Số phận ga Sài Gòn ở TP.HCM sau khi được điều chỉnh quy hoạch

6 giờ trướcBài gốc

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Ga Sài Gòn không còn là ga đầu mối quốc gia

Theo đó, đối với đường sắt khu đầu mối TP.HCM, điều chỉnh ga An Bình (Bình Dương cũ) là điểm cuối của tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM (dài 1726km) hiện có và ga An Bình là điểm đầu của tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu.

Đồng thời, Quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 bổ sung quy hoạch đoạn An Bình - Sài Gòn (Hòa Hưng) - Tân Kiên là đường sắt quốc gia, đường đôi, khổ 1435 mm; kết nối đường sắt khu đầu mối TP.HCM với tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam qua tuyến Trảng Bom - Cẩm Mỹ. Điều chỉnh ga đầu mối hành khách là các ga Thủ Thiêm, An Bình, Tân Kiên.

Như vậy, có thể thấy ga Sài Gòn không còn là ga đầu cuối tuyến đường sắt TP.HCM - Hà Nội mà thay vào đó là ga An Bình (Bình Dương cũ).

Ga Sài Gòn tọa lạc ở phường Nhiêu Lộc.

Điều chỉnh nhiều tuyến đường sắt mới

Ở phạm vi TP.HCM, đối với tuyến đường sắt mới, điều chỉnh quy mô, lộ trình đầu tư tuyến TP.HCM - Lộc Ninh (dài 128km); điều chỉnh phạm vi, quy mô tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu (dài 132km), TP.HCM - Cần Thơ - Cà Mau (dài 320km);

Điều chỉnh không đưa vào quy hoạch tuyến Thủ Thiêm - Long Thành và chuyển thành đường sắt đô thị; giao TP.HCM và tỉnh Đồng Nai cập nhật vào quy hoạch tỉnh và các quy hoạch liên quan.

Đồng thời, bổ sung tuyến đường sắt An Bình - Sài Gòn (Hòa Hưng) - Tân Kiên (dài 33km). Điều chỉnh, bổ sung về kết nối với Campuchia tại cửa khẩu Mộc Bài thông qua tuyến đường sắt TP.HCM - Tây Ninh (dài 61km).

Quy hoạch đúng hướng, mở ra nhiều cơ hội

Kỹ sư cầu đường Trần Văn Tường nhận định, việc điều chỉnh điểm cuối tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM về ga An Bình (Bình Dương) là một giải pháp hợp lý và khả thi và vẫn bảo đảm tính thống nhất của tuyến đường này. Theo đó, ga Sài Gòn được quy hoạch lại thành ga trung chuyển phục vụ khu vực nội đô, đây là hướng đi thực tế, vừa giảm tải cho trung tâm, vừa phát huy giá trị lịch sử của nhà ga.

"Thực tế, ga Sài Gòn hiện nay bị bao quanh bởi hàng loạt tuyến đường huyết mạch như Nguyễn Thông, Trần Văn Đang, vòng xoay Dân Chủ… khu vực có mật độ giao cắt dày đặc và tình trạng ùn tắc diễn ra thường xuyên. Không gian xung quanh ngày càng chật hẹp, trong khi nhu cầu giao thông ngày một tăng, khiến khu vực này luôn trong trạng thái quá tải.

Nếu giữ ga Sài Gòn làm điểm trung chuyển cho khu vực trung tâm thì vẫn đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và giúp giảm áp lực giao thông, đây là hướng phát triển đầy ý nghĩa" - Kỹ sư Tường nói.

Theo ông Tường, nhằm giải quyết căn cơ tình trạng kẹt xe, TP.HCM nhiều năm qua đã kiến nghị điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia và đường sắt cao tốc, đưa nhà ga ra khỏi khu vực trung tâm.

Mô hình này cũng đã được nhiều quốc gia phát triển áp dụng: Các tuyến metro và tàu điện ngầm được bố trí trong nội đô để trung chuyển hành khách, còn ga tàu truyền thống, phục vụ liên tỉnh hoặc quốc gia thường đặt ở ngoại ô, kết nối thuận tiện với metro, bến xe và các phương tiện công cộng khác. Cách làm này giúp hạn chế tiếng ồn, giảm ô nhiễm, đồng thời mở rộng không gian đô thị, tăng tính kết nối vùng.

Ga Sài Gòn nhìn từ trên cao.

TP.HCM là một đô thị đặc biệt với mật độ dân cư dày đặc, quỹ đất nội thành ngày càng khan hiếm. Việc đổi điểm đầu cuối đường sắt Bắc - Nam ra khu vực Bình Dương cũ là phương án đáng cân nhắc.

Khu vực này có lợi thế lớn, quỹ đất rộng, ít bị đô thị hóa, hệ thống giao thông đã và đang được hoàn thiện, thuận tiện kết nối liên vùng. Về lâu dài, việc di dời không chỉ giảm ùn tắc, tăng cường an toàn giao thông mà còn tạo ra quỹ đất quý giá để cải tạo cảnh quan đô thị.

Ga Sài Gòn có thể được giữ lại như một biểu tượng văn hóa - lịch sử, cải tạo thành không gian công cộng quý giá giữa lòng trung tâm hoặc không gian du lịch - giải trí, góp phần làm phong phú đời sống đô thị và thu hút du khách.

"Đồng thời, việc kết hợp quy hoạch giao thông ngầm, kết nối ga trung chuyển với tuyến metro số 2 sẽ giúp hình thành một mạng lưới giao thông đồng bộ, thông suốt, hạn chế phương tiện cá nhân, thúc đẩy giao thông công cộng phát triển. Nếu có thể, một phần không gian tại khu vực này nên được dành cho hoạt động văn hóa, giải trí, dịch vụ thương mại, tạo nên một tổ hợp đô thị hiện đại, sống động và thân thiện với người dân" - ông Tường gợi ý.

Ngoài ra, việc đổi ga Sài Gòn thành ga trung chuyển và dự kiến mở rộng, đầu tư dịch vụ như ga Bến Thành metro số 1 là hoàn toàn khả thi, vừa phục vụ giao thông, vừa khai thác các dịch vụ. Đồng thời phát triển du lịch với mục tiêu tạo không gian công cộng hết sức ý nghĩa và có giá trị lâu bền.

TS Võ Kim Cương - nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, trước đây từng ủng hộ giữ ga Sài Gòn ở trung tâm nhưng nay cũng đánh giá với bối cảnh mới, việc chuyển đầu mối ra ngoài là cần thiết. Ông chỉ lưu ý cần có phương án kết nối hiệu quả.

Ông Cương cho rằng: "Tại các thành phố lớn trên thế giới, nhà ga trung tâm vẫn luôn được duy trì trong nội đô, song hệ thống giao thông kết nối phải đủ mạnh để bảo đảm sự thuận tiện tối đa cho hành khách.”

Thực tế cho thấy, mọi phương án đều có ưu và nhược điểm, mục tiêu cuối cùng vẫn là phục vụ tốt nhất cho người dân. Dù di dời hay giữ lại, chuyển đổi chức năng, điều cốt yếu là phải xây dựng một mạng lưới giao thông liên thông, khoa học, bền vững, giúp hành khách có thể dễ dàng di chuyển từ bất cứ đâu trong TP.HCM và các tỉnh lân cận.

"Ga Sài Gòn, biểu tượng một thời của thành phố nếu được chuyển đổi công năng một cách hợp lý, vừa giữ hồn cốt lịch sử, vừa mở ra không gian phát triển mới cho đô thị hiện đại, thì đây sẽ là một bước đi mang ý nghĩa lớn lao cả về giao thông, kinh tế lẫn văn hóa" - ông Cương nói.

Lịch sử Ga Sài Gòn

Theo Công ty Vận tải hành khách Sài Gòn, mốc đầu tiên của đường sắt Việt Nam là tuyến đường sắt Sài Gòn - Mỹ Tho, được khởi công xây dựng năm 1881, dài 71 km. Sau năm 1954 việc khai thác tuyến đường này bước vào giai đoạn suy thoái và bị hủy bỏ.

Tuyến đường sắt thứ hai là đoạn đường sắt Sài Gòn, Dĩ An, Lộc Ninh dài 69 km. Tuyến này bắt đầu khai thác năm 1933, đến năm 1937 sáp nhập vào hệ thống hỏa xa Đông Dương thành tuyến đường sắt Sài Gòn - Lộc Ninh. Sau chiến tranh tuyến đường này bị bãi bỏ.

Tuyến đường sắt thứ ba là Sài Gòn - Biên Hòa - Hà Nội bắt đầu xây dựng từ năm 1906 và tới năm 1936 sau mới hoàn thành. Do chiến tranh nên toàn tuyến bị cắt đứt nhiều đoạn và sau năm 1975 đã được Chính phủ khôi phục tuyến đường sắt thống nhất Hà Nội - Sài Gòn. Vị trí ở gần bùng binh Quách Thị Trang - chợ Bến Thành. Năm 1978, Ga Sài Gòn dời về Ga Bình Triệu, đồng thời nâng cấp, tu sửa Ga hàng hóa Hòa Hưng cũ để thành Ga hành khách Sài Gòn. Năm 1983, Ga Sài Gòn chính thức đi vào hoạt động, khai thác với diện tích 40.000 m2, thuộc phường 9, quận 3 đến nay.

NHƯ NGỌC

Nguồn PLO : https://plo.vn/so-phan-ga-sai-gon-o-tphcm-sau-khi-duoc-dieu-chinh-quy-hoach-post878966.html