Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Phạm Thắng
Triển khai Đề án của Đảng đoàn Quốc hội (nay là Đảng ủy Quốc hội) về Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026), được sự cho phép của Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, hôm nay, Văn phòng Quốc hội – cơ quan thường trực của Ban Tổ chức phối hợp với các cơ quan hữu quan tổ chức Lễ khai trương Bảo tàng Quốc hội Việt Nam và công bố sách, ấn phẩm, phát hành bộ tem bưu chính Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam. Văn phòng Quốc hội xin trân trọng báo cáo về quá trình thành lập, xây dựng Bảo tàng Quốc hội Việt Nam; và việc biên soạn các sách, ấn phẩm, phát hành bộ tem bưu chính Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam, cụ thể như sau:
Về thành lập và xây dựng Bảo tàng Quốc hội Việt Nam
Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Quốc hội, thời gian qua, Văn phòng Quốc hội đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu thủ tục thành lập Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ngày 26/12/2023, Bộ đã có văn bản xác nhận Phòng Lịch sử - Bảo tàng (được thành lập từ năm 1999, thuộc Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học) có đủ điều kiện thành lập Bảo tàng Quốc hội Việt Nam (tại văn bản số 5723/BVHTTDL-DSVH). Đây là cơ sở quan trọng để Văn phòng Quốc hội thành lập và xây dựng Bảo tàng Quốc hội Việt Nam thuộc Vụ Thông tin và Thư viện hiện nay (theo Quyết định số 1268/QĐ-VPQH ngày 25/9/2025).
Qua quá trình triển khai, thực hiện, Bảo tàng đã có diện mạo mới với diện tích 800m² trưng bày, giới thiệu gần 1.000 hình ảnh, tư liệu và 250 hiện vật tiêu biểu như bộ sưu tập Hiến pháp, huy hiệu đại biểu Quốc hội các khóa, con dấu của Ban Thường trực Quốc hội…; cờ đỏ sao vàng treo tại Đại hội Quốc dân Tân Trào năm 1945, hòm phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khóa I năm 1946, tác phẩm nghệ thuật điêu khắc ánh sáng “Sức mạnh của lòng dân ” do nghệ nhân Bùi Văn Tự trao tặng...
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến và các đại biểu tham quan Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Lâm Hiển
Bảo tàng Quốc hội Việt Nam là “ngân hàng ký ức” lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu, phản ánh hành trình 80 năm vượt qua gian khó và đổi mới không ngừng, khẳng định Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước CHXHCN Việt Nam.
Mỗi hiện vật, hình ảnh, tư liệu trưng bày là một câu chuyện kể về sự cống hiến, tâm huyết, trí tuệ và trách nhiệm của các thế hệ lãnh đạo Quốc hội và đại biểu Quốc hội, góp phần đưa hoạt động của Quốc hội ngày càng đổi mới, hiệu lực và hiệu quả hơn. Không gian trưng bày tại Bảo tàng còn mang ý nghĩa giáo dục và truyền cảm hứng sâu sắc, giúp công chúng - đặc biệt là thế hệ trẻ - hiểu rõ hơn về vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đặt nền móng cho Quốc hội Việt Nam; về hoạt động lập hiến, lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; đồng thời nhận diện rõ hơn vai trò ngoại giao nghị viện, qua đó tăng cường sự hiểu biết của bạn bè quốc tế về hành trình và những thành tựu đối ngoại của Quốc hội Việt Nam, góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh của Quốc hội trên trường quốc tế. Việc thành lập Bảo tàng là dấu mốc quan trọng, khẳng định nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử của Quốc hội Việt Nam.
Về xuất bản sách, ấn phẩm Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam
Sách “Quốc hội Việt Nam: 80 năm xây dựng, đổi mới và phát triển”: do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn làm Trưởng ban Chỉ đạo; được biên soạn trên cơ sở Đề tài khoa học cấp Bộ đặc biệt do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định làm chủ nhiệm Đề tài. Cuốn sách có dung lượng 1.100 trang, kết cấu thành 9 chương, với sự tham gia của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban Quốc hội, Hội đồng Khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nhiều nhà khoa học, chuyên gia uy tín đã phản ánh sinh động, toàn diện về lịch sử hình thành và tổ chức, hoạt động của Quốc hội Việt Nam trong 80 năm qua và 15 nhiệm kỳ Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu thực hiện nghi thức khai trương Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Phạm Thắng
Sách Lịch sử Quốc hội Việt Nam, Tập V (2011–2025): do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh trực tiếp chỉ đạo biên soạn có dung lượng 800 trang, kết cấu gồm 3 chương; trong đó, tập trung giới thiệu có hệ thống về quá trình phát triển, những thành tựu nổi bật và đóng góp to lớn của Quốc hội khóa XIII, XIV, XV đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Đây là tài liệu quan trọng, tổng kết thực tiễn sâu sắc, đúc rút bài học quý báu về đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong hệ thống chính trị nước ta.
Sách “50 năm quan hệ Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam và Quốc hội CHDCND Lào-Hợp tác và phát triển”: Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Lào, lần đầu tiên Quốc hội hai nước đã phối hợp nghiên cứu, biên soạn cuốn sách “50 năm quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Lào – Hợp tác toàn diện và phát triển (1975–2025)” do Phó Bí thư chuyên trách đảng ủy Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Vũ Hải Hà trực tiếp chỉ đạo biên soạn. Với dung lượng 300 trang, gồm 3 chương, cuốn sách đã tổng kết thực tiễn quá trình phát triển quan hệ Quốc hội hai nước và những đóng góp đối với quan hệ Việt Nam-Lào; trên cơ sở đó rút ra các bài học kinh nghiệm để nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Lào trong giai đoạn mới. Đây không chỉ là minh chứng sinh động cho tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào “cao hơn núi, dài hơn sông”, mà còn là nguồn tư liệu quý, truyền cảm hứng và hun đúc trách nhiệm cho các thế hệ hôm nay và mai sau trong việc tiếp nối, gìn giữ và phát huy mối quan hệ thủy chung, son sắt giữa hai dân tộc.
Sách ảnh song ngữ “80 năm Quốc hội Việt Nam (1946–2026)”: do Văn phòng Quốc hội chủ trì, phối hợp với Thông tấn xã Việt Nam biên soạn, gồm 900 hình ảnh, tư liệu, chia thành 4 phần, được Hội đồng cố vấn, các chuyên gia thẩm định, đối chiếu, xác minh kỹ lưỡng, bảo đảm tính xác thực, giá trị chính trị và lịch sử; qua đó, phản ánh sinh động quá trình hình thành và phát triển của 15 nhiệm kỳ Quốc hội, gắn với những dấu ấn quan trọng của đất nước.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và các đại biểu tham quan Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Phạm Thắng
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và các đại biểu tham quan Bảo tàng Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Phạm Thắng
Về Bộ tem bưu chính kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam
Đây là lần đầu tiên, Văn phòng Quốc hội phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ phát hành Bộ tem bưu chính đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026). Với tinh thần chủ động, trách nhiệm cao và niềm tự hào về chặng đường 80 năm của Quốc hội Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chỉ đạo sát sao các đơn vị liên quan triển khai phát hành Bộ tem đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng. Các mẫu tem có bố cục chặt chẽ, thiết kế tỉ mỉ, mang phong cách đồ họa, màu sắc mạnh, tươi vui, có tính biểu đạt cao nhằm thể hiện sâu sắc vị trí, vai trò của Quốc hội và Nhà nước XHCN Việt Nam; đồng thời, miêu tả sự vui mừng của người dân được tham gia bầu cử, thể hiện quyền và trách nhiệm của cử tri đối với công cuộc xây dựng, phát triển và đổi mới đất nước.
Kết quả 6 nhiệm vụ nêu đã góp phần quan trọng hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ được giao tại Đề án Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam. Việc khai trương Bảo tàng Quốc hội Việt Nam và công bố sách, ấn phẩm, phát hành Bộ tem bưu chính đặc biệt ngày hôm nay khẳng định sự nỗ lực, trách nhiệm cao của các cơ quan của Quốc hội, trong đó có Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội. Đặc biệt, có sự tham gia của Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Lào; sự đồng hành của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, Nhà xuất bản Thông tấn…
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh cùng Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ ký phát hành Bộ tem bưu chính 80 năm Quốc hội Việt Nam. Ảnh: Phạm Thắng
Thay mặt Văn phòng Quốc hội, tôi xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đồng chí Chủ tịch Quốc hội, các đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam; sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ban, ngành; cùng sự cống hiến tâm huyết của các nhà khoa học, chuyên gia, đặc biệt là Quốc hội Lào đã quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao bảo đảm tiến độ và chất lượng. Ngay sau Lễ khai trương hôm nay, Văn phòng Quốc hội sẽ tiếp tục đổi mới công tác trưng bày, tăng cường các điều kiện bảo đảm hoạt động của Bảo tàng, xây dựng, đổi mới công tác vận hành, tham quan…để Bảo tàng Quốc hội Việt Nam thực sự trở thành không gian giáo dục, truyền cảm hứng, trở thành một trong những cầu nối để công chúng, thế hệ trẻ và bạn bè quốc tế quan tâm, hiểu rõ hơn về Quốc hội Việt Nam trong tiến trình lịch sử của dân tộc; tăng cường tuyên truyền các sách, ấn phẩm, bộ tem, góp phần khẳng định chặng đường vẻ vang 80 năm của Quốc hội Việt Nam - là minh chứng sống động cho tinh thần đổi mới, sáng tạo, trách nhiệm, khát vọng vươn lên và quyết tâm xây dựng Quốc hội Việt Nam hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả, xứng tầm với sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới của dân tộc.
PV lược ghi