Theo số liệu của Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (AHK), tính đến thời điểm hiện tại có 576 doanh nghiệp Đức hoạt động tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư điều chỉnh khoảng 3,7 tỷ USD. Hầu hết các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, tập trung chủ yếu ở TP HCM, Hà Nội, Đồng Nai, và chỉ có 117 công ty vận hành cơ sở sản xuất. Thương mại song phương Việt Nam - Đức duy trì ổn định, đạt 16–18 tỷ USD/năm, tập trung vào máy móc, hóa chất và thực phẩm.
Sau hơn 30 năm đặt nền móng tại Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp Đức (GBA) là một trong những hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài lớn nhất và đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ – mở rộng hoạt động ra miền Bắc và miền Trung, nơi được xem là tâm điểm tăng trưởng mới.
Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi xanh và thu hút đầu tư công nghệ cao, Mekong ASEAN đã có cuộc trao đổi với ông Alexander Ziehe, Chủ tịch GBA, về những cơ hội, thách thức và định hướng hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp Đức và Việt Nam trong thập kỷ tới.
Ông Alexander Ziehe
Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đức tại Việt Nam (GBA)
Mekong ASEAN: Từ góc nhìn của GBA, ông có thể chia sẻ lý do doanh nghiệp Đức đang quan tâm đến đầu tư vào khu vực Bắc và Trung Bộ của Việt Nam?
Ông Alexander Ziehe: Thực tế, cả hai khu vực này đang chuyển mình mạnh mẽ và ngày càng thu hút hơn trong mắt nhà đầu tư Đức. Gần đây, chúng tôi đã chào đón một số tập đoàn Đức hàng đầu với các khoản đầu tư quy mô lớn như Tesla tại Hải Phòng và Kärcher tại Đà Nẵng. Những ví dụ này cho thấy rõ năng lực cạnh tranh đang lên của khu vực miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Thành công đó đến từ sự cải thiện đáng kể về hạ tầng và chất lượng nguồn nhân lực, song hành với lợi thế chi phí hấp dẫn. Hệ thống cao tốc Hà Nội – Hải Phòng và các dự án đầu tư mạnh vào hạ tầng cảng biển tại Hải Phòng và Đà Nẵng đã củng cố niềm tin của giới đầu tư.
Trong khi Hà Nội sở hữu nền giáo dục vững chắc, còn Đà Nẵng nổi lên như trung tâm đổi mới sáng tạo và công nghệ số, góp phần tạo ra lực lượng lao động phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp quốc tế.
Đặc biệt, Đà Nẵng có lợi thế rõ rệt về chi phí đầu tư, quỹ đất dồi dào, nhân công sẵn có và tình trạng giao thông thông thoáng. Trong khi đó, miền Bắc Việt Nam, với vị trí gần Trung Quốc, đang tận dụng tốt lợi thế địa lý để gắn kết vào chuỗi cung ứng khu vực, nơi nhiều linh kiện chủ chốt đã được sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu dễ dàng từ các nhà cung ứng Trung Quốc.
Nhờ những điều kiện thuận lợi đó, ngày càng nhiều doanh nghiệp Đức đang tìm hiểu cơ hội đầu tư tại Việt Nam trong các lĩnh vực Công nghiệp 4.0, hạ tầng và đô thị bền vững, hàng tiêu dùng, y tế và năng lượng xanh, không chỉ để đầu tư mới mà còn để mở rộng quy mô các dự án hiện hữu.
Mekong ASEAN: Trong bối cảnh chuyển đổi xanh và số hóa, miền Bắc và miền Trung Việt Nam cần làm gì để thu hút đầu tư công nghệ cao, bền vững từ Đức trong thập kỷ tới?
Ông Alexander Ziehe: Các doanh nghiệp Đức thường là những nhà đầu tư dài hạn, minh chứng là sự hiện diện bền bỉ của B.Braun, Messer hay Draexlmaier tại Việt Nam suốt nhiều năm qua.
Đối với họ, các yếu tố then chốt để duy trì đầu tư gồm nguồn nhân lực tay nghề cao, năng lượng xanh với giá cạnh tranh, thủ tục hành chính hiệu quả và hạ tầng đồng bộ. Vì vậy, điều quan trọng là cả hai vùng cần tiếp tục tập trung vào phát triển nhân lực, hạ tầng hiện đại và môi trường số thông minh.
Chính quyền địa phương có thể tạo thêm động lực bằng cách cải cách thủ tục hành chính và triển khai các dự án hợp tác công – tư như kiểu “ngọn hải đăng” dẫn đường, nơi công nghệ mới được thử nghiệm và hoàn thiện trước khi nhân rộng ra thị trường.
Ngoài ra, hai khu vực này cũng nên nghiên cứu mô hình các cụm công nghệ cao thành công ở châu Á để học hỏi kinh nghiệm trong việc phát triển nhân tài và tối ưu chi phí, qua đó nâng cao sức cạnh tranh của mình.
Mekong ASEAN: GBA đang đóng vai trò thế nào trong việc củng cố “cầu nối kinh tế” giữa Đức và Việt Nam?
Ông Alexander Ziehe: GBA cam kết mạnh mẽ trong việc tăng cường kết nối kinh tế giữa Đức và Việt Nam, đặc biệt tại khu vực miền Bắc và miền Trung.
Từ năm 2024, chúng tôi đã xác định chiến lược mở rộng hiện diện tại Hà Nội, Hải Phòng và Đà Nẵng – ba trung tâm kinh tế đang phát triển nhanh. Nhờ đó, số lượng sự kiện kết nối doanh nghiệp và hội thảo kinh doanh đã tăng gấp đôi so với các năm trước.
Bên cạnh đó, lễ hội Oktoberfest, một biểu tượng của văn hóa Đức, đã được mở rộng đến Đà Nẵng, góp phần tăng cường giao lưu văn hóa – kinh tế giữa hai nước.
Chúng tôi cũng đẩy mạnh đối thoại chính sách thông qua các cuộc gặp thường xuyên với chính quyền địa phương, đồng thời thành lập các nhóm thành viên chuyên biệt và mở rộng đội ngũ nhân sự tại chỗ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Đức hiệu quả hơn.
Những nỗ lực này không chỉ củng cố vị thế của GBA, mà còn thúc đẩy hợp tác lâu dài, thực chất và bền vững giữa Đức và Việt Nam.
Mekong ASEAN: Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) được xem là “bước ngoặt” cho dòng vốn đầu tư song phương. Theo ông, những cơ chế nào trong EVIPA ó thể kích thích đầu tư từ Đức và Việt Nam cần làm gì để nâng cao năng lực cạnh tranh so với các nước ASEAN khác?
Ông Alexander Ziehe: EVIPA là công cụ quan trọng giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư Đức tại Việt Nam. Hiệp định này không chỉ thúc đẩy tự do hóa thương mại mà còn khuyến khích đầu tư vào công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đặc biệt, EVIPA cung cấp khung pháp lý minh bạch, cơ chế bảo hộ mạnh mẽ hơn trong các vấn đề giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ – những yếu tố mà nhà đầu tư Đức rất quan tâm. Những cơ chế này sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hơn cho đầu tư công nghệ cao và R&D, đồng thời nâng cao vị thế cạnh tranh so với các nước ASEAN khác.
Với EVIPA, Việt Nam có cơ hội vươn lên dẫn đầu trong quan hệ thương mại tự do giữa châu Âu và ASEAN, tạo nền tảng để thu hút thêm nguồn vốn đầu tư chất lượng cao và bền vững.
Ông Alexander Ziehe phát biểu tại lễ trao giải GBA Business Awards 2025. Ảnh: GBA
Mekong ASEAN: Ông nhìn nhận ra sao về triển vọng hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước trong định hướng phát triển xanh và bền vững tại Việt Nam?
Ông Alexander Ziehe: Quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Đức đã trải qua 50 năm phát triển, minh chứng cho tình hữu nghị sâu sắc và mối quan hệ đối tác bền chặt giữa nhân dân hai nước.
Đối với GBA, hơn 570 dự án đầu tư với tổng vốn khoảng 3,7 tỷ USD, tạo việc làm cho ít nhất 50.000 lao động trên cả nước, thể hiện sự đóng góp tích cực của cộng đồng doanh nghiệp Đức vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam.
Tôi tin rằng, sức mạnh của mối quan hệ này nằm ở tinh thần cởi mở, hợp tác và cầu thị của Việt Nam, cùng cam kết của cả hai phía trong việc thúc đẩy đổi mới và phát triển bền vững.
Nếu Việt Nam tiếp tục duy trì đà cải cách, tạo môi trường thân thiện với đầu tư và chào đón chuyên gia quốc tế, 30 năm tới sẽ là giai đoạn bứt phá, mở ra thành công kinh tế – xã hội sâu rộng hơn cho cả hai quốc gia.
Doanh nghiệp không chỉ là động lực của tăng trưởng, mà còn là những nhịp cầu kết nối con người, văn hóa và tri thức giữa Đức và Việt Nam. Chính điều đó khiến tôi tin tưởng rằng chặng đường phía trước sẽ còn nhiều cơ hội rực rỡ hơn nữa.
Xin cảm ơn ông!
Ngọc Linh