Theo phản ánh của người dân, tại phường Cát Lái (địa bàn phường Thạnh Mỹ Lợi cũ) có bãi đất trống lớn, nhiều rạch và cây dại (thửa đất 12 tờ 31), tại đây xuất hiện những khối chất thải rắn được tập kết gồm: đất, đá, bùn cát trộn lẫn, số lượng quy mô lớn. Người dân sống lân cận cho biết, lượng chất thải trên do các xe trọng tải lớn từ nơi khác vận chuyển tới. Trời nắng thì đỡ, nhưng khi trời mưa, nước trộn bùn thải tràn chảy ra vùng xung quanh, ra kênh rạch gây ô nhiễm.
Bãi đất trống tại phường Phước Long ghi nhận có bùn, đất thải nghi là được vận chuyển từ công trình xây dựng
Một bãi đất, bùn khác tại phường Phước Long nghi là của công trình xây dựng thải ra.
Theo ghi nhận, phản ánh của người dân là có cơ sở, khi lần theo dấu vết, chúng tôi thu được tư liệu cho thấy, có lượng bùn đất thải lớn, được đổ mới ngay tại cuối đường Trương Văn Bang giáp với đường Nguyễn Khoa Đăng, khu vực bãi hoang, sát gần khu vực nhà cửa có người dân sinh sống.
Tiếp tục lần theo dấu vết của bùn rơi dọc theo con lộ thì chúng tôi phát hiện, một bãi tập kết đất khác, bằng mắt thường có thể thấy, lượng bùn đen đục vừa được xe tải lớn đổ ra, dấu bánh xe còn hằn rõ. Do lượng mưa lớn mấy ngày gần đây, lượng bùn nhão tách thành nước tràn ra kênh rạch xung quanh. Các xe đó đều được chúng tôi ghi lại cụ thể: 50D- 104xx, 50E- 327xx, 51M – 521xx, 50H- 152xx.... Qua nhiều đêm theo dõi thì phát hiện các xe này thường xuyên vào công trình G. trên đường Đỗ Xuân Hợp và quay ra các bãi được phóng viên ghi nhận để đổ bùn, đất.
Bãi đất trống tại phường Cát Lái có bùn, đất thải nghi là chất thải công trình xây dựng.
Để có cơ sở, phóng viên tiếp tục ghi nhận những ngày khác sau đó thì phát hiện hàng loạt xe tải cở lớn cùng máy múc đang thực hiện việc đổ đất và san gạt ở một vị trí bãi đất trống khác tại địa bàn phường Phước Long (khu vực phường Phước Long A cũ) cụ thể thửa 11,12,13 tờ bản đồ 46, thửa 27 tờ 44 và một khoảng đất mặt nước trên địa bàn phường Bình Trưng, cụ thể là thửa đất 42 tờ bản đồ 12.
Theo nhận định của người dân, nguồn chất thải này rất có thể từ công trình xây dựng lớn nằm cạnh đường Đỗ Xuân Hợp đang làm phần hầm. Theo đó, nếu đây là chất thải phát sinh từ khoan cọc nhồi, chất thải được lấy từ phần sâu của công trình thì có thể có lẫn tạp chất do sử dụng dung dịch bentonite hoặc polymer để khoan sâu xuống lòng đất tạo lỗ cọc. Các chất này có tác dụng tạo thành vách, tuy nhiên khi bentonite trộn lẫn đất đá thì thành loại bùn đặc sệt, là loại chất thải cực kỳ độc hại, nên khi đổ thải buộc phải xử lý an an toàn trước khi xả thải ra môi trường. Do đó, các cơ quan chức năng xếp loại bùn đất từ khoan cọc nhồi là chất thải rắn nguy hại, phải được xử lý nghiêm ngặt.
Bãi đất tại phường Bình Trưng bao quanh là sông, rạch có ghi nhận bùn, đất thải nghi từ công trình xây dựng vận chuyển tới.
Theo quy định tại Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ quy định về quản lý chất thải và phế liệu, khoản 4, Điều 5 nêu: “4. Chất thải nguy hại phải được phân loại bắt đầu từ thời điểm đưa vào lưu giữ hoặc chuyển đi xử lý”. Ngoài ra, Nghị định cũng quy định rõ quy trình phân loại, xử lý, đơn vị xử lý chất thải rắn nguy hại để khi ra môi trường chất thải này có thể đảm bảo an toàn khi tái sử dụng, không gây hủy hoại đất hoặc làm ô nhiễm nguồn nước.
Xe tải lấy đất, bùn từ công trình ra trong đêm.
Ngoài ra, việc quản lý chất thải rắn xây dựng (CTRXD) cũng được quy định rất cụ thể tại Thông tư 08/2017/TT-BXD ngày 16/5/2017 của Bộ Xây dựng. Tại khoản 1, Điều 2, Thông tư nêu: “CTRXD là chất thải rắn phát sinh trong quá trình khảo sát, thi công xây dựng công trình (bao gồm công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi, phá dỡ)”. Tại khoản 2, Điều 2 nêu: “2. Hoạt động quản lý CTRXD là các hoạt động kiểm soát CTRXD trong suốt quá trình từ phát sinh, phân loại đến thu gom, vận chuyển, lưu giữ tạm thời, tái chế, xử lý hoặc tái sử dụng nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu những tác động có hại đối với môi trường và sức khỏe con người”.
Xe tải chở đất, bùn từ công trình ra vận chuyển đến các bãi để đổ.
Tại Điều 11, Thông tư nêu trách nhiệm của chủ nguồn thải rắn xây dựng phải lập kế hoạch quản lý theo quy định. Theo đó, chất thải rắn xây dựng phải thực hiện việc phân loại, lưu giữ, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế và xử lý CTRXD phát sinh trên công trường xây dựng theo kế hoạch quản lý CTRXD. Phải bố trí cán bộ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm về an toàn và vệ sinh lao động theo quy định của pháp luật về xây dựng để hướng dẫn, kiểm tra việc quản lý CTRXD trong công trình xây dựng. Ghi chép nhật ký, lưu giữ chứng từ ghi khối lượng, thành phần CTRXD được thu gom, vận chuyển đến cơ sở xử lý. Ngoài ra, phải ký hợp đồng với chủ thu gom, vận chuyển và chủ xử lý CTRXD để vận chuyển, xử lý CTRXD hoặc tự xử lý CTRXD tại nơi phát sinh tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý chất thải…
Với các quy định trên, câu hỏi đặt ra những bãi tập kết nghi từ công trình xây dựng nêu trên, chủ nguồn chất thải có thực hiện nghiêm ngặt các quy định về phân loại, vận chuyển, xử lý trước khi đổ ra môi trường hay không? Đặc biệt, những bãi tập kết chất thải trên có giấy phép, đảm bảo đúng quy định, hay đây chỉ là bãi hoang mà người ta đang tận dụng, lén lút xả thải ra môi trường?
Thiết nghĩa, cơ quan chức năng cần kiểm tra làm rõ, nếu có dấu hiệu đổ thải trái pháp luật, cần xử lý nghiêm, tránh sự bức xúc trong dư luận.
Trung Dũng