Toàn bộ quy định của pháp luật về sáp nhập tỉnh thành năm 2025

4 giờ trướcBài gốc

Thời điểm báo cáo Bộ Chính trị về việc định hướng sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cũng như việc nghiên cứu bỏ hành chính cấp huyện và tiếp tục sắp xếp cấp xã là trong Quý III/2025.

Toàn bộ quy định của pháp luật về sáp nhập tỉnh thành

Theo Kết luận 126-KL/TW năm 2025 thì thời điểm báo cáo Bộ Chính trị về việc định hướng sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cũng như việc nghiên cứu bỏ hành chính cấp huyện và tiếp tục sắp xếp cấp xã là trong Quý III/2025 (tức trong khoảng thời gian từ tháng 07 đến tháng 09 năm 2025).

Do đó, hiện nay việc sáp nhập tỉnh thành chỉ mới được đề cập, định hướng trong thời gian tới. Chưa có thông tin hay quyết định cụ thể nào về việc tỉnh nào sẽ sáp nhập với tỉnh nào, có sáp nhập hay không sáp nhập hoặc tên gọi mới sau khi sáp nhập.

Việc sáp nhập tỉnh thành cần có trình tự, thủ tục xây dựng và thành lập đề án sáp nhập. Đặc biệt phải có thời gian dự thảo, lấy kiến đối với những người dân bị ảnh hưởng bởi việc sáp nhập tỉnh thành.

Hiện nay, tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 và Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 đang có các quy định về việc sáp nhập đơn vị hành chính (bao gồm sáp nhập tỉnh, thành) như sau:

(1) Điều kiện cần bảo đảm khi sáp nhập tỉnh thành từ 01/3/2025

Theo khoản 3 Điều 8 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 thì việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

- Phù hợp quy hoạch có liên quan đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

- Bảo đảm lợi ích chung của quốc gia, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương các cấp; phát huy tiềm năng, lợi thế nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của từng địa phương;

- Bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

- Bảo đảm đoàn kết dân tộc, phù hợp với các yếu tố truyền thống lịch sử, văn hóa của địa phương; tạo sự thuận tiện cho Nhân dân.

- Phải căn cứ vào tiêu chuẩn của đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

(2) Trình tự và thủ tục sáp nhập tỉnh thành từ ngày 01/3/2025

Cụ thể, tại Điều 10 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 có hiệu lực từ ngày 01/3/2025 đã quy định về trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính (bao gồm việc sáp nhập các tỉnh thành) như sau:

(2.1) Xây dựng đề án sáp nhập tỉnh, thành

Chính phủ tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Quốc hội.

(2.2) Hồ sơ đề án sáp nhập tỉnh, thành

Theo đó, hồ sơ đề án sáp nhập bao gồm các văn bản dưới đây:

- Tờ trình về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính;

- Đề án về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính;

- Báo cáo tổng hợp ý kiến Nhân dân, ý kiến của Hội đồng nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan;

- Dự thảo nghị quyết của Quốc hội hoặc dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

(2.3) Lấy ý kiến nhân dân

Đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính phải được lấy ý kiến Nhân dân ở những đơn vị hành chính cấp xã chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về chủ trương thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính bằng các hình thức phù hợp theo quy định của Chính phủ.

(2.4) Hoàn thiện đề án và gửi Hội đồng nhân dân cấp đơn vị hành chính có liên quan

Sau khi có kết quả lấy ý kiến Nhân dân, cơ quan xây dựng đề án có trách nhiệm hoàn thiện đề án và gửi Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã ở các đơn vị hành chính có liên quan để xem xét, cho ý kiến về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

(2.5) Thẩm định đề án

Đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính phải được thẩm định trước khi trình Chính phủ và được thẩm tra trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

(2.6) Thông qua đề án

Việc xem xét, thông qua đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính thực hiện theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

(3) Quy định tên của tỉnh, thành được thành lập mới và việc đổi tên tỉnh, thành

(i) Tên được viết bằng chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc thiểu số.

(ii) Tên của đơn vị hành chính cấp tỉnh thành lập mới không được trùng với tên của đơn vị hành chính, cùng cấp hiện có trong phạm vi cả nước.

Tên của đơn vị hành chính cấp huyện thành lập mới không được trùng với tên của đơn vị hành chính cùng cấp trong cùng một đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Tên của đơn vị hành chính cấp xã thành lập mới không được trùng với tên của đơn vị hành chính cùng cấp trong cùng một đơn vị hành chính cấp huyện.

(iii) Trong trường hợp cần thiết, đơn vị hành chính có thể được đổi tên. Tên mới của đơn vị hành chính này thực hiện theo quy định tại (i) và (ii) thuộc (3) này.

(iv) Trình tự, thủ tục đổi tên đơn vị hành chính được thực hiện như đối với trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính.

(4) Nội dung của đề án sáp nhập tỉnh thành

Theo Điều 26 Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15, đã quy định về đề án thành lập, sáp nhập địa giới đơn vị hành chính (bao gồm đơn vị hành chính cấp tỉnh) như sau:

* Đề án gồm có 5 phần:

- Phần thứ nhất: căn cứ pháp lý và sự cần thiết;

- Phần thứ hai: lịch sử hình thành và hiện trạng của các đơn vị hành chính liên quan trực tiếp đến việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính.

Phần này gồm lịch sử hình thành; vị trí địa lý; chức năng, vai trò đối với thành lập thành phố, thị xã, thị trấn; diện tích tự nhiên và cơ cấu các loại đất; dân số và cơ cấu, thành phần dân cư (độ tuổi; dân số nội thành, nội thị; thành phần dân tộc; lao động nông nghiệp, phi nông nghiệp); tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, cơ sở hạ tầng, quốc phòng, an ninh và tổ chức bộ máy, biên chế cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị tại địa bàn; đánh giá chi tiết mức độ đạt được các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính quy định tại Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 (nếu có);

- Phần thứ ba: phương án thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính.

Phần này gồm hiện trạng diện tích tự nhiên, dân số (tính đến ngày 31 tháng 12 của năm trước liền kề với năm trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định đề án) của đơn vị hành chính cấp tỉnh, và của các đơn vị hành chính có liên quan đến việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; phương án thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính về diện tích tự nhiên, dân số và địa giới hành chính; kết quả sau khi thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính về diện tích tự nhiên, dân số và số đơn vị hành chính các cấp;

- Phần thứ tư: đánh giá tác động và định hướng phát triển của đơn vị hành chính, sau khi thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới, đơn vị hành chính.

Phần này gồm đánh giá tác động về kinh tế - xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh; định hướng phát triển; giải pháp về ngân sách, vốn đầu tư; phương án bố trí cán bộ, công chức và các giải pháp khác để tổ chức thực hiện định hướng phát triển của đơn vị hành chính;

- Phần thứ năm: kết luận và kiến nghị;

* Phụ lục kèm theo đề án gồm biểu thống kê diện tích tự nhiên và quy mô dân số của đơn vị hành chính liên quan trực tiếp đến việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; biểu thống kê các chỉ tiêu về trình độ phát triển kinh tế - xã hội chủ yếu; bản đồ hiện trạng địa giới của đơn vị hành chính liên quan trực tiếp đến việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính và bản đồ phương án thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; 01 phim tài liệu (từ 15 đến 20 phút) về vị trí, hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội và hạ tầng của khu vực đề nghị thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính;

(5) Thẩm quyền quyết định việc sáp nhập các tỉnh thành

Theo Điều 129 Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13, sửa đổi bởi Luật Đất đai 2024 đã quy định như sau:

(i) Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh.

(ii) Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

(iii) Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính quy định tại (i) và (ii) trên.

Như vậy, Chính phủ sẽ trình Đề án sáp nhập tỉnh thành lên Quốc hội, và Quốc hội sẽ là cơ quan quyết định việc sáp nhập các tỉnh, thành.

Đồng thời, Bộ Nội vụ là cơ quan tham mưu, giúp Chính phủ xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Quốc hội.

Quy định tiêu chuẩn của một đơn vị hành chính cấp tỉnh hiện nay

* Đối với tỉnh

(1) Quy mô dân số:

- Tỉnh miền núi, vùng cao: từ 900.000 người trở lên;

- Tỉnh không miền núi, vùng cao: từ 1.400.000 người trở lên.

(2) Diện tích tự nhiên:

- Tỉnh miền núi, vùng cao: từ 8.000 km2 trở lên;

- Tỉnh không thuộc miền núi, vùng cao: từ 5.000 km2 trở lên.

(3) Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 01 thành phố hoặc 01 thị xã.

(Theo Điều 1 Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13, sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15)

* Đối với thành phố trực thuộc Trung ương

(1) Quy mô dân số

Thành phố trực thuộc Trung ương có dân số từ 1.000.000 người trở lên.

(2) Diện tích tự nhiên

Thành phố trực thuộc Trung ương có diện tích tự nhiên từ 1.500 km2 trở lên.

(3) Đơn vị hành chính trực thuộc

Thành phố trực thuộc Trung ương có số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 09 đơn vị trở lên.

Tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là 02 quận.

(4) Đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I; hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.

(5) Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13. Cụ thể:

- Cân đối thu chi ngân sách: Dư;

- Thu nhập bình quân đầu người năm so với cả nước: 1,75 lần;

- Mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước;

- Tỷ lệ hộ nghèo trung bình 3 năm gần nhất (%): Đạt bình quân của cả nước;

- Tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế: 90%;

- Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp nội thành, nội thị, thị trấn, quận và phường: 90%.

(6) Tiêu chí đặc thù của thành phố trực thuộc Trung ương:

Thành phố trực thuộc trung ương có 02 yếu tố đặc thù sau đây thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số, tiêu chuẩn tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện bằng 50% mức quy định tại khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định tại Mục 2 (Tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị):

- Có di sản văn hóa vật thể được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận;

- Được xác định là trung tâm du lịch quốc tế trong quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đoàn Trang

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/toan-bo-quy-dinh-cua-phap-luat-ve-sap-nhap-tinh-thanh-nam-2025-179250227123847882.htm