Tính đến cuối tháng 10/2025, thành phố mới chỉ có 4 dự án nhà ở xã hội (NOXH) hoàn thành với 2.639 căn. Trong khi đó, 13 dự án khác đang trong giai đoạn thi công với quy mô hơn 15.200 căn. Thành phố kỳ vọng đến cuối năm 2025 sẽ có thêm 8 dự án hoàn thành, cung ứng 7.257 căn. Dù vậy, với những con số này, dự kiến cả năm 2025, TP.HCM chỉ hoàn thành được gần 9.900 căn, đạt khoảng 75,9% kế hoạch năm và 82,7% kế hoạch giai đoạn 2021–2025.
TP.HCM chỉ hoàn thành được gần 9.900 căn NOXH, đạt khoảng 75,9% kế hoạch năm
Trước thực trạng này, lãnh đạo thành phố và các chuyên gia đã chỉ ra những điểm nghẽn chính. Ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết: "Với những cách thức đang triển khai như hôm nay thì theo chỉ tiêu được giao 199.400 căn cho giai đoạn 2030 là có thể hoàn thành được. Hiện nay, chúng tôi đang hết sức tập trung thi công 14.584 căn, nỗ lực sẽ hoàn thành 7 dự án và một số dự án phải xong phần móng. Đồng thời phải đẩy nhanh 26 dự án đã được chấp thuận chủ trương."
Bà Cao Thị Thanh Hương công ty Savills TP.HCM nhận định: "Tính đến giai đoạn này đã gần hết chu kỳ 5 năm của năm 2021-2025. Chúng tôi đều nhận định, mục tiêu NOXH của TP.HCM rất khó có khả năng hoàn thành trong năm nay. Do đó, mục tiêu này có thể chuyển tiếp sang mục tiêu trung và dài hạn hơn. Những điểm nghẽn cơ bản không phải đến từ quy định lợi nhuận, mà đến từ vấn đề giải quyết thủ tục hành chính và cấp phép cho các dự án."
Đồng tình với quan điểm này, nhiều chuyên gia cho rằng điểm nghẽn lớn nhất nằm ở khâu thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng và bàn giao quỹ đất. Họ nhấn mạnh, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa chính quyền, doanh nghiệp và cơ quan quản lý trung ương, không chỉ ở tầm chính sách mà phải được thể hiện bằng hành động cụ thể trên thực địa.
Một dự án nhà ở xã hội ở TP.HCM
Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế, Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, phân tích sâu hơn về bản chất vấn đề: "Nhà ở xã hội hiện nay thực sự chỉ như 'muối bỏ biển', không thể đáp ứng nhu cầu của người lao động thu nhập thấp. Chúng ta phải rõ trách nhiệm và quyền lợi xã hội. Đất của nhà nước mà chúng ta giao cho doanh nghiệp thì sẽ có vai trò khác. Còn chỉ có chủ trương thôi, nhà nước không có liên quan gì, tiền thì tư nhân bỏ ra bồi thường GPMB rồi người ta hình thành lên dự án, vấn đề hai cái khác nhau. Tôi khẳng định trách nhiệm NOXH, Nhà ở Quốc gia là trách nhiệm của Chính phủ."
Về phía Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng từng đề xuất: "Hiện nay, nhiều quỹ NOXH đã hoàn thành, tôi mong thành phố có những chỉ đạo cho chủ đầu tư thực hiện công bố, công khai các thông tin để bán cho người dân, làm sao đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng, tránh tình trạng bị trục lợi. Để chuẩn bị cho giai đoạn tới, tôi đề nghị thành phố rà soát lại toàn diện các chương trình kế hoạch phát triển nhà ở, trong đó phải cập nhật các chương trình NOXH."
Thực tế cho thấy, với hơn 1 tháng còn lại, việc hoàn thành chỉ tiêu hơn 13.000 căn NOXH trong năm 2025 đang là một thách thức quá lớn đối với TP.HCM. Trong bối cảnh nhu cầu NOXH đến năm 2030 được dự báo lên tới gần 1 triệu căn, trong khi thực tế hiện mới chỉ đáp ứng được khoảng 13%, đòi hỏi thành phố cần có những hành động quyết liệt hơn, thực chất hơn. Mỗi căn nhà ở xã hội phải là minh chứng cho cam kết an sinh xã hội, chứ không chỉ dừng lại trên những bản kế hoạch.
CTV Bình Phạm/VOV.VN