Thí điểm đào tạo tiến sĩ: Tốt nghiệp mà không cần luận án

một giờ trướcBài gốc

Chương trình này được một trường đại học kỹ thuật hàng đầu triển khai thí điểm, nhằm giải quyết các “điểm nghẽn” công nghệ và thúc đẩy ứng dụng nghiên cứu vào thực tế.

Tốt nghiệp tiến sĩ bằng sản phẩm thực tiễn

Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân (HIT) là một trong những đơn vị đầu tiên áp dụng mô hình này. Trường còn được mệnh danh là một trong "7 người con của Quốc phòng" Trung Quốc nhờ những đóng góp cho nghiên cứu và công nghệ quốc phòng. Tháng 9 vừa qua, nghiên cứu sinh Wei Lianfeng trở thành người đầu tiên được công nhận tốt nghiệp tiến sĩ dựa trên sản phẩm kỹ thuật do chính anh phát triển.

Công trình của Wei tập trung vào quy trình hàn laser chân không và thiết kế các thiết bị liên quan. Để đánh giá tính ứng dụng, nhà trường đã mời nhiều chuyên gia trong ngành tham gia hội đồng thẩm định.

Theo HIT, các yêu cầu về tốt nghiệp đang chuyển dịch theo hướng đề cao hiệu quả thực tiễn. Thay vì chỉ dựa vào bài báo hay luận án dài hàng trăm trang, nghiên cứu sinh được khuyến khích tạo ra sản phẩm có thể vận hành và giải quyết vấn đề kỹ thuật cụ thể.

Đào tạo kỹ sư thế hệ mới

Từ năm 2022, Trung Quốc triển khai một chương trình thí điểm toàn quốc nhằm đổi mới toàn diện đào tạo kỹ thuật. Chương trình được Bộ Giáo dục và tám cơ quan trung ương phối hợp thực hiện, tập trung vào những lĩnh vực chiến lược như bán dẫn, điện toán lượng tử, nơi các rào cản công nghệ không thể được giải quyết chỉ bằng lý thuyết.

Lễ trao bằng tốt nghiệp tại Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân. Ảnh: Harbin Institute of Technology

Trong mô hình mới, nghiên cứu sinh làm việc trực tiếp với doanh nghiệp và phòng thí nghiệm quốc gia để phát triển thiết bị, thiết kế hệ thống thế hệ mới và tạo ra sản phẩm thực tế. Chỉ gần đây, các sản phẩm này mới được công nhận chính thức là tiêu chí tốt nghiệp tiến sĩ. Đến năm 2024, cơ chế này chính thức được luật hóa.

Wei là một trong những người tham gia chương trình. Sau khi hoàn thành bậc cử nhân và thạc sĩ tại HIT, anh gia nhập Viện Năng lượng Hạt nhân Trung Quốc tại Thành Đô vào năm 2008. Trong hơn mười năm, anh phát triển từ kỹ thuật viên thành chuyên gia kỹ thuật và giữ vai trò quản lý quan trọng của viện.

Năm 2021, nhận thấy nhiều vấn đề kỹ thuật cần sự kết hợp giữa phân tích lý thuyết và ứng dụng thực tế, Wei quyết định trở lại HIT học tiến sĩ tại khoa Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu, đồng thời vẫn tiếp tục công việc chuyên môn.

HIT - đơn vị tiên phong

HIT là một trong những trường đầu tiên tham gia chương trình. Bà Zong Yingying, Phó Hiệu trưởng thường trực cơ sở cao học của HIT, cho biết nhiều bài toán kỹ thuật không phù hợp với mô hình luận án truyền thống hoặc không thể công bố rộng rãi. Vì vậy, đánh giá sinh viên bằng sản phẩm thực tế là cách tiếp cận hợp lý hơn.

Theo Tân Hoa Xã, sau hơn ba năm, chương trình thí điểm đã thu hút hơn 20.000 sinh viên tại 60 trường đại học và hơn 100 doanh nghiệp. Trong nhóm tốt nghiệp đầu tiên, 67 người đã xin cấp bằng dựa trên các sản phẩm thực tiễn như thiết kế thiết bị, giải pháp kỹ thuật hoặc báo cáo phân tích chuyên sâu.

Riêng HIT đang hợp tác với hơn 60 doanh nghiệp và nhiều phòng thí nghiệm để đào tạo gần 3.000 nghiên cứu sinh tiến sĩ.

Bà Zong nhận định: “Đối với nhiều sinh viên kỹ thuật, đánh giá dựa trên sản phẩm hoặc báo cáo thực hành phản ánh đúng năng lực hơn so với luận án học thuật”.

Hoàng Linh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/thi-diem-dao-tao-tien-si-tot-nghiep-ma-khong-can-luan-an-2467047.html