Giá thực phẩm tại siêu thị ở Millbrae, California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Trong một cuộc phỏng vấn mới đây với Time, tạp chí vừa vinh danh Tổng thống đắc cử là nhân vật của năm 2024, ông Trump vẫn tin rằng giá thực phẩm sẽ giảm nhờ chính sách giảm giá năng lượng cũng như việc cải thiện mạng lưới vận chuyển hàng hóa.
Theo ông Trump, chính phủ hiện nay của Mỹ chưa thành công trong chính sách kiểm soát lạm phát dẫn tới tình trạng giá thực phẩm tăng cao ngay từ đầu. Ông Trump cũng hứa hẹn tiếp tục tăng sản lượng năng lượng tại Mỹ. Hiện giá năng lượng đã đạt mức cao nhất trong mọi thời đại.
Ông Trump cũng không nói rõ sẽ giải quyết các vấn đề trong mạng lưới cung ứng bằng cách nào, thay vào đó nhằm vào các khiếu nại liên quan tới những ưu đãi được chính quyền của Tổng thống Biden dành cho xe điện. Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng việc ông Trump đưa ra các đề xuất về thuế quan gây tranh cãi và có thể ngày càng làm trầm trọng những khó khăn của hệ thống cung ứng.
Đây là vấn đề từng gặp phải trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Trump, khi cước phí vận chuyển container bằng đường hàng hải tăng hơn 70% vào năm 2018 sau khi ông công bố áp mức thuế mới.
Tháng 9 vừa qua, Giám đốc phân tích của ứng dụng định giá vận chuyển Xeneta, Peter Sand, nhận định đề xuất tăng thuế của ông Trump sẽ gây ra làn sóng gia tăng đột biến cước phí vận chuyển container bằng đường hàng hải, khiến người tiêu dùng phải chịu thêm gánh nặng chi phí.
Trên thực tế, giá thực phẩm đã tăng vọt từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào đầu năm 2020, với mức tăng bình quân 23% trong giai đoạn này, phần lớn là trùng với nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, tốc độ tăng giá thực phẩm có phần chững lại đáng kể trong năm qua và đang ở mức dưới 2%.
Có nhiều yếu tố làm giá thực phẩm chững lại, trong đó có cả những yếu tố được ông Trump mong chờ là giá xăng giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua, ở mức khoảng 3 USD/gallon (1 gallon = 3,78 lít) và có thể tiếp tục giảm sau khi Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) trong tuần này dự báo nhu cầu dầu thô trên toàn cầu đang giảm bớt.
Số liệu từ Cơ quan Thống kê Lao động thuộc Bộ Lao động Mỹ cho thấy giá nông sản nhập khẩu giảm trong năm nay, trong khi cước phí vận chuyển container cũng giảm sau giai đoạn tăng vọt vào mùa Hè. Tuy nhiên, giá thực phẩm vẫn tăng không ổn định, trong khi chính phủ cũng không thể kiểm soát được nhiều yếu tố quyết định giá cả hàng hóa. Ví dụ, giá trứng lại tăng trở lại, phần lớn là do nhu cầu tăng cao khi nguồn cung giảm đi do cúm gia cầm.
Bên cạnh đó, việc ông Trump đề nghị trục xuất người nhập cư bất hợp pháp có thể gây thêm áp lực cho giá thực phẩm. Giới chủ trang trại cảnh báo rằng một khi số lao động giảm đi sẽ ảnh hưởng tới giá thực phẩm tại Mỹ.
Đoàn Hùng (P/v TTXVN tại Washington)