TP.HCM: Đề xuất nâng cấp công nghệ metro số 2, tàu chạy tự động không người lái

3 giờ trướcBài gốc

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có văn bản khẩn gửi UBND TP về phương án công nghệ, quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật chủ yếu áp dụng cho tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương).

Tuyến metro số 2 đang tăng tốc di dời hạ tầng kỹ thuật để khởi công (Ảnh: Mỹ Quỳnh).

Theo Sở Xây dựng, mặc dù phương án công nghệ áp dụng cho dự án đã được UBND TP phê duyệt giai đoạn 2010-2019, nhưng trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đường sắt đô thị trong thập kỷ qua đòi hỏi việc áp dụng và tích hợp các công nghệ mới là cần thiết và bắt buộc để đảm bảo phù hợp thời điểm hiện tại, tương lai; đồng thời tăng khả năng kết nối, vận hành liên thông toàn bộ mạng lưới đường sắt đô thị trên địa bàn thành phố.

Sở Xây dựng cho biết, việc lựa chọn các công nghệ mới tuân thủ các nguyên tắc: Áp dụng hệ thống công nghệ, khung tiêu chuẩn châu Âu; đảm bảo đáp ứng các yêu cầu của quy chuẩn và tiêu chuẩn hiện hành tại Việt Nam.

Về tiêu chuẩn được rà soát, lựa chọn phiên bản mới nhất của các tiêu chuẩn trong khung tiêu chuẩn FEED ban đầu; tích hợp công nghệ mới như GoA4 dựa trên sự phát triển của công nghệ để hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn liên quan.

Bên cạnh đó, tiêu chuẩn tuân thủ nguyên tắc hiệu quả kinh tế trong suốt vòng đời của dự án và bổ sung các tiêu chuẩn về khả năng liên thông và chia sẻ nguồn lực trong mạng lưới.

Tuyến metro số 2 được đề xuất nâng cấp công nghệ để phù hợp với thực tế và phát triển trong tương lai.

Cụ thể, về hệ thống phương tiện (đầu máy, toa xe), tốc độ thiết kế sẽ từ 90 - 120km/h; tốc độ vận hành tối đa sẽ từ 80 - 110km/h. Thông số cũ tốc độ thiết kế 90km/h; tốc độ vận hành tối đa 80km/h.

Đối với hệ thống cấp điện từ ray thứ 3 (điện áp 750V DC) sẽ được nâng cấp sang cấp điện trên cao (điện áp 1.500V DC). Phương thức cấp điện trên cao mang lại lợi thế kinh tế và được khuyến nghị sử dụng. Đồng thời dự án sẽ bổ sung hệ thống thu hồi năng lượng tái sinh từ phanh tàu, giúp tiết kiệm điện.

Hệ thống thẻ vé (AFC) cũng sẽ được nâng cấp phù hợp xu thế mới và liên thông toàn mạng lưới.

Đặc biệt, với hệ thống điều khiển tự động, dự án được đề xuất nâng cấp mức độ tự động hóa lên GoA4, tức là tàu vận hành tự động hoàn toàn và không có lái tàu, nhân viên trên tàu. Các chức năng tự động bao gồm quản lý và điều khiển vận hành ga tích hợp; bảo trì thông minh; khởi động, tắt ga từ xa bằng một nút bấm, ự kiểm tra, vào khai thác trên tuyến chính, dừng tại ga, rời ke ga, quay vòng và chuyển đổi cabin lái, sơ tán hành khách, rút khỏi tuyến chính, tự động đưa tàu vào xưởng và chuyển sang chế độ nghỉ...

Trong trường hợp sự cố khẩn cấp hoặc các yêu cầu vận hành đặc biệt khác, nhân viên điều hành tại khu trung tâm điều khiển (OCC) có thể can thiệp thông qua các lệnh điều khiển từ xa. Chẳng hạn như kích hoạt hãm khẩn cấp từ xa, điều khiển đóng hoặc mở cửa tàu từ xa, và điều chỉnh nhiệt độ hệ thống điều hòa không khí.

Theo công nghệ trước đây tính toán cho tuyến (GoA2 - vận hành bán tự động), dù tàu tự vận hành thông qua hệ thống ATO/ATP nhưng vẫn có lái tàu. Lái tàu sẽ chịu trách nhiệm thực hiện các thao tác như khởi động đoàn tàu, hãm phanh, dừng tại ke ga và mở cửa, cũng như xử lý sự cố khẩn cấp...

Tuyến metro số 2 là phương án giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng từ trung tâm TP đến cửa ngõ Tây Bắc (Ảnh: Mỹ Quỳnh).

Ông Phan Công Bằng, Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, trục đường Cách Mạng Tháng Tám - Trường Chinh nối trung tâm TP.HCM với cửa ngõ Tây Bắc đã quá tải nhiều năm qua, liên tục bị ùn ứ, kẹt xe. Do đó, tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương với 9 ga ngầm, 1 ga trên cao chắc chắn sẽ là phương tiện công cộng chia tải cho đường bộ hiện hữu, giúp giảm tình trạng kẹt xe như hiện tại.

Hiện nay, đơn vị đang tăng tốc các phần việc còn lại về thủ tục và di dời hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo khởi công dự án đầu năm 2026. Dự án cũng sẽ phấn đấu thi công trong vòng 5 năm, đến năm 2030 đưa vào khai thác.

Tuyến metro số 2 là tuyến đầu tiên được thí điểm cơ chế đặc biệt theo Nghị quyết 188/2025/QH15 của Quốc hội. Nhờ đó, dự án không phải trình phê duyệt chủ trương đầu tư; được quyền quyết định hình thức lựa chọn nhà thầu, thậm chí có thể chỉ định thầu đối... Điều này đã giúp rút ngắn đáng kể thời gian, giúp dự án khởi công sớm hơn khoảng 12 tháng so nếu không có cơ chế đặc thù.

Mỹ Quỳnh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/tphcm-de-xuat-nang-cap-cong-nghe-metro-so-2-tau-chay-tu-dong-khong-nguoi-lai-192251114185102035.htm