ “tiến đến Đồi Capitol” và “chiến đấu hết mình”, nhưng không bao gồm phần ông nói rằng “chúng ta sẽ cổ vũ các nghị sĩ dũng cảm của mình”. Theo nhóm pháp lý của ông Trump, BBC đã ghép đoạn phát biểu có câu “tiến đến Đồi Capitol” với đoạn có câu “chiến đấu hết mình” vốn cách nhau 54 phút trong thực tế. Hành động này bị cho là làm thay đổi hoàn toàn ngữ cảnh và ý nghĩa ban đầu.

Tập đoàn truyền thông BBC đối mặt với rủi ro pháp lý. Ảnh: Reuters

Sau khi vụ việc bùng nổ, Chủ tịch BBC Samir Shah đã công khai xin lỗi, trong khi Tổng giám đốc Tim Davie và Giám đốc tin tức Deborah Turness đồng loạt từ chức. Thủ tướng Anh Keir Starmer đã lên tiếng tại Quốc hội, yêu cầu BBC “chấn chỉnh lại nội bộ” và nhấn mạnh cơ quan truyền thông này cần duy trì “chuẩn mực cao nhất về trách nhiệm và minh bạch”.

“Sai lầm nghề nghiệp” của BBC có thể khiến những người liên quan đối mặt với rủi ro pháp lý sau khi ông Trump tuyên bố có “nghĩa vụ” phải kiện BBC. Theo nhiều chuyên gia, về mặt kỹ thuật, Tổng thống Donald Trump có cơ sở pháp lý nhất định để thực hiện vụ kiện. Luật sư Emma Thompson, luật sư quản lý danh tiếng tại Công ty luật Keystone Law của Anh, cho rằng, nếu cắt ghép để dẫn dắt người xem theo hướng sai lệch, đó chính là hành vi bôi nhọ. Tuy nhiên, theo luật Mỹ, việc chứng minh tội “phỉ báng” đối với nhân vật công chúng là vô cùng khó khăn.

Giáo sư luật David Erdos, Đại học Cambridge cũng cho biết, những nhân vật của công chúng như Tổng thống Donald Trump thường rất khó thắng trong các vụ kiện do bị bôi nhọ. Nguyên đơn phải chứng minh không chỉ thông tin sai mà còn có yếu tố “ác ý”-nghĩa là người đưa tin biết rõ nội dung sai lệch nhưng vẫn cố tình công bố. Đây là tiêu chuẩn rất cao trong luật pháp Mỹ.

Ngay cả khi vụ kiện được đưa ra tòa án Anh-nơi tiêu chuẩn chứng minh thấp hơn, yêu cầu bồi thường 1 tỷ USD cũng bị xem là vô lý. Các chuyên gia nhận định, mức bồi thường tối đa trong các vụ việc tương tự tại Anh chỉ vào khoảng 350.000 bảng Anh (khoảng 460.000USD).

Dẫu vậy, vụ bê bối của BBC vẫn tạo ra một tiền lệ không mong muốn, đặc biệt trong bối cảnh niềm tin của công chúng với truyền thông đang bị lung lay bởi những vụ “cắt ghép, dẫn dắt dư luận” xảy ra ngày càng phổ biến.

Rõ ràng, từ vụ BBC, cần phải rút ra những bài học sâu sắc về đạo đức nghề nghiệp và pháp lý trong hoạt động báo chí hiện đại. Theo đó, những nguyên tắc và giá trị cốt lõi của nghề báo là tính trung thực và tôn trọng sự thật cần phải được tuân thủ nghiêm. Mọi hành vi chỉnh sửa, cắt ghép, thay đổi ngữ cảnh đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng, làm sai lệch bản chất sự việc và ảnh hưởng đến uy tín của cá nhân, tổ chức, thậm chí gây bất ổn xã hội.

Hơn nữa, nếu người làm báo không có bản lĩnh nghề nghiệp” sẽ rất dễ bị chi phối bởi áp lực về lượt xem, sức lan tỏa hay định hướng dư luận, dẫn đến vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Nhất là trong bối cảnh mạng xã hội phát triển, việc giật tít, câu view, cắt lời nhân vật để “gây sốc” càng dễ khiến phóng viên và tòa soạn đối mặt rủi ro pháp lý.

Thực tiễn hoạt động truyền thông cho thấy, chỉ cần một sai sót nhỏ trong quy trình biên tập cũng có thể gây hậu quả rất lớn, ảnh hưởng đến uy tín cơ quan báo chí và lòng tin công chúng. Bởi sự phát triển của khoa học, công nghệ khiến tốc độ thông tin lan truyền là cực kỳ nhanh và khó kiểm soát. Trong bối cảnh đó, việc giữ gìn “cái tâm, cái tầm” nghề nghiệp là yêu cầu cấp thiết trong hoạt động báo chí hiện đại.

Dù kết quả vụ kiện giữa Tổng thống Donald Trump và BBC có như thế nào, vụ việc đã tạo nên cú “chấn động đạo đức” trong giới truyền thông quốc tế. Nó đặt ra yêu cầu cấp bách phải siết chặt kỷ luật nghề nghiệp, củng cố cơ chế kiểm chứng thông tin và đề cao trách nhiệm cá nhân trong quy trình xuất bản, qua đó góp phần củng cố niềm tin của công chúng đối với các cơ quan báo chí truyền thông vốn hoạt động trong một môi trường chính trị, kinh tế-xã hội ngày càng phức tạp.

Theo Qdnd.vn

Nguồn Lạng Sơn : https://baolangson.vn/sai-lam-nghe-nghiep-cua-bbc-va-loi-canh-tinh-voi-truyen-thong-quoc-te-5064907.html