Nâng hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi cho phù hợp thực tế
Chiều 14/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường, cho ý kiến về dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi).
Về hạn mức trả tiền bảo hiểm, dự thảo luật không đưa ra con số cụ thể như trong luật hiện hành (125 triệu đồng) mà quy định Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định mức cụ thể trong từng thời kỳ.
Đại biểu Hoàng Thị Đôi (Sơn La).
Đại biểu Hoàng Thị Đôi (Sơn La) cho rằng, hạn mức trả tiền bảo hiểm 125 triệu đồng hiện nay là khá thấp so với thực tiễn hoạt động ngân hàng; không còn phù hợp với quy mô tiền gửi và thu nhập của người dân. Do đó, đại biểu đề nghị, sau khi Luật ban hành, Ngân hàng Nhà nước có thể tăng hạn mức trả tiền bảo hiểm.
Tuy nhiên, hạn mức chi trả được quy định trong từng thời kỳ sẽ không thể quá cao và không thể bảo vệ được tất cả người gửi tiền. Đại biểu đề xuất nâng mức chi trả bảo hiểm tiền gửi lên 200-250 triệu đồng.
Tại khoản 2 Điều 22 dự thảo Luật quy định cho phép trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức, tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền.
Một số ý kiến cho rằng, việc quy định là trường hợp đặc biệt sẽ dẫn đến cách hiểu phải là khi tổ chức tín dụng quy mô lớn, có tầm quan trọng hệ thống (như ngân hàng thương mại) đổ vỡ, thì tổ chức bảo hiểm tiền gửi mới được chi trả toàn bộ. Trong khi đó, người gửi tiền tại các Quỹ tín dụng nhân dân có quy mô nhỏ, hoạt động tại các khu vực miền núi, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn cũng rất cần được hưởng cơ chế này.
Tương tự, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cũng cho rằng, giá hạn mức bảo hiểm 125 triệu đồng là thấp, không phù hợp với quy mô tiền gửi và thu nhập của người dân.
Không đề xuất hạn mức cụ thể, song đại biểu đề nghị bổ sung các căn cứ để Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định hạn mức chi trả bảo hiểm, nhằm bảo đảm minh bạch, ổn định trong quá trình điều hành. Các căn cứ cụ thể là: thu nhập bình quân đầu người, giá trị tiền gửi của đa số người dân, khả năng tài chính và quy mô quỹ bảo hiểm tiền gửi...
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng giải trình thêm một số nội dung đại biểu nêu.
Giải trình trong phiên thảo luận chiều nay về nội dung này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, vấn đề này phụ thuộc vào tình hình kinh tế, số dư bình quân của tiền gửi được bảo hiểm cũng như khả năng chi trả của quỹ bảo hiểm tiền gửi. Các tiêu chí này có thể thay đổi theo từng thời kỳ và dự thảo luật giao Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức bảo hiểm tiền gửi để tăng cường tính chủ động, linh hoạt và phù hợp với thực tế.
Chỉ tăng phí bảo hiểm tiền gửi trong trường hợp đặc biệt
Đối với thu phí bảo hiểm tiền gửi, hiện dự thảo luật quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi giống nhau giữa các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, mức độ rủi ro của các ngân hàng là giống nhau nên NHNN nên đưa ra bảng xếp hạng để áp dụng mức phí riêng tùy theo mức độ rủi ro của từng ngân hàng. Điều này sẽ khuyến khích tổ chức tín dụng nâng cao quản trị rủi ro.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng quy định, trường hợp Quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chi trả, tổ chức bảo hiểm tiền gửi được Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt để chi trả; quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm gửi để bù đắp phần vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước...
Các đại biểu tán thành với quy định của dự thảo luật về áp dụng cơ chế tăng phí bảo hiểm tiền gửi để bù đắp khoản vay đặc biệt. Vì khi bảo hiểm tiền gửi được Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt, việc các tổ chức tín dụng lành mạnh còn lại phải đóng góp thêm phí là cần thiết để đảm bảo nguyên tắc dùng nguồn lực thị trường để xử lý vấn đề của thị trường, tránh tình trạng rút tiền hàng loạt tại ngân hàng lành mạnh, đảm bảo niềm tin của người gửi tiền.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) cho rằng, việc tăng phí bảo hiểm tiền gửi sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, làm tăng chi phí hoạt động, ảnh hưởng đến lợi nhuận của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, buộc các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi phải điều chỉnh kế hoạch tài chính kinh doanh.
Nếu mức tăng không được kiểm soát hoặc áp dụng trong thời gian dài sẽ có thể tác động tiêu cực đến hoạt động của hệ thống các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và tính cạnh tranh của toàn hệ thống, tạo áp lực tài chính cho các tổ chức tham gia bảo hiểm gửi. Vì vậy, đại biểu đề nghị làm rõ nguyên tắc, tiêu chí tăng phí, thời hạn áp dụng tăng phí.
Giải trình về nội dung này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) đề xuất: Trường hợp tổ chức Bảo hiểm tiền gửi vay đặc biệt Ngân hàng nhà nước, tổ chức Bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm tiền gửi để bù đắp phần vay đặc biệt Ngân hàng nhà nước và gửi Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định.
Dự thảo Luật cũng đề xuất quy định về vay đặc biệt Ngân hàng Nhà nước như sau: Tổ chức bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm tiền gửi để bù đắp phần vay đặc biệt; sử dụng tiền trả nợ vay đặc biệt của tổ chức tín dụng, nguồn thu từ bán giấy tờ có giá do tổ chức bảo hiểm tiền gửi nắm giữ, từ thanh lý tài sản của tổ chức tín dụng vay đặc biệt, phí bảo hiểm tiền gửi để ưu tiên hoàn trả nợ vay đặc biệt cho Ngân hàng Nhà nước.
"Việc tăng phí chỉ được thực hiện trong các trường hợp đặc biệt và khi nguồn quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ chi trả bảo hiểm tiền gửi, mà phải vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước để chi trả cho người gửi tiền. Điều này nhằm ngăn ngừa rủi ro lan truyền và đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền", Thống đốc khẳng định.
T.L