Vào đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân Kế hoạch đầu tư công đạt từ 95% trở lên. Sau đó, với áp lực phải tăng trưởng cao và đầu tư công được xem là động lực quan trọng, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu phải giải ngân 100% kế hoạch vốn trong năm 2025.
Ðể triển khai hiệu quả Kế hoạch đầu tư công năm 2025, tỉnh đã chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc kịp thời, nhất là các dự án lớn, quan trọng của tỉnh. Tuy nhiên, theo đánh giá tới thời điểm này, tiến độ giải ngân kế hoạch vốn còn rất chậm, đạt gần 1.660 tỷ đồng, gần 26% kế hoạch vốn.
Hiện công tác giải phóng mặt bằng Dự án "Mở rộng, nâng cấp Cảng Hàng không Cà Mau" đạt 98%.
Ðơn cử một số dự án chậm như: Dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Ða khoa Cà Mau quy mô 1.200 giường bệnh, đến ngày 2/6 chỉ giải ngân 12% kế hoạch vốn, trong khi 5 năm qua bố trí hơn 2.200 tỷ đồng; dự án tuyến U Minh - Khánh Hội đạt hơn 20% kế hoạch vốn; 3 dự án sử dụng vốn nước ngoài được bố trí kế hoạch vốn năm 2025 hơn 242 tỷ đồng, song cũng chưa giải ngân được. Ðáng lo ngại nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giải ngân rất chậm, như: Chương trình MTQG nông thôn mới, giải ngân đạt 18,7%; chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đạt 7,4%; chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số có khá hơn, với tỷ lệ 23,4%, nhưng cũng chưa đạt yêu cầu.
Dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Đa khoa Cà Mau 1.200 quy mô giường bệnh, đến ngày 2/6 chỉ giải ngân 12% kế hoạch vốn; trong khi năm năm nay bố trí hơn 2.200 tỷ đồng.
Theo Ban Quản lý các dự án ODA và NGO tỉnh, trong 10 dự án thì có 2 dự án đang đề xuất đầu tư, 1 dự án đang chuẩn bị thực hiện, 5 dự án đang thực hiện và 2 dự án đã hoàn thành. Ông Nguyễn Văn Sol, Giám đốc Ban Quản lý các dự án ODA và NGO tỉnh, chia sẻ: “Ðối với các dự án đang thực hiện còn vướng một số khó khăn, hầu hết do giải phóng mặt bằng; chờ Chính phủ điều chỉnh chủ trương đầu tư; một số thì điều chỉnh dự án, điều chỉnh thời gian thực hiện; chưa có định mức lập dự toán ngân sách Nhà nước phục vụ công tác định giá đất cụ thể thuộc trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án. Có những dự án, đơn vị tư vấn đang hoàn thiện hồ sơ để trình thẩm định, phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư dự án”.
Ðối với huyện Ðầm Dơi, theo ghi nhận, tiến độ giải ngân của huyện hiện đạt 36,7%, dự kiến đến ngày 25/6 đạt 64% và đến tháng 9 giải ngân 100%; chương trình MTQG đã giải ngân 45%, đến ngày 30/6 sẽ giải ngân 100%. Tuy nhiên, ngoài cái khó do thiếu vốn hỗ trợ của tỉnh thực hiện các dự án về trường học, lộ giao thông nông thôn, thủ tục thanh quyết toán các công trình, thì tình hình giá vật liệu xây dựng (VLXD) tăng so với dự toán cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ các dự án. Ông Lê Minh Hiền, Chủ tịch UBND huyện, kiến nghị: “Sở Xây dựng cần thông báo giá VLXD sát thực tế, để trong quá trình thực hiện nhà thầu đảm bảo chi phí chung, tránh ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng công trình, dự án”.
Lý giải về vấn đề này, ông Dư Minh Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng, nêu rõ: “Từ đầu năm đến nay nguồn cung VLXD khan hiếm. Nguyên nhân một phần là do ưu tiên cho các dự án trọng điểm của Trung ương, dẫn đến nguồn cung trên thị trường để sử dụng cho các công trình dân dụng bị thiếu, ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư công. Mặt khác, giá VLXD từ khoảng tháng 2 đến nay tăng từ 30-40%, nhất là đối với vật liệu như cát, đá, trong khi ban đầu dự toán giá VLXD đầu năm ổn định, điều này cũng làm chậm tiến độ các công trình”.
Giá vật liệu xây dựng từ khoảng tháng 2 đến nay tăng từ 30-40%, nhất là đối với vật liệu như cát, đá.
Theo đó, để khắc phục một phần tình trạng này, đã qua Sở Xây dựng thực hiện công bố giá VLXD hằng tháng, song, thực tế chủng loại vật liệu được công bố cũng không đầy đủ, nhất là đối với các VLXD sử dụng trong công trình giao thông. "Bởi có những công trình lấy nguồn vật liệu trực tiếp từ các mỏ ngoài tỉnh, không qua một đơn vị cung cấp trên địa bàn tỉnh, nên không thể công bố giá loại vật liệu đó theo quy định", ông Dư Minh Hùng lý giải.
Về các thủ tục thanh quyết toán các dự án, công trình, ông Dương Hữu Tảng, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Khu vực XX, chia sẻ: “Thời điểm này, một ngày riêng Phòng Giao dịch Kho bạc mới tiếp nhận khoảng 1.000 chứng từ, gấp 1,5 lần so với thời điểm khóa sổ cuối năm. Giai đoạn này chuẩn bị bước vào thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, đội ngũ cán bộ mỗi đơn vị, địa phương rất nhiều việc; mong các đơn vị chỉ đạo đơn vị trực thuộc, chủ đầu tư lập hồ sơ thanh quyết toán chỉn chu, đúng trình tự, thủ tục, không để xảy ra tình trạng trả hồ sơ nhiều lần sẽ rất khó và mất nhiều thời gian”.
Xác định giải ngân Kế hoạch đầu tư công năm 2025 là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung ưu tiên trong chỉ đạo điều hành, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị và chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả giải ngân cũng như hiệu quả đầu tư các dự án, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Ngại đề nghị, thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh, chủ tịch UBND các huyện, TP Cà Mau và các chủ đầu tư nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt, chủ động xử lý, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến thực hiện các dự án đầu tư công. Thực hiện cơ chế phân công, giao trách nhiệm, phối hợp rõ ràng, cụ thể về thẩm quyền và trách nhiệm giữa các bộ phận chuyên môn thuộc đơn vị, đảm bảo không để gián đoạn do thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh, quyết liệt đảm bảo tỷ lệ giải ngân Kế hoạch đầu tư công năm 2025 đạt 100% như kế hoạch đã đề ra.
Hồng Nhung