Quang cảnh Phiên thảo luận. Ảnh: VPQH
Quy định rõ nhóm đối tượng ưu tiên khám sức khỏe miễn phí
Các đại biểu đánh giá, nội dung của Nghị quyết cơ bản đã thể chế hóa được Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, với nhiều cơ chế, chính sách cụ thể để khơi thông các điểm nghẽn, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong ngành y, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân.
Trong đó, Dự thảo Nghị quyết quy định, bắt đầu từ năm 2026 người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên.
Để thực hiện quy định này, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Phú Thọ) - đề nghị cần quy định rõ ràng, cụ thể về nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên, trong đó nên đưa vào nhóm đối tượng được ưu tiên đầu tiên để thực hiện khám sức khỏe định kỳ từ năm 2026 bao gồm: nhóm người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; các hộ nghèo, hộ cận nghèo, nhóm người yếu thế.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH
Đồng thời, đại biểu đề nghị giao Chính phủ tiếp tục ban hành định mức chi, cơ chế phù hợp và có lộ trình thực hiện ưu tiên đầu tư về con người, cơ sở vật chất ở những nơi điều kiện khó khăn, đáp ứng yêu cầu công tác khám, chữa bệnh ở xã, phường nơi gần dân nhất, tạo điều kiện thuận lợi, sự yên tâm của người dân.
Bày tỏ nhất trí với chủ trương khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho người dân, đại biểu Hà Sỹ Huân (Đoàn Thái Nguyên) cũng đề nghị bổ sung quy định về nhóm đối tượng ưu tiên cụ thể. Ví dụ như người cao tuổi, người lao động trong môi trường độc hại hoặc người lao động ở vùng khó khăn để các địa phương có lộ trình chủ động bố trí nguồn lực thực hiện và thống nhất trong cả nước. Đồng thời giao Chính phủ ban hành khung danh mục khám sàng lọc cơ bản, tránh tình trạng triển khai thực hiện dàn trải, hình thức, không hiệu quả.
Đại biểu cũng đề nghị bổ sung xác định rõ đối tượng người yếu thế là người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên để bảo đảm thống nhất trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện áp dụng nghị quyết khi được thông qua.
Cùng với việc xác định rõ nhóm đối tượng ưu tiên và lộ trình triển khai, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (Đoàn Cà Mau) đề nghị cần có đánh giá tác động, dự báo chi phí và hướng dẫn phân bổ nguồn lực rõ ràng để bảo đảm nguồn lực tài chính và năng lực cung ứng dịch vụ, bởi việc khám sức khỏe định kỳ cho số lượng lớn người dân sẽ tạo áp lực rất lớn lên Quỹ bảo hiểm y tế, hệ thống y tế cơ sở và nhân lực y tế ở các tuyến. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ số và quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử để giảm tải cho các cơ sở y tế khi triển khai chính sách này.
Xác định nhóm đối tượng miễn viện phí theo mức độ rủi ro sức khỏe
Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP. Hà Nội), việc miễn viện phí là điều kiện tốt để tạo ra đột phá trong khám, chữa bệnh và Dự thảo Nghị quyết phải thể hiện được tinh thần này. Đại biểu đề nghị cần soạn lại thật rõ các nội dung: Nâng cao được chất lượng khám, chữa bệnh với thuốc tốt, phác đồ chẩn đoán và điều trị chuẩn, cập nhật;
Thuận tiện, chủ động khám, chữa bệnh ở nơi gần nhất, thuận lợi nhất; thực hiện việc thông tuyến thực chất, không bị phụ thuộc, xóa bỏ trần thanh toán bảo hiểm y tế;
Bình đẳng trong thụ hưởng: tổ chức hệ thống y tế 3 cấp chuyên môn như Luật Khám chữa bệnh năm 2023, trong đó cấp khám, chữa bệnh cơ bản là được bố trí gần dân nhất, có đủ thuốc phục vụ điều trị. Mọi người dân, tùy theo mức độ bệnh tật đều được thụ hưởng như nhau.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH
Đặc biệt, đại biểu Trí cho rằng, để bảo đảm khả thi, hiệu quả, việc miễn viện phí cần có lộ trình hợp lý, đến năm 2030 là miễn viện phí cho toàn dân. Trong đó, đại biểu đề nghị thực hiện miễn viện phí sớm cho những người đang điều trị các bệnh ung thư, khó chữa, mạn tính…
"Những bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo rất khó khăn, những bệnh nhân bị ung thư đang điều trị bởi thuốc đích rất đắt, rất cần được giúp đỡ ngay mà không chờ đến năm 2030" - đại biểu Nguyễn Anh Trí nêu quan điểm.
Cũng đồng tình với chính sách miễn viện phí theo lộ trình đến năm 2030 và tăng mức hưởng bảo hiểm y tế cho các nhóm yếu thế, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TP. Hồ Chí Minh) đề nghị Ban soạn thảo bổ sung tiêu chí xác định nhóm đối tượng được tăng mức hưởng theo mức độ rủi ro sức khỏe và nguy cơ bệnh lý cao, thay vì chỉ dựa trên tiêu chí xã hội - hành chính. Bởi, thực tế những người có nguy cơ cao như bệnh mãn tính, bệnh di truyền, rối loạn chuyển hóa sớm… luôn cần chi phí điều trị lớn và kéo dài.
Việc mở rộng chuẩn tiếp cận theo hướng “ưu tiên theo nguy cơ sức khỏe” sẽ hướng chính sách đúng thực tiễn, bảo đảm công bằng y tế và góp phần giảm gánh nặng bệnh tật của xã hội trong dài hạn.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng
Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn Lâm Đồng) đánh giá, định hướng thực hiện miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế đến năm 2030 là bước đi có tính lịch sử, góp phần giảm gánh nặng chi phí trực tiếp cho người dân và củng cố an sinh xã hội.
Tuy nhiên, để chính sách có tính khả thi và bền vững, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xác định rõ ràng và định lượng được khái niệm mức cơ bản được miễn viện phí và quy định rõ ràng hơn về phạm vi, lộ trình, cơ chế vận hành theo hướng xây dựng bộ tiêu chí khoa học, minh bạch đi kèm đánh giá đầy đủ các kịch bản cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế và ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, khi thực hiện tăng mức hưởng cho các đối tượng chính sách và người thu nhập thấp cần tính toán kỹ để không tạo sức ép quá lớn lên nguồn quỹ, bảo đảm đột phá chính sách nhưng không đánh đổi tính bền vững tài chính của hệ thống y tế.
Đ. KHOA