Sao chổi khổng lồ 3I/ATLAS đang lao về phía Mặt Trời, Trái Đất có an toàn?

9 giờ trướcBài gốc

Sao chổi 3I/ATLAS, với kích thước ước tính tương đương đảo Manhattan (khoảng 21km chiều dài), đang tiến gần đến Mặt Trời trong một sự kiện thiên văn thu hút sự chú ý của giới khoa học quốc tế.

3I/ATLAS là một trong số ít sao chổi được xác nhận có nguồn gốc liên sao. Ảnh: NASA

Một số nhà nghiên cứu thậm chí cho rằng vật thể này có thể mang nguồn gốc người ngoài hành tinh, bởi quỹ đạo và đặc tính di chuyển của nó khác biệt hoàn toàn so với các sao chổi thông thường.

Ngày 30/10, theo Space, 3I/ATLAS đạt đến điểm cận nhật - thời điểm sao chổi tiến gần nhất tới Mặt Trời. Mặc dù nó không đi theo quỹ đạo quanh ngôi sao trung tâm của hệ Mặt Trời như các sao chổi khác, song hành trình của 3I/ATLAS lại tạo ra một vòng tiếp cận rồi rời xa Mặt Trời, tương tự một chuyến ghé qua không hẹn ngày trở lại.

3I/ATLAS là một trong số ít sao chổi được xác nhận có nguồn gốc liên sao, nghĩa là nó không bắt nguồn trong Hệ Mặt Trời. Điều này càng khiến cuộc tiếp cận năm nay trở thành dịp để các nhà thiên văn học quan sát một “du khách vũ trụ” hiếm hoi.

Khoảng cách an toàn với Trái Đất

Điểm gần nhất giữa 3I/ATLAS và Mặt Trời sẽ là khoảng 130 triệu dặm (tương đương hơn 209 triệu kilomet), vị trí nằm bên trong quỹ đạo của sao Hỏa. Điều đáng mừng là sao chổi không đe dọa tới Trái Đất.

NASA cho biết nó sẽ chỉ đi qua ở khoảng cách xa 170 triệu dặm (hơn 273 triệu kilomet) với hành tinh của chúng ta.

Nói cách khác, 3I/ATLAS không thể va chạm với Trái Đất và chuyến ghé thăm của nó hoàn toàn không gây nguy hiểm.

Đáng tiếc, dù mang giá trị lịch sử, sự kiện này lại không thể quan sát được từ Trái Đất. Từ tháng 9, sao chổi đã đi vào phía khuất của Mặt Trời, bị ánh sáng chói lọi che lấp.

Dự kiến, nó sẽ không xuất hiện trở lại trên bầu trời Trái Đất vào tháng 11, thậm chí không phải tháng 9 năm sau. Điều này đồng nghĩa các đài quan sát từ mặt đất và vệ tinh ở quỹ đạo Trái Đất đều bỏ lỡ thời điểm sao chổi chạm cận nhật.

Kính viễn vọng trên toàn Hệ Mặt Trời vào cuộc

May mắn thay, các tàu thăm dò và kính quan sát nằm rải rác trong Hệ Mặt Trời lại có cơ hội quan sát 3I/ATLAS từ nhiều góc nhìn đặc biệt.

Trong số này có: Hạm đội tàu vũ trụ quanh sao Hỏa, vốn thường xuyên quan sát môi trường không gian vùng lân cận; Tàu Psyche của NASA, đang trên hành trình tới tiểu hành tinh giàu kim loại Psyche; Tàu Lucy, đang thực hiện sứ mệnh nghiên cứu các tiểu hành tinh Trojan của sao Mộc.

Một số thiết bị trong sứ mệnh không gian của NASA đã quan sát được Sao chổi liên sao 3I/ATLAS, khi nó tiến gần đến sao Hỏa. (Nguồn: NASA)

Đặc biệt, tàu JUICE của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), đang trong nhiệm vụ khám phá các mặt trăng băng giá của sao Mộc, là “vị trí quan sát lý tưởng”. Tuy nhiên, do phải sử dụng ăng-ten chính để che chắn thiết bị khỏi bức xạ Mặt Trời, JUICE sẽ không thể truyền dữ liệu thu được về Trái Đất cho đến tháng 2 năm sau. Một kho dữ liệu thiên văn quý giá đang chờ được giải mã.

Sao chổi hay tàu thăm dò ngoài hành tinh?

Dù phần lớn giới khoa học xem 3I/ATLAS là một sao chổi liên sao bình thường, Giáo sư Avi Loeb từ Đại học Harvard - nhân vật nổi tiếng với nhiều nghiên cứu gây tranh luận về trí tuệ ngoài hành tinh - lại đưa ra giả thuyết táo bạo hơn.

Giáo sư Loeb nghi ngờ 3I/ATLAS có thể là một tàu trinh sát do người ngoài hành tinh gửi đến để quan sát Trái Đất. Ảnh minh họa

Loeb cho rằng:

Quỹ đạo của sao chổi có gia tốc phi trọng trường - tức là không thể giải thích hoàn toàn bằng lực hấp dẫn.

Nó di chuyển theo lộ trình bất thường, lướt qua sao Mộc, sao Kim và sao Hỏa trước khi áp sát Mặt Trời.

Sao chổi có đuôi ngược (anti-tail) - tia vật chất không bay ra xa khỏi Mặt Trời như thường lệ, mà lại hướng về phía ngôi sao. Điều này trái với hành vi của hầu hết các sao chổi, vốn có đuôi bị gió Mặt Trời thổi ngược ra xa.

Theo Loeb, những đặc điểm này có khả năng chứng tỏ 3I/ATLAS là một thiết bị trinh sát nhân tạo do nền văn minh ngoài Trái Đất phóng đi nhằm thu thập dữ liệu về Hệ Mặt Trời, đặc biệt là về Trái Đất.

Trong buổi xuất hiện trên podcast The Joe Rogan Experience, Loeb cho biết NASA đã chụp một bức ảnh 3I/ATLAS vào ngày 2/10 bằng camera HiRISE trên tàu thăm dò Mars Reconnaissance Orbiter. Ông cáo buộc rằng bức ảnh này không được công bố, với hàm ý rằng NASA đang “che giấu điều gì đó”.

Theo ông, hình ảnh đó có thể chứng minh rằng đuôi của sao chổi thật sự bất thường, trái ngược với tuyên bố của NASA rằng ATLAS chỉ là một sao chổi thông thường.

NASA cho đến nay không xác nhận lẫn phủ nhận sự tồn tại của bức ảnh. Cơ quan này chỉ khẳng định quan điểm chính thức: 3I/ATLAS không gây ra nguy hiểm cho Trái Đất và không có bằng chứng cho thấy nó là vật thể nhân tạo.

Những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Sự kiện 3I/ATLAS tiến gần Mặt Trời mở ra một loạt câu hỏi khoa học hấp dẫn:

Liệu các sao chổi liên sao như ATLAS có cấu trúc và thành phần khác biệt so với sao chổi bản địa?

Đuôi ngược có phải là dấu hiệu của cơ chế vật lý chưa từng được phát hiện?

Hay đây là cơ hội để con người lần đầu tiên tiếp xúc với công nghệ từ nền văn minh khác?

Cho dù kết luận cuối cùng là gì, một điều chắc chắn: 3I/ATLAS khiến cả thế giới phải hướng ánh nhìn lên bầu trời và tự hỏi liệu chúng ta có thực sự đơn độc trong vũ trụ.

(Theo NY Post, Space)

Hải Phong

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/sao-choi-khong-lo-3i-atlas-dang-lao-ve-phia-mat-troi-trai-dat-co-an-toan-2458561.html