Sáng nay, 2-12, tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026–2035.
Nữ giới đang sống thọ hơn nam giới từ 5-10 năm
Tham gia thảo luận, đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) nhấn mạnh trong các mục tiêu nâng cao sức khỏe, thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân, vấn đề sức khỏe và tuổi thọ của nam giới cần được quan tâm đặc biệt.
Bà Tô Ái Vang dẫn số liệu sơ bộ của Tổng cục Thống kê năm 2024 cho thấy tuổi thọ trung bình là 74,5 tuổi, nam giới khoảng 72,3 tuổi, nữ giới 77,3 tuổi, nghĩa là nữ giới sống thọ hơn nam giới 5 năm.
ĐBQH Tô Ái Vang - TP Cần Thơ. Ảnh: QH
Bà Tô Ái Vang lưu ý khoảng cách tuổi thọ giữa nam và nữ không chỉ ở Việt Nam mà còn diễn ra ở nhiều quốc gia khác. Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên Hợp Quốc cho thấy tuổi thọ trung bình của nam giới thường thấp hơn nữ từ 5–10 năm và đang có xu hướng gia tăng. Ở Trung Quốc, tuổi thọ của nam giới ngắn hơn nữ giới 5 năm; tại Hoa Kỳ, khoảng cách này là 7 năm; còn ở Nga là gần 10 năm.
Nguyên nhân theo WHO, y học phát hiện nam giới mất dần nhiễm sắc thể Y ở một số tế bào khi già đi, đặc biệt từ tuổi 60 trở lên, làm tăng nguy cơ suy tim và tử vong.
Ở Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này, đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ đề nghị ngành y tế cần tiếp tục nghiên cứu để làm rõ.
Bên cạnh đó, thói quen sinh hoạt và tâm lý cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nam giới. Đại biểu cho rằng nam giới thường ít quan tâm đến chăm sóc bản thân, hút thuốc, uống rượu trong thời gian dài, ăn nhanh, ít tập thể dục, không đi khám sức khỏe định kỳ. Nam giới trên 40 tuổi bắt đầu suy giảm hormone, cơ thể lão hóa nhanh, nguy cơ mắc bệnh tăng, nhưng thường không đi khám vì cho rằng mình khỏe, hoặc nghĩ bệnh nhẹ sẽ tự khỏi.
Mặt khác, từ nhỏ, nam giới cũng được dạy kìm nén cảm xúc, chịu đựng áp lực và nỗi đau, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần, làm giảm khả năng miễn dịch và tác động đến tuổi thọ.
Đề xuất xây dựng chiến lược sức khỏe riêng cho nam giới
Trên cơ sở đó, đại biểu Tô Ái Vang đề xuất ba kiến nghị cụ thể. Thứ nhất, về mục tiêu chương trình, nên bổ sung chỉ tiêu tăng thời gian sống khỏe mạnh của nam trung niên lên 3 năm vào năm 2030 và ít nhất 5 năm vào năm 2035; đồng thời giảm tỷ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm ở nam giới xuống 30% vào năm 2030 và 50% vào năm 2035.
Thứ hai, về chăm sóc sức khỏe nam giới, cần bổ sung nam giới vào nhóm đối tượng của các chương trình y tế chuyên biệt, nhằm giải quyết các thách thức sức khỏe đặc thù, nâng cao hiệu quả phòng bệnh và chất lượng sống. Một số quốc gia như Úc, Anh đã xây dựng chiến lược sức khỏe riêng cho nam giới.
Đồng thời, trong chương trình mục tiêu quốc gia, nên bổ sung dự án chiến lược sức khỏe nam giới, tập trung vào can thiệp hành vi, truyền thông giới và dịch vụ thân thiện, nhằm hỗ trợ nam giới khi bước vào tuổi trung thọ.
Các đại biểu Quốc hội lắng nghe thảo luận. Ảnh: QH
“Nếu không, vào tuổi 70, nam giới sẽ có nhiều biến đổi về sức khỏe và cuộc sống. Đến khi đó gia đình và xã hội sẽ thiếu đi trụ cột, thiếu sự cân bằng về giới, thiếu sự phát bền vững của xã hội vào tuổi trung thọ"- nữ đại biểu nói và cho rằng đây có thể là nguyên nhân dẫn đến sự cô đơn, bất bình đẳng ở phụ nữ tuổi xế chiều.
Về kinh phí, tổng vốn thực hiện chương trình giai đoạn 2026–2035 tối thiểu trên 88.600 tỉ đồng, trong đó ngân sách trung ương chiếm 77%, ngân sách địa phương 22% và vốn hợp pháp khác 0,7%.
Đại biểu Vang cho rằng cơ cấu này hợp lý, nhưng thực tế tại các địa phương khó khăn, vùng sâu, vùng xa, miền núi sẽ gặp thách thức trong việc đối ứng vốn, đặc biệt khi chịu thiên tai. Vì vậy, cần cơ chế linh hoạt về tỷ lệ vốn đối ứng theo từng vùng miền, cho phép địa phương tự chủ phân bổ kinh phí ưu tiên cho công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng khi có dịch bệnh, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính để mua sắm vật tư y tế và thuốc men kịp thời.
Đại biểu Tô Ái Vang nhấn mạnh sức khỏe nam giới là vấn đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới gia đình, xã hội và phát triển bền vững, mong Quốc hội xem xét các kiến nghị nhằm cải thiện sức khỏe và tuổi thọ của nam giới Việt Nam.
NHÓM PHÓNG VIÊN