Thị trường chip AI Trung Quốc đang là đấu trường sôi động

một giờ trướcBài gốc

Thị trường chip AI Trung Quốc đang trong thế quần long vô chủ

Từ một công ty được biết đến chủ yếu nhờ công cụ tìm kiếm, Baidu đã chuyển trọng tâm sang công nghệ xe tự lái, trí tuệ nhân tạo và đặc biệt là bộ phận bán dẫn Kunlunxin. Động thái này không chỉ đưa Baidu vào vị thế đối đầu trực tiếp với Huawei, mà còn mở ra triển vọng trở thành trụ cột cung cấp hạ tầng AI cho toàn bộ hệ sinh thái công nghệ Trung Quốc.

Baidu chuyển mình thành đế chế hạ tầng AI, tham vọng lấp chỗ trống Nvidia để lại

Trước đây, Baidu được xem như “gã khổng lồ tìm kiếm” của Trung Quốc. Nhưng những năm gần đây, công ty đã tái cấu trúc mạnh mẽ, chuyển hướng sang nghiên cứu AI và xe tự hành, đồng thời phát triển năng lực bán dẫn thông qua công ty con nắm quyền chi phối – Kunlunxin. Đây là bộ phận thiết kế chip phục vụ các mô hình học sâu, trung tâm dữ liệu và hạ tầng điện toán đám mây, cũng như phục vụ nhu cầu suy luận của các doanh nghiệp viễn thông và khách hàng công nghiệp.

Nhiều nhà phân tích đã nâng triển vọng cổ phiếu Baidu trong vài tuần gần đây, nhấn mạnh vai trò ngày càng lớn của mảng chip. Họ cho rằng doanh số nội địa của bộ phận Kunlunxin sẽ tăng mạnh khi nhu cầu AI tại Trung Quốc tiếp tục bùng nổ. Tín hiệu quan trọng nhất là việc Baidu chính thức công bố lộ trình phát triển chip trong 5 năm, bắt đầu với dòng M100 vào năm 2026 và tiếp theo là M300 vào năm 2027. Công ty cũng đã sử dụng kết hợp giữa chip tự phát triển và sản phẩm Nvidia để vận hành các mô hình ERNIE.

Về mô hình kinh doanh, Baidu kiếm tiền từ việc bán chip cho các bên xây dựng trung tâm dữ liệu, đồng thời cho thuê năng lực tính toán thông qua nền tảng đám mây. Tầm nhìn dài hạn của họ là xây dựng một hệ thống AI “full-stack”, nơi chip, máy chủ, trung tâm dữ liệu, mô hình và ứng dụng cùng nằm trong một hệ sinh thái do Baidu kiểm soát.

Các tín hiệu thị trường cho thấy tham vọng này đang dần trở thành hiện thực. Đầu năm nay, Kunlunxin đã giành được đơn hàng từ các nhà cung ứng của China Mobile, một trong những nhà mạng lớn nhất Trung Quốc. Đây là cột mốc thể hiện sức hút ngày càng mạnh của chip Kunlun trong thị trường nội địa.

Báo cáo của Deutsche Bank đánh giá Kunlunxin đã trở thành một trong những nhà phát triển chip AI hàng đầu Trung Quốc, chuyên vào các dòng chip hiệu năng cao phục vụ huấn luyện và suy luận mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), điện toán đám mây và các tác vụ doanh nghiệp. Trong khi đó, Nvidia – nhà cung cấp GPU AI số một thế giới – đã bị chặn bán các dòng chip cao cấp nhất cho Trung Quốc theo lệnh kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Dù Nvidia đã thiết kế con chip H20 yếu hơn để phù hợp quy định, Bắc Kinh vẫn được cho là đang thuyết phục các doanh nghiệp nội địa hạn chế mua linh kiện này, ưu tiên giải pháp thuần Trung Quốc.

Trong bối cảnh đó, nhà phân tích của JPMorgan nhận định Baidu đang ở đúng vị trí để bước lên thay thế: “Nhu cầu tính toán AI trong nước vẫn vô cùng mạnh mẽ, và các nhà cung cấp siêu quy mô đang ngày càng chuyển sang dùng giải pháp nội địa. Chúng tôi coi Kunlun là một trong những lựa chọn tốt nhất cho thị trường Trung Quốc.” JPMorgan dự báo doanh số chip của Baidu sẽ tăng gấp sáu lần, đạt 8 tỷ nhân dân tệ vào năm 2026.

Đánh giá tham vọng hơn đến từ Macquarie, khi họ ước tính bộ phận chip Kunlun có thể đạt định giá khoảng 28 tỷ USD. Đây là con số khẳng định vị thế của Baidu không chỉ là người theo sau Huawei, mà là đối trọng thực sự trên thị trường phần cứng AI.

Tuy nhiên, Baidu không phải là công ty duy nhất theo đuổi mục tiêu này. Alibaba cũng đang phát triển thế hệ chip AI mới, cho thấy cuộc đua chip nội địa đang nóng lên và sẽ tạo ra cạnh tranh gay gắt giữa các tập đoàn công nghệ hàng đầu.

Giữa loạn thế, Baidu nhìn thấy cơ hội lịch sử

Đà tăng trưởng của mảng chip Baidu diễn ra trong thời điểm thị trường Trung Quốc rơi vào tình trạng thiếu hụt chip AI. Các lãnh đạo công nghệ hàng đầu, từ Alibaba đến Tencent, đều công khai thừa nhận khó khăn. Eddie Wu, CEO Alibaba, cảnh báo nguồn cung sẽ là “nút thắt lớn” trong hai đến ba năm tới. Với Tencent, Chủ tịch Martin Lau cho biết kế hoạch chi tiêu năm 2025 bị điều chỉnh không phải do giảm nhu cầu, mà vì “thiếu chip để tiêu tiền”.

Phần thiếu hụt này đến từ hai phía: nhu cầu toàn cầu tăng mạnh khiến chuỗi cung ứng bán dẫn bị nghẽn, và lệnh hạn chế của Mỹ khiến lượng chip Nvidia nhập vào Trung Quốc giảm đáng kể. Các công ty Trung Quốc đã phải xoay xở bằng cách dùng chip dự trữ hoặc tối ưu mô hình AI để giảm nhu cầu tính toán, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời.

Trong khi đó, hệ thống sản xuất bán dẫn trong nước vẫn đối mặt nhiều hạn chế. SMIC – nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc – chưa đủ năng lực cạnh tranh về công nghệ với những tên tuổi như TSMC. Điều này khiến Trung Quốc khó tạo ra đủ chip nội địa để đáp ứng nhu cầu đang tăng nóng.

Nghịch lý hiện tại là thị trường AI nội địa phát triển với tốc độ chưa từng thấy, trong khi nguồn cung phần cứng lại không theo kịp. Eddie Wu thừa nhận: “Nhu cầu từ khách hàng mạnh đến mức chúng tôi không thể triển khai máy chủ nhanh bằng tốc độ họ cần.” Đây chính là khoảng trống mà Baidu nhìn thấy và quyết tâm nắm bắt.

Nick Patience, chuyên gia dẫn dắt mảng AI tại The Futurum Group, đã phân tích rất rõ động lực này: “Tham vọng chip của Baidu vừa là nhu cầu, vừa là cơ hội. Đó là nhu cầu, bởi các nền tảng Trung Quốc không thể tiếp tục dựa vào GPU Mỹ; đồng thời là cơ hội, vì đang tồn tại một thị trường nội địa trị giá hàng tỷ USD cho phần cứng AI tuân thủ quy định của Mỹ và đáp ứng yêu cầu tự chủ công nghệ của Bắc Kinh.” Ông nhấn mạnh rằng nếu Baidu có thể đưa ra các thế hệ chip Kunlun đủ cạnh tranh đúng tiến độ, họ không chỉ giải quyết bài toán của chính mình mà còn trở thành nhà cung cấp chiến lược cho toàn bộ ngành AI Trung Quốc.

Bức tranh toàn cảnh cho thấy Baidu đang ở thời điểm có một không hai. Căng thẳng công nghệ Mỹ – Trung, nhu cầu AI bùng nổ, sự hạn chế của Nvidia và năng lực sản xuất nội địa chưa tương xứng đã tạo nên một thị trường “gần như captive” cho các nhà phát triển chip Trung Quốc. Trong cuộc chơi này, Baidu và Huawei là hai cái tên duy nhất có đủ năng lực hệ thống để làm chủ cả phần cứng lẫn nền tảng AI. Và khi Huawei đang bị giới hạn bởi quy mô cụm chip và phụ thuộc sản xuất, Baidu nổi lên như lựa chọn khả thi nhất để trở thành mũi nhọn mới của bán dẫn AI Trung Quốc.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/thi-truong-chip-ai-trung-quoc-dang-la-dau-truong-soi-dong-241686.html