Từ khoảng tháng 5/2025, các xe tăng Nga bắt đầu xuất hiện trên chiến trường với cấu trúc giáp đặc biệt gồm hàng chục bó sợi kim loại hoặc thanh thép dựng đứng quanh thân và tháp pháo.
Kiểu thiết kế này, được ví như “lông nhím”, giúp làm vướng cánh quạt của drone FPV hoặc khiến đầu đạn kích nổ sớm, giảm khả năng xuyên phá vào giáp chính.
Video do lực lượng Ukraine ghi nhận cho thấy nhiều xe tăng Nga được trang bị kiểu giáp này vẫn hoạt động được dù bị tấn công liên tiếp bởi drone tự sát.
Trước hiệu quả thực tế của “giáp lông nhím”, phía Ukraine bắt đầu áp dụng nguyên lý tương tự. Một số đơn vị đã thử nghiệm gắn giáp phụ hoặc khung sắt dạng lưới quanh xe tăng Leopard 2, với chi phí khoảng 20.000 USD mỗi bộ.
Dù chưa đạt mức độ dày đặc như mẫu của Nga, đây là nỗ lực ban đầu nhằm thích ứng trước mối đe dọa từ drone FPV - loại vũ khí ngày càng chiếm vai trò quan trọng trong chiến trường hiện đại.
Các chuyên gia quân sự quốc tế nhận định thiết kế “lông nhím” là ví dụ điển hình cho sự thích ứng nhanh của quân đội Nga.
David Hambling, cây bút của Forbes, cho rằng lớp giáp này không chỉ giúp xe tăng sống sót trước hàng chục drone tự sát mà còn khiến Ukraine phải thay đổi cách tác chiến.
Thay vì chỉ cần 1 drone để tiêu diệt một xe tăng, lực lượng Ukraine có thể phải huy động tới hàng chục chiếc, làm giảm hiệu quả chi phí trong chiến tranh tiêu hao.
Tuy vậy, giáp “lông nhím” không phải giải pháp hoàn hảo. Cấu trúc cồng kềnh khiến xe tăng nặng hơn, hạn chế tầm nhìn và khả năng xoay pháo.
Trong điều kiện tác chiến đô thị, nó có thể làm xe kém linh hoạt và dễ bị mắc kẹt.
Một số sĩ quan Nga thừa nhận kiểu giáp này chủ yếu phù hợp với địa hình trống trải, nơi mối đe dọa chính đến từ drone tầm thấp.
Ở chiều ngược lại, Ukraine được cho là đang tìm cách khắc chế lớp giáp mới của Nga.
Các đơn vị sản xuất drone đang nghiên cứu đầu đạn có khả năng xuyên qua lớp “lông nhím” hoặc nổ muộn sau khi xuyên qua lưới kim loại.
Ngoài ra, Kiev còn thử nghiệm chiến thuật tấn công đồng loạt từ nhiều hướng hoặc sử dụng drone lớn hơn để phá giáp trước khi drone nhỏ lao vào.
Theo giới phân tích, sự ra đời và lan rộng của kiểu giáp “lông nhím” đánh dấu giai đoạn mới trong cuộc đấu trí giữa công nghệ tấn công và phòng thủ.
Khi các drone FPV có giá chỉ vài trăm USD nhưng có thể phá hủy khí tài trị giá hàng triệu USD, mọi bên đều buộc phải sáng tạo để duy trì thế cân bằng.
Nga tìm ra cách bảo vệ xe tăng, còn Ukraine buộc phải cải tiến phương thức tấn công – một vòng xoáy công nghệ không ngừng giữa hai phe.
Cuộc chạy đua này phản ánh rõ bản chất của chiến tranh hiện đại: không chỉ là sức mạnh hỏa lực, mà là sự thích nghi.
“Giáp lông nhím” có thể không đẹp mắt, nhưng nó cho thấy cách mà chiến trường đang thay đổi từng ngày - nơi ý tưởng đơn giản nhất cũng có thể trở thành lá chắn sinh tồn cho cả một đội xe tăng.
Việt Hùng