Với 413/422 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành (đạt tỷ lệ 86.22%), Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chính thức thông qua Luật Di sản văn hóa vào chiều ngày 23/11/2024 - Ngày Di sản văn hóa Việt Nam.
Luật Di sản văn hóa gồm 09 chương, 95 điều, tăng 02 chương, 22 điều so với Luật hiện hành (07 chương, 73 điều). Cụ thể Luật Di sản văn hóa vừa được thông qua có những điểm mới cơ bản như: quy định chính sách của Nhà nước trong hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước cho các hoạt động có tính đặc thù.
Luật Di sản văn hóa có quy định chính sách của Nhà nước trong hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, trong đó, ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước cho các hoạt động có tính đặc thù.
Luật Di sản văn hóa cũng hoàn thiện các hành vi bị nghiêm cấm để làm cơ sở cho việc hướng dẫn thực hiện, kiểm tra, xử lý vi phạm trong bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, quy định mua và đưa di vật, cổ vật có nguồn gốc Việt Nam từ nước ngoài về nước...
Trước đó, câu chuyện hồi hương Ấn vàng Hoàng đế chi bảo đã đặt ra nhu cầu cấp thiết về việc có quy định hồi hương cổ vật Việt ở nước ngoài về nước.
Luật Di sản văn hóa cũng bổ sung thêm điều luật về quỹ bảo tồn di sản văn hóa, chính sách nhằm hỗ trợ sự phát triển của hệ thống bảo tàng, quy định cơ quan thanh tra chuyên ngành về di sản văn hóa...
Luật Di sản văn hóa đã có quy định về mua và đưa di vật, cổ vật có nguồn gốc Việt Nam từ nước ngoài về nước.
Bên cạnh đó, Luật Di sản văn hóa tập trung sửa đổi những quy định chồng chéo, bất cập, không phù hợp với thực tiễn đặt ra. Theo đó, Luật quy định cụ thể về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, trách nhiệm của tổ chức, người đại diện được giao quản lý, sử dụng di tích...
Luật Di sản văn hóa phân cấp, phân quyền rõ ràng trong hoạt động quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh trong hoạt động quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Đồng thời Luật này quy định rõ về thanh tra chuyên ngành di sản văn hóa, để bảo đảm thực thi hiệu quả việc phòng ngừa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm trong lĩnh vực di sản văn hóa. Luật Di sản văn hóa có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
Gia Linh